عمر خیلی کوتاهی دارد، اما با توجه به همین عمر کوتاه پیشرفت‌های قابل ملاحظه‌ای داشته و به نظر می‌رسد ایرانی‌ها نسبت به سامانه برگزاری آنلاین کنسرت‌ها استقبال خوبی داشته‌اند. هر چند افراد مختلف دلایل متعددی را برای این استقبال عنوان می‌کنند و انتقادات مختلفی هم نسبت به آن وجود دارد، اما در هر صورت نمی‌توان از این نکته گذشت که این پدیده با استقبال نسبتا خوبی مواجه است.
سامانه برگزاری کنسرت آنلاین از ۱۲خرداد امسال فعالیت خود را با برگزاری کنسرت علیرضا قربانی در تالار اندیشه حوزه هنری آغاز کرد و پس از آن حجت اشرف‌زاده و گروه دنگ‌شو اجرای آنلاین را تجربه کردند، حالا هم قرار است ۱۷ مرداد سالار عقیلی این گونه اجرایی را تجربه کند.
حالا این پرسش پیش می‌آید که آیا چنین تجربه‌هایی در دنیا وجود داشته یا برای نخستین بار است که این اتفاق در ایران رخ می‌دهد؟ حامد عنقا مدیر پروژه برگزاری کنسرت‌های آنلاین در پاسخ به این پرسش می‌گوید: برگزاری جلسات آنلاین از سال‌ها پیش در نقاط مختلف دنیا مرسوم شده و کنسرت‌های آنلاین هم با تعداد معدود برگزار شده‌اند. معروف‌ترین کنسرت آنلاین مربوط به کمپانی اپل بود که برای آیتونز برگزار کرد و ۱۶ هزارنفر همزمان این کنسرت را می‌دیدند و گروه‌های بزرگ موسیقی بعد از سال‌ها کنار هم قرار گرفتند و برنامه اجرا کردند.
کنسرت‌های آنلاین تاکنون در دنیا آن‌قدر پرطرفدار نشده و به قول معروف سر و صدا نکرده‌اند که همه‌گیر شوند، اما در همین مدت کوتاه در کشور ما با استقبال خوبی مواجه شده است. یکی از دلایل اصلی این اتفاق را باید در محدود بودن تعداد اجراها و نبود امکان دسترسی همه مردم به کنسرت‌ها دانست. عنقا در این باره توضیح می‌دهد: برگزاری کنسرت آنلاین در دنیا خیلی کم رخ می‌دهد چون در خارج از کشور امکان دسترسی مخاطب‌ها به محصول فرهنگی با ایران فرق دارد. شاید برگزاری کنسرت آنلاین آن‌قدر که نیازش در داخل کشور احساس می‌شود، در کشورهای دیگر این نیاز احساس نشود.
استقبال مردم
این سامانه در ابتدا فعالیت خود را با عضویت ده هزار نفر آغاز کرد که می‌توان آن را رقمی قابل قبول دانست. چرا که مردم هنوز با این سامانه و اتفاق نوظهور آشنایی لازم را نداشتند و تصور این استقبال در گام ابتدایی برگزاری کنسرت‌های آنلاین کمی عجیب به نظر می‌رسید. این استقبال نشان داد مردم با هنر موسیقی ارتباط خوبی دارند و اگر شرایط برای حضورشان در سالن‌های کنسرت فراهم باشد، این فرصت را از دست نخواهند داد. شرایطی که شاید بتوان مهم‌ترین آن را قیمت بالای بلیت کنسرت‌ها در مقایسه با درآمد مردم دانست. با گذر کمتر از دو ماه اعضای این سامانه به ۳۰هزار نفر رسیده‌اند و اگر همه چیز خوب پیش برود، احتمالا در کمتر از یک سال شاهد استقبال فوق‌العاده مردم از آن خواهیم بود. قبل از این‌که سراغ قیمت بلیت کنسرت‌های آنلاین برویم قطعا همه با هم یک پرسش مهم را خواهیم داشت. آن هم این که با توجه به مشکلات اینترنت در ایران آیا می‌توان به تماشای آنلاین کنسرت بدون هیچ مشکلی دلخوش بود. عنقا در این باره می‌گوید: نوع استفاده از این سامانه به این شکل است که کاربران با یک آی‌پی مشخص روی دستگاه‌های مختلف از جمله گوشی، تبلت، لپ‌تاپ، پی‌سی، تلویزیون‌های هوشمند و… می‌توانند کنسرت را به صورت آنلاین مشاهده کنند و تفاوت سامانه‌ای که ما طراحی و راه‌اندازی کردیم این است که سامانه فعالیت خودش را با سرعت کاربر تنظیم می‌کند. شما وقتی از حداقل دسترسی به اینترنت برخوردار باشید، این سامانه ماست که خودش را با کاربر هماهنگ می‌کند و کاربر مشکل خاصی برای دیدن اجرا نخواهد داشت.
آنها که اهل رفتن به کنسرت هستند، بخوبی می‌دانند باید دست به جیب شوند و بلیت‌های ۹۰ تا ۱۱۰ هزار تومانی یا در بهترین حالت بلیت‌های ۷۰ تا ۸۰ هزار تومانی را بخرند تا بتوانند دربخش خوبی از سالن به اجرای کنسرت بنشینند. در غیر این‌صورت ممکن است نتوانند در شرایط چندان مطلوبی پای اجرا بنشینند. اگر قرار باشد یک خانواده چهار نفری به این اجرا بروند دست‌کم ۳۲۰ هزار تومان هزینه بلیتشان خواهد شد و پرداخت این مبلغ برای اغلب خانواده‌ها میسر نیست. حال در این شرایط سامانه «حام» یا همان کنسرت آنلاین با فروش بلیت‌های ده هزار تومانی امکان تماشای اجرا را برای همه فراهم می‌کند.
