ویروس کرونا چیست؟ علائم بیماری، نحوه انتقال و چگونگی شیوع آن

شیوع ویروس کرونا جدیدی که برای اولین بار در ماه دسامبر در شهر ووهان چین دیده شد، همچنان ادامه دارد. این بیماری تاکنون موجب مرگ حداقل ۴۲۷ نفر شده و بیش از ۲۰ هزار نفر را در سطح جهان آلوده کرده است و همچنان نیز درحال انتشار است. این ویروس تاکنون، در بیش از ۲۵ کشور جهان دیده شده است. درحالی‌که حدود ۶۰ میلیون نفر در شهرهای مختلف چین در وضعیت قرنطینه به سر می‌برند، پژوهشگران کشورهای مختلف جهان درحال تلاش برای توسعه‌ی واکسن و مهار انتشار ویروس هستند.

مقامات چینی سیستم‌های حمل‌و‌نقل ووهان و شهرهای آلوده‌ی دیگر را تعطیل کردند.  البته درمورد ویروس جدیدا شناسایی‌شده هنوز اطلاعات زیادی موجود نیست، ازجمله اینکه نحوه‌ی انتقال آن چقدر آسان است و تا چه حد موجب بیماری شدید و مرگ شود. بسیاری از افرادی که در چین از دنیا رفتند، افراد سالخورده‌ای بودند که از قبل دچار مشکلات مزمنی بوده که ممکن است آن‌ها را دربرابر عفونت آسیب‌پذیرتر کرده باشد.

ویروس کرونا چیست؟

ویروس‌های کرونا (کرونا‌ویروس‌ها) به‌خاطر برجستگی‌هایی که روی غشای آن‌ها وجود دارد و شبیه تاج خورشید است، به این نام خوانده می‌شوند. آن‌ها می‌توانند حیوانات و نیز انسان‌ها را آلوده کنند و موجب بیماری دستگاه تنفسی شوند؛ از سرماخوردگی معمولی گرفته تا وضعیت‌های شدیدتری مانند سارس (SARS) یا سندرم تنفسی حاد بسیار سخت که هزاران نفر را در سرتاسر جهان بیمار کرده و در جریان شیوعی در سال ۲۰۰۳، موجب مرگ حدود ۸۰۰ نفر شد.

_{گفته می‌شود منشا انتقال ویروس کرونای جدید بازار فروش حیوانات زنده در شهر ووهان چین بوده است}

شیوع ویروس کرونای جدید از کجا آغاز شد؟

در تاریخ ۸ ژانویه، نیویورک تایمز گزارش کرد که پژوهشگران چینی ویروس کرونای جدیدی را شناسایی کرده‌اند که به‌نظر می‌رسد علت پشت‌صحنه‌ی بیماری مرموزی است که موجب بیماری ۵۹ نفر در ووهان چین شده است. ووهان شهری در مرکز چین است که ۱۱ میلیون نفر جمعیت دارد. این موارد، با کارگران بازاری که در آن حیوانات زنده فروخته می‌شد، مرتبط بود. پس از آن، بازار تعطیل و ضدعفونی شد.

آمار مبتلایان چه تعداد بوده است؟

عفونت ناشی از ویروس کرونا جدید تاکنون موجب مرگ حداقل ۴۲۷ نفر شده و بیش از ۲۰ هزار نفر را در سطح جهان آلوده کرده است. نخستین مرگ در خارج از کشور چین در فیلیپین رخ داده است.

