در ابتدای مرداد ماه دولت اعلام کرد در راستای حمایت از مستاحران وام های ودیعه ی را با نرخ سود مشخص در نظر گرفته است. مستاجران بایستی کدملی سرپرست خانوار را به شماره پیامکی ۳۰۰۰۷۳۶۴۰ از طریق تلفن همراه شخصی خود ارسال میکردند. بیست مرداد پایان ثبت نام اعلام شد.تکمیل ثبت نام با کد پیگیری اجاره نامه ها در سایت اسناد ایران صورت میگرفت. اما گزارشهای میدانی اصفهان ارتباط حاکی از سرگردانی مستاجران دارند.
علت این سرگردانی هم عدم دادن کد رهگیری به مستاجران است . مستاجرانی که کل کمیسیون املاک را پرداخته کرده اند دیگر برای دریافت کد پیگیری نیازی به پرداخت هزینه ندارند این در حالیست که برخی املاکی ها درخواست پرداخت وجه اضافه دارند.
موضوع عجیب دیگر اینست که برخی از املاکی ها مدعی هستند که این کد را اتحادیه باید به مستاجران بدهد. با صحبتی که با آقای جهانگیری رئیس اتاق اصناف اصفهان و رئیس اتحادیه املاک داشتیم و ایشان در شرایطی که مبتلا به کرونا بودند و بصورت پیامکی پاسخگو بودند ، متذکر شدند که هر املاکی باید با توکن و سیستم نرم افزاری خود یا مراجعه به کافی نت بدون دریافت هیچ هزینه ای از مستاجران ، این کد را در اختیار مستاجر قرار دهد و اگر مشاور املاکی در حال اخذ مجوز است و توکن نرم افزاری ندارد بایستی با هماهنگی با یکی از همکاران این کد رهگیری را در اختیار مستاجران قرار دهند.هزینه ی صدور کد رهگیری بصورت توافقی یا کل کمیسیون قرارداد بایستی از سوی مشاور املاک اول به مشاور املاکی که کد رهیگیری را صادر میکند پرداخت کند.
در سوی دیگر مشاور املاکی هایی بودند که یا بواسطه جابه جایی یا شروع روند اخذ مجوز ، نمیتوانستند به مستاجران کدرهگیری بدهند که بایستی این کار را مشاور املاکی میکرد که این توکن نرم افزاری را داشته باشد.مشکل جای شروع میشد که قرارداد در یک املاکی در حال اخذ جواز تنظیم شده بود و بایستی کل کمیسیون یا بصورت توافقی مبلغی را برای دریافت کد رهگیری به مشاور املاکی که این امکان را داشت پرداخت میشد و گاها برخی املاکی برای عدم پرداخت این مبلغ با معطل کردن مستاجران ، اقدامی موثر صورت نمی دادند.
مشکلات دریافت کد رهگیری
گرفتن کد رهیگیری اولین مشکل در تکمیل روند ثبت نام بود.با توجه به اینکه زمان ثبت نام سامانه ی مد نظر ، بایستی همزمان با سامانه های دیگری چون سامانه املاک ، سامانه پست برای صحت سنجی کد پستی ارتباط برقرار کند در بیشتر موارد کد پستی مورد نظر یافت نمیشد و یا حتی خطای عدم تطابق آدرس با کد پستی اعلام می شد که نشان ازعدم یکپارچگی کدپستی ها با آدرسهای ثبتی بود که قرار بود با پیاده سازی پروژه GNAF این موضوع حل شود.یکی از مشاوران املاک گفت : وقتی قراردادها بصورت رسمی با هولوگرام اتحادیه درج و سپس اداره دارایی بر آن نظارت می کند نیازی به دریافت کد رهگیری برای هر خانه نبود چرا که ما هنوز در حوزه نقشه های شهری و هماهنگی کدپستی به یکپارچگی نرسیده ایم.علاوه بر این برای احراز هویت مستاجران راه های ساده تری نظیر ، احراز هویت فیزیکی توسط پست وجود داشت. به نظر میرسد
مستاجران سرگردان
با توجه به اینکه معمولا اعطای وام های این چنینی دارای محدوده زمانی خاصی برای ثبت نام و تکمیل می باشد ، این سرگردانی مستاجران را مستاصل کرده است . این در حالیست که رئیس اتحادیه املاک گفت اگر املاکی از دادن کد پیگیری خوداری کند ، مستاجران با در دست داشتن اجاره نامه خود اقدام به ثبت شکایت دراتحادیه املاک کنند که با توجه به محدودیت زمانی این وام ها ، شرایط برای مستاجران در شرایط ویژه ی فعلی با افزایش نجومی نرخ کرایه ها ، شیوع کرونا ، رکود بازار ، دلار بالای بیست هزار تومان تحت فشار مالی هستند.
