شمارش معکوس پایان سال ۹۷ آغاز شده است و بسیاری از فعالان صنوف مختلف که سال سخت و پر فراز و نشیبی را پشت سر گذاشتهاند، خود را آماده می‌کنند تا با نزدیک شدن به سال نو و رسم افزایش خرید و فروشها کمی از رکودی که با آن دست و پنجه نرم کردهاند را جبران کنند.اما گویا بازار کامپیوتر از این حال و هوا مستثنی بوده و نه تنها رخوت و رکود کماکان بر این بازار حاکم است، بلکه با نزدیک شدن به شب عید تبعات این رکود شدت و سایه آن سنگینتر هم شده است.
سال ۹۷ برای فعالان بازار کامپیوتر، سال بسیار سخت و دشواری بود. رشد بیرویه نرخ ارز و بی‌ثباتی قیمتها در کنار مشکلات وارداتی و ترخیص کالا، باعث شد مدیران شرکت‌ها و فروشندگان شرایط استثنایی و بسیار بدی را سپری کنند تا جایی که با چیره شدن مشکلات و سایه سنگین رکود برخی از آنها به تدریج از گردونه بازار خارج شده و سراغ کاسبیهای دیگری رفتهاند. از طرفی بسیاری از شرکت‌های بزرگ حوزه ICT نیز تعدیل نیرو کرده و بعضی هم استخدام نیروی جدید را متوقف
کردهاند.
هرچند فعالان بازار کامپیوتر در سالهای گذشته هم همواره با مشکلات عدیدهای چون مالیات، بیمه، گمرک، ثبت سفارش و غیره مواجه بودند و تقریبا امری عادی در کسب و کار آنها محسوب میشد، با این حال روزهای خوش و پررونقی نیز داشتند که امید را در آنها زنده نگه میداشت. اما در یک سال گذشته بنابر اظهارات فعالان بازار یک روز خوش نداشتهاند و عمق رکود تا حدی بوده که امید از این بازار رخت بر بسته است.
کاهش قدرت مالی مردم
افزایش قدرت مالی مردم با رونق بازار کامپیوتر رابطهای مستقیم دارد. هرچه جیب مردم پر پولتر باشد خرید و فروش در این بازار نیز به تبع آن افزایش مییابد. اما گرانیهای اخیر باعث شده تا بنیه مالی مردم به شدت ضعیف شود و با احتیاط بیشتری خرید کنند.
حمید توسلی عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نظام صنفی رایانهای تهران در این رابطه گفت: اولویت خرید تجهیزات کامپیوتری در سبد کالای خانواده‌ها به شدت کاهش پیدا کرده است و افزایش قیمت کالا باعث شده مردم قدرت خرید نداشته باشند.
وی افزود: قیمت بسیاری از اجناس در بازار ۳ تا ۴ برابر شده است، در حالیکه درآمد مردم نسبت به قبل تغییری نداشته به همین دلیل بسیاری از کالاها از جمله کالاهای کامپیوتری از سبد خرید مردم حذف شده است و این امر موجی از رکود و رخوت در بازار IT ایجاد کرده
است.
در همین حال فعالان بازار کامپیوتر معتقدند؛ کالای کامپیوتری با وجود گسترش تکنولوژی و اینترنت، هنوز کالایی لوکس به شمار میآید. به همین دلیل با کاهش بنیه خرید مردم بازار کامپیوتر نیز از رونق افتاده است و بسیاری از کاربران به تعمیر کالای خود روی آوردهاند، در صورتیکه قبلا با خراب شدن کالای کامپیوتری کالای جدید دیگری جایگزین آن میشد.
کاهش خریدهای دولتی
در سالهای گذشته، ماههای پایانی سال و دو ماه اول سال جدید به خریدهای دولتی اختصاص داشت و بسیاری از فعالان بازار کامپیوتر چشم به راه استعلامهای دولتی بودند تا با بستن قرارداد به کسب و کار خود رونق دهند. اما گویا امسال جیب دولتی‌ها هم خالی شده است و از خریدهای مرسوم دولتی نیز خبری نیست.
کارشناسان بازار در این خصوص اظهار کردهاند که استعلامهای خرید و پشتیبانی کامپیوتر برای ارگانها و سازمانهای دولتی به شدت محدود شده است.
حمید توسلی کاهش توان خرید سازمانهای دولتی نسبت به بودجه را عامل کاهش استعلام خریدهای دولتی عنوان کرد و گفت: هر سازمان و ارگان دولتی بودجهای مشخص برای آپگرید تجهیزات سرور و کامپیوتر دارد که بر اساس آن خرید می‌کنند. حال از آنجایی که قیمت کالا افزایش یافته است این سازمانها نمیتوانند نیاز خود را با توجه به بودجهای که در اختیار دارند، تامین کنند.
هزارتوی واردات کالا
معمولا در هرکشوری تهیه و تولید برخی کالاها امکان‌پذیر و یا از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست به همین دلیل آنها نیازمندی‌های خود را از طریق واردات تامین می‌کنند.
در حال حاضر بخش عمدهای از کالاهای بازار کامپیوتر کشور ما از طریق واردات تامین میشود و تولید در این حوزه تا حد قابل توجهی کم است. اما با وجودی که مسوولان به این امر اذعان دارند، واردات کالا در این صنف مسیر بسیار پرفراز و نشیبی دارد. فشار تحریم‌ها و نقل و انتقال پول از یک سو و نوسان نرخ دلار و بخشنامه‌های خلقالساعه و پیاپی ارزی دولت، از سوی دیگر دست و پای واردکنندگان صنف کامپیوتر را بسته است و واردکنندگان کالاهای کامپیوتری پس از گذر از تمام مراحل واردات کالا در هزارتوی ترخیص کالا از گمرک گیر می‌کنند.
عضو کمیسیون سخت افزار سازمان نظام صنفی رایانهای در این خصوص با بیان اینکه ایستگاههای چک و کنترل در زمینه واردات کالا بسیار زیاد شده است، گفت: پروسه واردات کالا بسیار طولانی و زمان‌بر شده و واردکنندگان رسمی و قانونی اغلب گرفتار ایستگاههای متعدد چک و کنترل هستند.
توسلی افزود: امیدواریم با درایت مسوولان دولتی مشکل واردات کالاهای IT حل شود و وارداکنندگان شرایط بهتری پیش رو داشته باشند.
از طرفی، مشکلات واردات در چند ماه اخیر باعث شده تا انبار کالاهای IT خالی بماند و تزریق کالا به بازار کامپیوتر محدود شود تا جایی که به گفته فعالان بازار در حال حاضر تمام صنوفی که تکنولوژی‌محور هستند و بخش مهمی از کالاهای بازار آن از طریق واردات تامین می‌شوند، در بحث عرضه و تقاضا دچار مشکل شده‌اند.
توسلی همچنین تاکید کرد: صنعت IT جزو معدود صنایعی است که بازاری با قابلیت رشد و اشتغالزایی بالایی دارد که اگر به آن توجه شود و مشکلات فعالان آن رفع شود، میتواند در تولید ناخالص ملی موثر باشد.
(نویسنده : فخری زارع)