شماری از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی نیز در ووهان دچار بیماری شده‌اند. پیش از این، مقامات چینی و سازمان جهانی بهداشت گفته بودند که موارد محدودی از انتقال انسان به انسان بین اعضای خانواده دیده شده است و اینکه به‌نظر می‌رسد منبع انتقال ویروس حیوانات باشند. به‌گفته‌ی کارشناسان، آلوده‌شدن کارکنان مراقبت‌های بهداشتی نشان می‌دهد که ویروس نسبت‌به چیزی که قبلا تصور می‌شد، توانایی بیشتری درزمینه‌ی انتقال انسان به انسان دارد. از آن جایی که کارکنان مراقبت‌های بهداشتی از نخستین افرادی هستند که با بیماران در تماس قرار می‌گیرند، اگر پاتوژن بتواند بین انسان‌ها منتقل شود، آن‌ها نیز احتمالا عفونی می‌شوند. درحال حاضر اطلاعات کمی درمورد اینکه آیا این موارد در یک بیمارستان رخ داده یا مربوط به مراکز مختلف است، در دست است. اطلاعاتی که می‌تواند مقیاس انتقال بیماری بین انسان‌ها را مشخص کند. درواقع اگر تمام این موارد در یک بیمارستان رخ داده باشد که در آن یک بیمار مبتلا تحت درمان بوده است، این امر می‌تواند نشان دهند که یک فرد گروه بزرگی از افراد را آلوده کرده است.

منشا شیوع ویروس کرونای جدید چیست؟

محتمل‌ترین منشا این شیوع، حیوانات هستند؛ اگرچه اینکه ویروس جدید دقیقا از کدام حیوان به انسان منتقل شده است، کاملا مشخص نیست. اعتقاد براین است که شیوع بیماری‌های مشابهی مانند سارس نیز از بازار حیوانات زنده آغاز شده باشد. ویروس کرونای دیگری که موجب سندرم تنفسی خاورمیانه یا مرس (MERS) می‌شود، به‌وسیله‌ی شترها به انسان منتقل شده است. اگرچه تصور می‌شود که بیماران اولیه، در این بازار به ویروس مبتلا شده‌اند،

وقتی نخستین توالی ژنومی ویروس جدید که ویروس ۲۰۱۹-nCoV نامیده می‌شود، در دسترس قرار گرفت، گروهی پژوهشگران آن را در شجره‌ی خانوادگی ویروس‌های کرونا شناخته شده قرار دادند و دریافتند که نزدیک‌ترین خویشاوند آن در خفاش‌ها دیده شده است اما بررسی توالی‌های بیشتر می‌تواند این نتیجه‌گیری را تغییر دهد.

ویروس به کشورهای دیگر سرایت کرده است؟

بیشتر قربانیان در کشور چین هستند اما ویروس به کشورهای دیگری ازجمله تایوان، تایلند، ژاپن، کره‌جنوبی و سنگاپور، آمریکا، هند، امارات متحده عربی، آلمان، فرانسه و کانادا رسیده است.

ویروس کرونای جدید چگونه انتقال می‌یابد؟

دکتر پیتر رابینوویتز از دانشگاه واشگتن می‌گوید دانشمندان هنوز به‌طور دقیق نمی‌دانند که ویروس چگونه منتشر می‌شود اما می‌تواند از فردی به فرد دیگر منتقل شود. انتقال بین انسان‌ها، نسبت‌به حالتی که ویروس تنها از حیوانات به انسان منتقل شود، وضعیت را بدتر می‌کند. دکتر جولی ویشامپایان، رئیس کمیته بهداشت عمومی انجمن بیماری‌های عفونی آمریکا می‌گوید احتمالا این ویروس همانند آنفلوانزا و دیگر ویروس‌های تنفسی، ازطریق سرفه و عطسه انتقال پیدا می‌کند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های چین، ۱۹۸ مورد تأییدشده در ووهان را مورد تجزیه‌و‌تحلیل قرار داده است. پژوهشگران دریافتند که ۲۲ درصد از موارد دارای تماس مستقیم با بازار گوشت بودند و ۳۲ درصد نیز با افرادی که دچار تب یا بیماری تنفسی بودند، در تماس بوده‌اند. اما تقریبا نیمی از افراد نه به بازار رفته و نه با افراد بیمار در تماس بوده‌اند. از ۱۹۸ نفر آلوده، ۲۵ نفر بهبودی حاصل کرده‌اند، ۳ نفر مرده‌اند و ۱۷۰ نفر همچنان تحت مداوا قرار دارند. از ۱۷۰ بیمار تحت‌درمان، ۱۲۶ نفر دارای بیماری خفیف، ۳۵ نفر بیماری شدید و ۹ نفر در شرایط بحرانی قرار دارند. براساس این گزارش، ۱۶ نفر از کارکنان مراقبت‌های بهداشتی هنگام مراقبت از این بیماران دچار بیماری شدند.