کنسرت آنلاین با این سرعت؟
به گزارش جام جم البته شرایط برگزاری کنسرت‌های آنلاین به همین راحتی‌ها هم نیست و مشکلات زیادی دارد. نخستین مشکل سرعت اینترنت در ایران است که رضا مهدوی کارشناس موسیقی در این باره معتقد است: اینترنت در ایران یک شوخی است و از همه قابلیت‌های آن نمی‌توانیم بهره‌برداری کنیم. ما حتی به شرایط اینترانت هم نرسیدیم. بنابراین در چنین شرایطی هر فعالیت الکترونیکی تبدیل به ضد خودش می‌شود؛ همان‌طوری که در بانک‌ها می‌بینیم وقتی سیستم قطع می‌شود، عملا هیچ کاری صورت نمی‌گیرد.
این کارشناس موسیقی تاکید می‌کند: اگر سرعت اینترنت بالا نرود و پهنای باند زیاد نشود کنسرت آنلاین هم دچار مشکل خواهد شد.
با این حال مهدوی می‌گوید: با توجه به تحولات جهان امروز و تبدیل آن به دهکده جهانی، مصلحت ایجاب می‌کند از چنین پدیده‌هایی در جهت پیشبرد اهداف خود بهره بگیریم.
او می‌افزاید: کنسرت آنلاین برای افرادی است که حاضر نیستند به کنسرت بروند، پس آنها جزو آمار نیستند که باعث شوند کنسرت‌ها ورشکسته شوند. تعداد آدم‌های کنسرت‌ها مشخص است و یک خواننده می‌داند ظرفیت کنسرتش چقدر است.
این پژوهشگر می‌گوید: چه بخواهیم چه نخواهیم، اگر کنسرت‌های آنلاین قانونی برگزار نشود، به صورت غیرقانونی از سایت‌های خارج می‌آید و دولت هم توانایی و عزم مقابله با این جریان را ندارد. طبیعی است هنرمندان عطش دارند وارد این عرصه شوند. اما اشکال این است که وقتی فرآورده‌ای وارد کشور ما می‌شود، فرهنگ آن نمی‌آید. ما باید فرهنگ هر پدیده‌ای را هم با خودش وارد کنیم.
مافیا در کنسرت‌های آنلاین
یکی دیگر از بحث‌هایی که درباره کنسرت‌های آنلاین وجود دارد، این است که بعضی اعتقاد دارند شاید فقط تعداد مشخصی از خوانندگان حق برگزاری کنسرت آنلاین را دارند و بزودی شاهد شکل‌گیری نوعی مافیا در این زمینه خواهیم بود. مهدوی این موضوع را تائید می‌کند و می‌گوید: ارشاد آن‌قدر ضعیف عمل کرده که نظارت دقیقی ندارد. گاهی بدنه دولت شرایط را فراهم می‌کند و گاهی خود دولت مافیا می‌شود.
باید منتظر ماند و دید فراتر از جو گرفتگی‌های مقطعی، کنسرت‌های آنلاین چقدر می‌توانند مردم را با موسیقی بیشتر نزدیک کنند؟ چقدر هنرمندان از این کنسرت‌ها سود می‌برند؟ چقدر اینترنت و زیرساخت‌ها امکان چنین اتفاقی را فراهم می‌کنند؟ چقدر کنسرت‌های آنلاین باعث ورشکستگی کنسرت‌های زنده می‌شوند؟ چقدر باندبازی در این کنسرت‌ها راه می‌افتد؟ و بسیاری پرسش‌های دیگر که زمان به آنها جواب می‌دهد.
نیاز به فرهنگسازی
حجت اشرف‌زاده – خواننده موسیقی ایرانی
این امکان خوبی است که با توجه به تاثیرات مستقیمی که اقتصاد هنر موسیقی دارد، می‌تواند مخاطبانی که بنا به هر دلیلی نمی‌توانند در سالن‌های کنسرت حضور داشته باشند را هم در موقعیتی قرار دهد که بتوانند کنسرت‌ها را به صورت زنده و از طریق اینترنت ببینند. با وجود این، اما توجه به این موضوع هم اهمیت دارد که مسئولان ارشاد و سایر مسئولان فرهنگی، فرهنگسازی لازم را برای ورود این فناوری جا بیندازند تا در آینده‌ای نه‌چندان دور شاهد بازخوردهای مثبت این اقدمات مهم فرهنگی باشیم.
کمک به اقتصاد هنر
رضا یزدانی – خواننده موسیقی پاپ
این اتفاق با توجه به شرایطی که جامعه ما و به طور کلی کشورهای مختلف دنیا در آن قرار گرفته‌اند امکان بسیار خوبی است. در نظر بگیرید بسیاری از جوانان ما و علاقه‌مندان به موسیقی‌های مختلف تولید شده در داخل کشور بتوانند بدون نیاز به حضور در سالن کنسرت یا در شرایطی که برای حضور در سالن‌های کنسرت با محدودیت‌های مالی یا زمانی مواجه هستند می‌توانند براحتی همراه دیگر حاضران در سالن از تماشای این اتفاق‌های موسیقایی لذت ببرند. در شرایط امروز که مساله اقتصاد هنر مطرح می‌شود این اتفاق اگر بتواند به صورت کامل اجرایی شود،تاثیرات بسزایی بر موسیقی کشور خواهد داشت و علاقه‌مندان به کنسرت‌ها هم می‌توانند از امکانات به وجود آمده نهایت استفاده را ببرند.
