پنجم خرداد ماه سال جاری، سازمان نظام صنفی رایانهای فراخوانی با موضوععضویت در کمیسیون جدیدی تحت عنوان فینتک منتشر کرد. این کمیسیون قرار بود تا با هدف «بررسی مشکلات و مسایل صنفی، ساماندهی بازار این حوزه و همچنین کمک به بهبود فضای کسبوکار و تعامل دوسویه میان فعالان کسبوکارهای حوزه بانکداری و پرداخت الکترونیکی» تشکیل شود؛ اتفاقی که رییس سازمان نظام صنفی کشور میگوید به زودی خواهد افتاد.
کمیسیون فینتک در سازمان نظام صنفی در حالی قرار است تشکیل شود که از ابتدای سال ۹۶، انجمن فینتک ایران کارش را آغاز کرده بود. در میان کارنامهی انجمن میتوان تعامل مناسبی با بدنه دولت و حاکمیت دید که بارزترین نمونهاش همکاری با بانک مرکزی در خصوص ساز و کار فعالیت پرداختیارهاست. با این حال «مهدی عبادی»، دبیر انجمن فینتک ایران عقیده دارد که تشکیل این کمسیون در سازمان نظام صنفی نوعی موازیکاری است. او در همین رابطه میگوید:
«من تشکیل این کمیسیون را به دلایل مختلف یک کار موازی میدانم. واقعیت این است که فقط زمانی یک دغدغه در جمعی دنبال میشود و به ثمر مینشیند که دارندگان آن دغدغه در جمع حضور داشته باشند. همکاری ما با بانک مرکزی در مورد پرداختیارها به این دلیل موفق شد که چند سرویس دهنده در این حوزه، دغدغه داشتند، پیگیری کردند، در انجمن فینتک پیگیری شد و این اتفاق رخ داد. در حال حاضر اگر تعریفمان از فینتک، استارتآپهای فینتک باشند، در کمیسیون نظام صنفی استارتآپها حضور ندارند چون اساساً از این کمیسیون خبر نداشتند. اگر دیگرانی هستند و تعریف دوستان از فینتک، شرکتهای سنتی است که مشغول کارند، که دیگر بحثی نیست و نوع تفکرها متفاوت است.»
عبادی در خصوص چرایی دعوت نشدن استارتآپها و همچنین انجمن فینتک ایران برای عضویت در کمیسیون فینتک سازمان نظام صنفی میگوید: «ظاهرا در خرداد ماه ۹۷، فراخونی برای تشکیل کمیسیون فین تک و دعوت برای عضویت در آن منتشر شده است اما این فراخوان دیده نشد. یکی از علتهایش این بود که ما به شدت درگیر مسئله پرداختیارها بودیم. اما امروز گفته شده که کمیسیون در حال تشکیل است. ما از سازمان نظام صنفی گله داریم که وقتی یک نهاد صنفی دیگر وجود داشته که از سوی حاکمیت پذیرفته شده و تاکنون با آن مشورتهایی صورت گرفته، چرا مسئله مستقیماً با انجمن مطرح نشده است. گفته شده که این فراخوان به شکل عمومی صادر شده اما ما این را نمیپذیریم. اعلام این موضوع به انجمن فینتک ایران با توجه به وجاهتی که در این زمینه دارد باید انجام میشد و این اتفاقی است که صورت نگرفته.»
دبیر انجمن فینتک ایران عقیده دارد که سازمان نظام صنفی به درخواست حاکمیت به فکر تشکیل کمیسیون فینتک افتاده است، چراکه حاکمیت در جریان تلاشش برای تسهیل موانع کسبوکارهای نوپا با چندین بازیگر از جمله انجمن فینتک ایران، سازمان نظام صنفی رایانهای، اتاق بازرگانی، اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی و بازیگران دیگری روبهرو شده است: «من نامهای را از وزارت صمت دیدم که درخواست کرده بود تا بدنه استارتآپی یک نماینده معرفی کند. طبیعتاً سازمان نظام صنفی و اتحادیه کشوری کسبوکارهای مجازی هر کدام خودشان را نماینده میدانند و این یک چالش است. به نظر من تشکیل کمیسیون فینتک در سازمان نظام صنفی با چنین ریشهای همراه بوده است.»
او در پاسخ به این سوال که با توجه به نبود استارتآپها در این کمیسیون، پیشبینی میشود کمیسیون فینتک پس از تشکیل در سازمان نظام صنفی چه کاری انجام دهد، میگوید:
«دو اتفاق میتواند رخ دهد. احتمال اول این است که کمیسیون فینتک سازمان نظام صنفی با انجمن فینتک ایران تعامل کند و شاید انجمن هم تصمیم بگیرد برخی از دغدغههایش را از طریق سازمان نظام صنفی مطرح کند. احتمال دوم این است که دوستان نظام صنفی مانند قبل رفتار کنند و انجمن را نادیده بگیرند. در این صورت آنها کار خودشان را میکنند و ما هم کار خودمان. من نهادهای اینچنینی را چندان تاثیرگذار نمیدانم چون فعالین صنف در آن نیستند و افرادی که حضور دارند، دغدغه ندارند. مسئله دیگر این است که سازمان نظام صنفی خودش دغدغههای زیادی دارد. ما با نهادهایی مواجه هستیم که جلساتی زیادی در آنها تشکیل میشود، هزینههای زیادی میشود و روبانهای فراوانی هم قیچی میشود اما خروجی خاصی ندارند. معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و سازمان نظام صنفی از همین جنس هستند. اما باید منتظر بود و دید سازمان چگونه میخواهد با انجمن تعامل کند.»
با این حال «محمدباقر اثنی عشری»، رییس سازمان نظام صنفی رایانهای کشور اعلام میکند که موازی کاری صورت نگرفته است. او عقیده دارد که فعالیتهای انجمنهای تخصصی با کاری تشکلهای صنفی انجام میدهند تفاوت دارد و میگوید: «کمیسیون بانکداری الکترونیکی یا فینتک، بخشی از سازمان است که در زنجیره ما، که از استارتآپها شروع میشود و به فینتک، اینترنت، شبکه و سختافزار است میرسد. اینها زنجیره ICT هستند و موضوعی که ما دنبال میکنیم، موضوع تشکل صنفی است و با انجمن فینتک تناقضی ندارد.»
او همچنین خبر میدهد که اگرچه تاکنون با انجمن فینتک تعاملی وجود نداشته اما زمانی که کمیسیون تشکیل شود، سازمان نظام صنفی برای جلوگیری از موازیکاری با انجمن همفکری خواهد کرد.
اثنیعشری در پاسخ به این سوال که آیا تاکنون سازمان نظامصنفی درخواستی از سوی استارتآپهای حوزه فینتک جهت عضویت در کمیسیون فینتک داشته است یا خیر، گفت:
«تعداد زیادی درخواست برای عضویت داشتهایم اما نه لزوماً از سوی استارتآپها. به هر حال شرکتهای بزرگی که در زمینه بانکداری الکترونیکی فعالیت میکنند در همین کمیسیون قرار میگیرند. ما به مفهوم گستردهی Financial Technology به این کمیسیون نگاه میکنیم نه صرفاً PSP ها یا استارتآپها. زمانی که ترکیبِ فینتکها، PSPها و شرکتهای بزرگ حوزه بانکداری الکترونیکی -که کار Core Banking را انجام میدهند- کنار هم قرار بگیرند، میتواند یک مجموعه مناسب را تشکیل دهد و درخواست برای عضویت در آن تاکنون زیاد بوده است.»