 ویروس کرونای جدید چقدر خطرناک است؟

مقامات بهداشتی سرتاسر جهان نگران شیوع این ویروس هستند اما ارزیابی دقیق میزان کشنده بودن ویروس جدید دشوار است. سازمان جهانی بهداشت  نیز با قدری تاخیر بالاخره اینو شیوع را به‌عنوان وضعیت اضطراری بهداشت عمومی اعلام کرد. دکتر ویلیام شافنر، استاد مرکز پزشکی دانشگاه وندربیلت گفت:

وقتی ما با یک بیماری عفونی جدید رو‌به‌رو می‌شویم، ابتدا از شدیدترین موارد آگاه می‌شویم. همان‌طور که بررسی‌ها ادامه پیدا می‌کند، اغلب متوجه می‌شویم که تعداد افرادی که دچار حالت خفیف‌تر بیماری هستند، بیشتر است و حتی افرادی وجود دارند که به ویروس آلوده شده ولی بیمار نشده‌اند.

اگربخواهیم مقایسه کنیم، هرسال در کشور آمریکا، ۲۰۰ هزار نفر در اثر ابتلا به آنفلوانزا بستری می‌شوند و ۳۵ هزار نفر از دنیا می‌روند. البته درحالی‌که برخی دانشمندان می‌گویند که ظاهرا ویروس جدید نسبت‌به ویروس‌های کرونای دیگری مانند سارس و مرس شدت کمتری دارد، مشخص نیست که آیا مقامات چینی درباره‌ی شمار عفونت‌ها یا تعداد موارد فوتی کاملا شفاف بوده‌اند یا حتی آیا آمار گزارش‌شده به‌دقت مورد پیگیری قرار می‌گیرد یا نه.

آیا بیماری ناشی از ویروس کرونا درمانی دارد؟

هیج دارویی برای بیماری ناشی‌از ویروس کرونای ووهان تأیید نشده است. درمان اصلی مراقبت‌های حمایتی شامل اطمینان از اینکه بیمار به‌قدر کافی اکسیژن دریافت می‌کند و درصورت لزوم استفاده از دستگاه ونتیلاتور برای فرستادن هوا به ریه‌ها است. بیماران درحالی‌که سیستم ایمنی آن‌ها درحال فعالیت است، باید استراحت کرده و مایعات زیادی مصرف کنند. هیچ دارویی برای هیچ‌کدام از بیماری‌های ناشی از ویروس‌های کرونا تأیید نشده است اگرچه به‌نظر می‌رسد داروی ضدویروسی به‌نام رمدسیویر روی حیوانات مؤثر باشد.

مقامات بهداشتی برای مهار ویروس چه می‌کنند؟

مقامات چین شهر ووهان را تعطیل کردند و حرکت هواپیماها و قطارهای به‌سمت خارج از شهر ووهان کنسل شد. این محدودیت‌ها در شهرهای مجاور مانند هوانگانگ که ۷ میلیون نفر جمعیت دارد و حدود ۳۰ مایل با ووهان فاصله دارد، نیز اعمال شد. ایستگاه‌های قطار شهر مجاور یعنی ایژو تعطیل و مسافرت به دو شهر کوچک‌تر چیبی و چه‌جیانگ نیز محدود شده است.

اجتماعات و اجراهای عمومی گسترده در ووهان ممنوع شده است و دولت اعلام کرده که برای پیشگیری از شیوع بیماری، همه‌ی افراد باید در مکان‌های عمومی از ماسک استفاده کنند. دولت‌های سرتاسر جهان مسافرانی را که از ووهان می‌آیند به‌دنبال نشانه‌های بیماری مورد غربالگری قرار می‌دهند. کره‌شمالی به‌طور موقت سفر گردشگران خارجی را که بیشتر آن‌ها از چین می‌آیند، ممنوع کرده است.