در سوی دیگر عدم شفافیت موضوع باعث سردرگمی مستاجران شده بود.برای روشن شدن موضوع به چندین مشاور املاک سر زدیم. و نقطه جالب توجه این بود که هر مشاور املاک نظری متفاوت داشت. برخی از املاکی ها مدعی بودند که این پول در حساب موجر بلاک میشود و کارت یارانه موجر و مستاجر نیز بعنوان ضمانت در گروی بانک قرار میگیرد.همین گروه مدعی بودند ایجاد شرایط سخت برای عدم پرداخت تسهیلات به مردم است.
در مقابل گروهی دیگر از مشاورین املاک معتقد بودند اگر قرار بود که این پول بعنوان کمک به مستاجران به صاحب خانه ها پرداخت شود و این پول بلاک شود، عملا گره ای از کار مستاجر و موجر باز نخواهد شد، این در حالیست که مستاجر بابت این وام بایستی درصدی بصورت ماهیانه پرداخت کند.
این در حالیست که اتحادیه املاک با توجه نقش نظارتی خود در بازار املاک اصفهان میتوانست با رایزانی با متولیان شرایط شفاف این طرح را جویا و اطلاع رسانی کند و حتی در برخی موارد با توجه به مشکلات مطرح شده از سوی مستاجران پیشنهاداتی را به مجریان این طرح بدهد.حتی اگر مشکلات کد رهگیری را نادیده بگیریم اتحادیه املاک اصفهان میتوانست مشاورانی که قادر به ارایه کد رهگیری بودند را در سایت خود معرفی کند و سایر مشاورین که این امکان را نداشند را موظف به پرداخت هزینه های هر کد رهگیری کند. عدم اطلاعات شفاف از یک سو در خصوص این وام ، مشکلات کد رهگیری از سوی دیگر و عدم توانایی ارایه کد رهگیری از سوی برخی مشاوران املاک ، مستاجران اعطای این وام را لقایش بخشیدند!
در شرایط کرونا و وضعیت عجیب اقتصادی خانواده ها ، اعلام شد که مستاجران میتوانند با افزایش بیست درصدی مبلغ رهن و اجاره قراردادها را خود را تمدید کنند اما موضوعی که واقعا ترسناک است و اخباری مبنی بر فروش پشت بام ، زندگی در کانتیر و … را میشنویم حداقل کاری که اتحادیه های املاک میتواند صورت دهند پیشنهاد ایجاد تعرفه مشخص با توجه موقعیت خانه در شهرها ، نسبت به تعیین نرخ مشخص اقدام کند و به اعضای خود اعلام کند که با مشاهده خانه و موقعیت بر حسب دستورالعمل مشخص شده از سوی اتحادیه ها ، اقدام به تعیین اجاره و رهن کنند نه اینکه هر صاحب ملکی با تعبیر این حرف که مال خودم است و دوست دارم این قیمت را بدهم ، عملا باعث افسار گسیختگی قیمت ها در اجاره ها شده اند.در مبحث فروش خانه نیز میتوان چنین اقداماتی صورت گیرد.البته اگر اراده ی برای حل مشکلات مستاجران باشد.
