اگر فیلم “تحت تعقیب” را دیده باشید احتمالا به خاطر دارید که در آن کسانی که زخمی میشدند با خوابیدن در یک حمام مخصوص که از آب و یک پودر آماده می شد به سلامت کامل بر میگشتند. تا رسیدن به آن فناوری هنوز فاصله زیادی داریم ولی تا کنون نیز پبشرفتهای زیادی در زمینه درمان زخمهای ناشی از گلوله صورت گرفته یکی از آنها این اسفنجهای قابل تزریق هستند. در حقیقت خونریزی شدید و غیر قابل کنترل عامل ۸۰ درصد از مرگهای صحنههای نبرد است. تقریبا به همین میزان نیز مرگهای در حین درمان به دلیل عدم موفقیت در بند آوردن خون با رگ بندها اتفاق میافتد، در واقع مشکل تنها عدم توانایی پزشکان در بستن یک پارگی در رگ است. حال شرکت RevMedX روشی را توسعه داده که به گفتهی آنها میتوند روشی جایگزین برای نجات جان کسانی باشد که دچار خونریزی شدید شده اند.
ه عنوان مثال در جنگ عراق و افغانستان حدود ۵۰۰۰ نفر کشته و ده برابر همین میزان زخمی شدند که بسیاری از مرگهای رخ داده به دلیل عدم امکان در کنترل خونریزی بوده است. تجربهی کنترل خونریزی ناشی از گلوله و درمانهای اورژانسی آن نیز در میدان نبرد بسیار وحشت آور است و به نوعی بدترین نوع زخم به شمار میرود. یکی از بدترین موارد پزشکی پاره شدن رگهای اصلی در محل اتصال اعضا به یکدیگر است که هم خونرسانی به عضو را ناممکن میکند و هم باعث از دست رفتن خون بیمار میشود.
کنترل چنین خونریزیهایی با استفاده از رگبندها نیز غیر ممکن است بنابراین در اکثر موارد برای کنترل آنها در صحنههای نبرد از گازهای (gauze) مخصوصی استفاده میشود که عمدتا با استفاده از موادی همچون کیتوسان (مادهای بسیار مشابه با سلولز پنبه) -که خاصیت لخته کنندگی خون دارند- و البته با استفاده از کمی فشار بر روی زخم میتوان امیدوار بود که شاید بتوان با لخته شدن خون جلوی خونریزی را گرفت. اگر خونریزی اینگونه برطرف نشود پزشک ناچار است تا گاز را بردارد و مجددا سعی کند تا نهایتا بتواند خونریزی را متوقف و جان بیمار را نجات دهد. در بسیاری از موارد این فرایند به حدی دردآور است که در ابتدا پزشکان میبایست اسلحهها را از فرد زخمی دور کنند تا بیمار سعی در کشتن خود یا پزشک برای رهایی از درد نکند.
طرح مفهومی XStat برای رفع مشکل خونریزیهای شدید استفاده از سرنگهای پلاستیکی است که با اسفنجهای کوچکی (حدود ۱ سانتی متر) از خردههای چوب پوشش داده شده با کیتوسان پر شده اند. کیتوسان مادهای است که از مشتقات پوست جانوان دریایی (همچون خرچنگ یا میگو) بدست میآید و میتواند به راحتی پدیدهی لختگی خون را ایجاد کند (درست مشابه وقتی که شما از پنبه برای بند آوردن خون استفاده میکنید، در حقیقت پنبه نیز ساختاری نسبتا مشابه با کیتوسان دارد). این اسفنجها همچنین با مادهای جاذب اشعه ایکس نشاندار شده اند تا بتوان به محض دسترسی به تجهیزات پزشکی آنها را با جراحی ساده خارج کرد.
این سرنگها در دو اندازه ساخته شده اند، یکی با قطر ۳۰ میلی متر برای زخمهای باز و عمیق و دیگری با قطر ۱۲ میلی متر برای زخمهای عمیق ناشی از گلولهها که البته پس از گذراندن مراحل آزمایشی به احتمال زیاد برای استفاده در ارتش ۵ میلیونی ایالات متحده توسعه داده خواهند شد.
این اسفنجها پس از تزریق در محل شروع به متورم شدن میکنند و با این کار فشاری را به محل پارگی زخم اعمال کرده و محل زخم را نیز پر میکنند. همچنین آنها به سطح خیس میچسبند که این نیاز به فشار دادن خارجی جهت جلوگیری از خروج آنها را مرتفع میکند. در بیشتر موارد خونریزی ناشی از پارگیهای رگ که با این روش درمان میشوند در عرض ۱۵ ثانیه متوقف میشود.
XStat هم اکنون منتظر دریافت گواهی FDA (سازمان غذا و دارو آمریکا) است و پس از آن نیز به خدمت ارتش ایالات متحده در خواهد آمد.