مقامات بهداشت آمریکا برای نظارت بر اوضاع، با سازمان بهداشت جهانی و ادارات بهداشتی ایالتی و محلی همکاری می‌کنند. مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها که یک سیستم واکنش اضطراری را فعال کرده است، کارکنانی را به فرودگاه‌های اصلی این کشور فرستاده است تا مسافران ووهان را به‌دنبال علائم بیماری مورد بررسی قرار دهند و یک آزمایش تشخیصی برای این ویروس (۲۰۱۹-nCoV) طراحی کرده است. این مرکز به بیمارستان‌های سرتاسر کشور آمریکا دستور داده است تا از بیمارانی که همراه‌با تب یا بیماری تنفسی به بیمارستان مراجعه می‌کنند، درمورد سفر به ووهان یا تماس با افرادی که اخیرا به ووهان مسافرت کرده‌اند، سؤال کنند. ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی بیمارانی را که ممکن است عفونی شده باشند، جدا کرده و هنگام درمان آن‌ها از وسایل محافظتی استفاده می‌کنند.

علایم بیماری کرونا

علائم عفونت شامل تب، سرفه شدید و دشواری تنفس یا تنگی نفس است. این بیماری موجب ضایعات ریوی و ذات‌الریه می‌شود. موارد خفیف‌تر ممکن است شبیه آنفلوانزا یا یک سرماخورگی بد باشد و به این علت، تشخیص آن‌ها دشوار است. به‌نظر می‌رسد دوره‌ی نهفتگی بیماری (از زمان قرار گرفتن در معرض ویروس تا آغاز علائم) حدود دو هفته باشد.

 برای محافظت از خود باید چه کاری انجام دهید؟

دکتر شافنر توضیح داد مسافرانی که می‌خواهند به چین سفر کنند، باید کاملا از بازارهای حیوانات زنده اجتناب کنند و در مناطق روستایی نیز فاصله‌ی خود را با حیوانات حفظ کنند. علاوه‌براین، مسافران باید بهداشت دست را کاملا رعایت کنند و دست‌های خود را به‌طور مکرر شسته و از تماس دست با صورت خودداری کنند و از افرادی که سرفه یا عطسه می‌کنند، فاصله بگیرند. مسافران هنگام بازگشت باید وضعیت سلامتی خود را مورد نظارت قرار دهند و اگر دچار سرفه یا عطسه شده باشند، قبل از ورود با ارائه‌دهندگان مراقبت‌های بهداشتی تماس بگیرند.

آیا باید ماسک پوشید؟

اگر شما دچار یک عفونت تنفسی هستید، برای کمک به پیشگیری از بیمار شدن دیگران و کاهش خطر انتشار عفونت از ماسک استفاده کنید. پوشیدن ماسک جراحی ممکن است در شلوغی تا حدی از شما دربرابر عفونت محافظت کند اما به‌طورکلی ماسک‌های جراحی، به آن اندازه محکم نیستند که تمام هوایی را که تنفس می‌کنید، فیلتر کنند.

در حال حاضر واکسنی برای عفونت ویروس کرونا جدید وجود ندارد. بهترین راه برای پیشگیری از عفونت، پرهیز از قرارگیری در معرض این ویروس است. مراکز مدیریت و پیشگیری بیماری (CDC) رعایت موارد زیر را برای پیشگیری از ابتلا و انتقال عفونت‌های تنفسی ویروسی توصیه می‌کند:

• شستن مکرر و کامل دست‌ها با استفاده از آب و صابون یا درصورت عدم دسترسی به این موارد، استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های دست که حاوی حداقل ۶۰ درصد الکل هستند.
• اجتناب از تماس دست نشسته با چشم، بینی و دهان
• پرهیز از تماس نزدیک با افراد مبتلا به عفونت
• ماندن در منزل هنگام بیماری
• پوشاندن عطسه و سرفه با دستمال و سپس انداختن آن در سطل زباله
• تمیز کردن سطوح و اشیائی که به‌طور مکرر لمس می‌شوند با استفاده از مواد پاک‌کننده