هوشمندی یک امر مدیریتی است

گفتگویی در خصوص هوشمند سازی مدارس با بهنام مهدی خشوئی کارشناس ارشد مهندسی فناوری اطلاعات که از سال ۱۳۷۵ تاکنون تقریبا به طور ناپیوسته مدیریت بخش فناوری اطلاعات اداره کل آموزش و پرورش استان اصفهان را بر عهده داشتند .

هدف از ایجاد بخش فناوری اطلاعات در آموزش و پروش چه بوده است؟

هدف اولیه این بخش، ایجاد زیرساخت های فناوری در محیط های اداری و مدیریتی بود. از اوایل دهه هشتاد موضوع یادگیری الکترونیکی در کشور مطرح شد و درواقع بخش مهمی از وظایف این بخش توسعه فناوری اطلاعات در کلاس های درس شد.

آیا امکان برون سپاری این حوزه به بخش خصوصی نبوده است؟

بله ، در حال حاضر علاوه بر سخت افزارهای مورد نیاز مدارس و ادارات بسیاری از بخش های نرم افزاری هم به بخش خصوصی محول شده. از جمله محتوا های آموزشی مورد نیاز مدارس در حال حاضر از بخش خصوصی تهیه می شود. پرتال های اداری هم توسط بخش خصوصی تهیه و پشتیبانی می شود.

فعالیتهای بخش فناوری اطلاعات تاکنون چه نتیجه ای در پی داشته است؟ از پروژهای اجرا شده توسط این مرکز بفرمایید.

فعالیت ها را باید به چند بخش تقسیم نماییم. در بخش زیرساخت و شبکه تابحال فعالیت های زیادی انجام شده از جمله توسعه ADSL در مناطق و شهرستان ها بطوریکه همه مدارس به نوعی به شبکه اینترنت کشور متصل هستند. شبکه WAN اختصاصی بین اداره کل و ادارات ۴۱ گانه تابعه برقرار شده.
در بخش نرم افزارها، سامانه ها و خدمات تاکنون سرویس های زیادی توسط اداره کل طراحی و اجرا شده است. از جمله راه اندازی دیتاسنتر و سرویس های پست الکترونیک ، FTP، هاستینگ، ایجاد سامانه های خدماتی جهت رفاه پرسنل و طراحی اتوماسیون اختصاصی آموزش و پرورش که از اداره کل تا سطح مدارس و پرسنل توسعه یافته است. همچنین راه اندازی ویدئوکنفرانس برای برگزاری کلاس های آموزشی، جلسات اداری و همایش های مجازی در سطح استان بسیار کارا و مفید بوده است.
در خصوص محتواهای آموزشی باید عرض کنم که این اداره کل با همکاری که با شرکت شعله آریا داشته در سال های اخیر برای اولین بار در کشور کتاب الکترونیک را تولید کرده که در حال حاضر به این محتواها در کل کشور مورد استفاده قرار می گیرد.

در حوزه ارتباط یکپارچه تمامی مدارس و اداره های نواحی مختلف چه فعالیتهای صورت گرفته است؟

در این خصوص سامانه همگام از طرف وزارت خانه معرفی شده که در حال اجرای پروژه هستیم . امیدواریم این ارتباط یکپارچه بوجود بیاید. البته ما قصد داریم این ارتباط را از طریق اتوماسیون یکپارچه برقرار کنیم که اگر مشکلات زیرساختی (پایین بودن سرعت ارتباط و گرانی ) مرتفع شود، براحتی امکان پذیراست.

تعریف شما ازهوشمند سازی مدارس چیست و دارای چه مولفه‌هایی است؟

اولا من هوشمندی را یک امر مدیریتی می دانم. وقتی می گوییم یک شیء هوشمند است یعنی رفتار انسان گونه دارد و سریع و اتوماتیک تصمیم می گیرد و در مقابل هر رویدادی یک عکس العمل مناسبی از خود نشان می دهد.
هوشمندی از زمانی مطرح شده که فناوری اطلاعات بوجود آمده لذا هوشمندی بر مبنای فناوری اطلاعات و داده هاست. زمانی می توان گفت یک مدرسه هوشمند است که در مقابل اشکالات موجود مدرسه عکس العمل مناسب نشان داده و در رفع آنها سریعا تصمیم بگیرد. در مدرسه هوشمند داشبورد های نظارتی و مدیریتی هر لحظه در جلوی مدیرمدرسه و حتی اولیا دانش آموزان قرار دارند و تغییرات جزئی زیر نظر است. چنین مدرسه ای تاکنون در ایران بوجود نیامده است.

با تعاریفی که در این زمینه ارائه کردید وضعیت مدارس استان از نظر هوشمندسازی به چه نحو است؟

مدارس ما به سمت یادگیری الکترونیکی پیش می روند و از ابزارهای فناوری اطلاعات برای آموزش بخوبی استفاده می کنند که این کار خوبی است و بسیار هم لازم است. اما این موضوع ربطی به هوشمندی ندارد.

چه مشکلات و چالشهایی در اجرای هوشمند کردن مدارس وجود دارد؟

فرهنگ سازی در این زمینه لازم است. باید دانش آموخته های ما با این فرهنگ آشنا باشند. چرا فقط از آموزش و پرورش انتظار دارند هوشمند شود ؟ آیا دانشگاه ها و یا شرکت های تجاری هوشمند شده اند؟ آیا شهرداری، استانداری، مخابرات ، بهزیستی و. . . . هوشمند شده اند. هوشمندی در همه عرصه ها لازم و ضروری است.

آیا در حال حاضر در استان مدارس هوشمند پیشرفته نیز داریم؟

خیر نداریم. در کل ایران نداریم. ولی بحث به کارگیری فناوری اطلاعات در استان اصفهان به طور جد پیگیری می شود و در حال انجام است .

آیا از توان شرکتهای اصفهانی در حوزه هوشمند سازی بهره برده اید؟

بله همانطور که عرض کردم هم در زمینه سخت افزار، هم زیر ساخت و هم نرم افزار های آموزشی و محتواهای الکترونیکی از شرکت های خصوصی اصفهانی استفاده می کنیم.

چه تعداد از مدارس در اصفهان بصورت کامل هوشمند شده است ؟

با تعریفی که رایج شده است در حال حاضر بیش از ۱۳۰۰۰ کلاس درس استان به تجهیزات فناوری اطلاعات مجهز شده اند و این آمار در حال پیشروی است.

مدل ایده‌ال و استانداردی که وزارت آموزش و پرورش برای مدارس هوشمند در نظر گرفته چه نوع مدلی است؟

آخرین مدلی که وزارتخانه ارائه کرده همان مدل پنج مرحله ای نیمه الکترونیک، الکترونیک، نیمه هوشمند ، هوشمند و هوشمند پیشرفته است.
در پایان امیدوارم دانشگاه های ما به موضوع هوشمندی به طور جدی بپردازند تا دانش آموخته های خروجی دانشگا هها این فرهنگ را در تمامی عرصه ها از جمله آموزش و پرورش نیز توسعه دهند. امروزه هوشیاری سازمانی امری ضروری و اجتناب ناپذیر است .