تمام وعده‌های آقای وزیر

بر اساس یک اصل قدیمی و بسیار رایج، مدیران در هنگام انتصاب به مسوولیت، اگر از کانال مجلس عبور کنند یا از مسیر کابینه یا سایر روش‌ها، اصولا باید پوشه‌ای به همراه داشته باشند که در آن برنامه‌های خود را به شکل رویکرد و ماموریت ارایه دهند.

مدیران با تجربه‌تر می‌دانند هر چه این پوشه قطورتر باشد، سطح توقعات نیز گسترده‌تر و عمیق‌تر می‌شود و هر چه جمع‌وجورتر باشد، علاوه بر این که احتمالا موفق به اجرای وعده‌های خود می‌شوند، حتی کارهای بیشتری را نیز در دستور کار قرار می‌دهند تا خاطره خوبی از دوران مدیریت‌شان به جای بگذارند.

واقعیت این است که در کشور ما اما فضا به گونه‌ای است که برخی مدیران وادار به دادن وعده‌های گسترده می‌شوند و اگر بخواهند دو یا سه کار مشخص را وعده دهند، قطعا با تعجب مواجه شده و شاید از انتصاب وی نیز دفاع نکنند.

اما برخی مدیران نیز بر این باور هستند که حتی به اندازه یک کتاب نیز وعده و برنامه بدهند، پس از پایان دوران مدیریتی، اصولا دو اتفاق رخ می‌دهد، یا اصلا رسانه‌ها و کسی متوجه خروجی کار آنها نمی‌شود،‌ که خب اتفاقی نمی‌افتد و یا متوجه می‌شوند، که خب کاری از دست‌شان بر نمی‌آید و باز هم اتفاقی نمی‌افتد.

به عبارت دیگر ما عادت کرده‌ایم صبر کنیم دوران مدیریت یک مدیر به پایان برسد، بعد هم که موقع بررسی وعده‌ها و عملکرد آن مدیر می‌رسد، یا دیگر دسترسی به وی وجود ندارد، یا آنکه گفته می‌شود این کار نبش قبر است و از پرداختن به گذشته چیزی در نمی‌آید.

از این رو قصد داریم تا در روالی متفاوت در حالیکه دولت تقریبا در سال پایانی کار خود قرار دارد، همچون یک آینه صرفا فهرستی از وعده‌ها و برنامه‌های ناتمام را در پیش روی مدیران بگذاریم تا هم به قولی صرفا جهت اطلاع باشد و هم فرصت بررسی، پاسخ و یا انشاالله سروسامان دادن به آنها فراهم باشد.

البته امید می‌رود حداقل در سال پایانی دیگر وعده جدیدی برای انجام کاری ارایه نشود و پرونده طرح‌های قبلی بسته شود، هر چند که اخیرا یک معاون وزیر ارتباطات وعده‌ایی برای سال ۱۴۰۰ داده‌ که از عمر دولت دوازدهم نیز عبور می‌کند!در گزارش حاضر اما به بررسی وعده‌ها و طرح‌های اعلام شده از سوی محمود واعظی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات می‌پردازیم.

وعده وزیر درباره پهنای باند اینترنت

۲۹ مرداد ماه سال ۱۳۹۲وزیر ارتباطات در جمع خبرنگاران گفت: در مدت زمان کوتاهی مشکلات مربوط به پهنای باند و اینترنت برطرف می‌شود.

محمود واعظی که در حاشیه مراسم معارفه به عنوان وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات سخن می‌گفت مدعی شد: “در مدت زمان کوتاهی مشکلات مربوط به پهنای باند و اینترنت برطرف می‌شود.”

یک سال بعد و در ۲۵ فروردین ماه سال ۹۳ هم واعظی بار دیگر وعده‌های خود را تکرار کرد و گفت: در تلاش برای ارتقاء کیفیت و سرعت اینترنت کشور است. وی در نهایت وعده داد: آنچه که مردم دنبال آن هستند و بهبود اساسی وضعیت اینترنت به یک سال تا یک سال و نیم صبر نیاز دارد.

امروز اما تقریبا به سررسید وعده مورد نظر رسیده‌ایم و قضاوت در خصوص بهبود اساسی وضعیت اینترنت را به عهده مخاطبان می‌گذاریم.

اما این پایان نیز پایان قول‌های مدیران وزارت ارتباطات برای ارتقای وضعیت اینترنت نبود، ۲۵ فروردین ماه امسال نیز مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت وعده افزایش ۱۰ برابری ظرفیت شبکه اینترنت داخل کشور تا پایان دولت تدبیر و امید را مطرح کرد.

مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت همچنین مدعی شد با سیاست‌های مد نظر وزارت ارتباطات برای سال ۹۵ و نیز تا پایان دولت یازدهم، ظرفیت شبکه ارتباطات زیرساخت در حوزه پهنای باند، IP و شبکه انتقال تا ۱۰ برابر افزایش پیدا خواهد کرد.

وعده ایجاد ۱۰۰ هزار شغل

سه شنبه ۱۶ اردیبهشت سال ۹۳  وزیر ارتباطات در جریان کمیته‌ای مشترک میان وزارت ارتباطات و کمیسیون صنایع مجلس وعده‌هایی را مطرح کرده و گفت: “طرحی آماده شده که یکشنبه به رییس جمهور ارایه شد و در قالب آن این امکان وجود دارد تا پایان سال ۳۰ هزار و در پایان سال آینده ۱۰۰ هزار شغل ایجاد شود.”

امروز در حالی شاهد گذشتن از موعد اجرایی شدن این وعده‌ها هستیم که برخی از مدیران اصناف و شرکت‌های بخش خصوصی نیز معتقدند این آمار محسوس و قابل احصا نبوده و اصولا شاخصی برای ارزیابی تحقق آن وجود ندارد.  این در حالیست که مرکز آمار نیز اخیرا کل اشتغال اعلام شده از سوی رییس جمهوری را زیر سوال برده است.

درخصوص ۱۳۰ هزار شغلی که وزیر ارتباطات به فارغ التحصیلان دانشگاه ها وعده آن را داده بود باید گفت عملا ایجاد این تعداد شغل از ابتدا نیز به دور از واقعیت‌های بازار به نظر می‌رسید. هر چند که تنها عدد رسمی اعلام شده در خصوص ایجاد شغل را نصراله جهانگرد معاون وزیر ارتباطات داد و به ایجاد ۷۰ هزار شغل اشاره کرد. البته به جز این آمار کلی، هیچ‌گونه جزییاتی از چگونگی جذب این نیروها و بخش‌هایی که مشغول به کار شده‌اند، ارایه نشد. بماندکه در همین حال برخی از مدیران بخش خصوصی اعلام کردند که تعدادی از شرکت‌های IT کشور تعطیل شده و برخی نیز ناچار به تعدیل نیرو شده‌اند.

ناگفته نماند با تمام این تفاسیر برای سال جاری نیز ایجاد ۱۰۰ هزار شغل دیگر از سوی وزیر ارتباطات وعده داده شده است.

سرنوشت پیچیده و عجیب فیلترینگ هوشمند

در مورد فیلترینگ هوشمند گزارش‌ها و چالش‌های زیادی وجود داشته و البته دارد. این پروژه آنقدر سرنوشت پیچیده و عجیبی پیدا کرده که تقریبا شروع و پایانی برای آن در انواع اخبار و گزارش‌ها نمی‌توان یافت.

اما یکی از وعده‌هایی که مستند هم محسوب می‌شود خبری بود که روابط عمومی وزارت ارتباطات به نقل از محمود واعظی اواخر سال ۹۳ منتشر کرد. در بخش پایانی این خبر عینا آمده بود: « وزیر ارتباطات اجرای این پروژه را یک طرح ۱۰ ماهه عنوان کرد و گفت: فاز اول این طرح یک ماه، فاز دوم سه ماه و فاز سوم ۶ ماه طول خواهد کشید و امیدوارم طی ۱۰ ماه این پروژه اجرایی و نیازهای جامعه علمی و دانشگاهی جهت استفاده از مطالب مفید مندرج در فضاهای مجازی برطرف شود »

توجه داشته باشید که این خبر در نهمین ماه سال ۹۳ روی سایت وزارت ارتباطات قرار دارد و علی‌القاعده تا کنون باید سرنوشت قطعی این پروژه مشخص شده باشد.

اگرچه باز هم تاکید می‌شود بحث فیلترینگ هوشمند بسیار سرگیجه‌آور و پیچیده است.

تلفن و اینترنت برای روستاها

مهرماه سال ۹۴ بود که خبرگزاری‌ها به نقل از وزیر ارتباطات نوشتند، ۲۶ هزار روستای بالای۲۰ خانوارتلفن دارند و کمتر از ۱۰۰۰ روستا بالای ۲۰ خانوار تلفن ندارندکه این آمار نشان می‌دهد که روستاهای ما هنوز به تلفن دسترسی ندارند.

وزیر ارتباطات اظهار امیدواری کرد طی یک سال آینده تمام روستاهای بالای ۲۰ خانوار به تلفن دسترسی داشته باشند.

از دیگر مواردی که وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به روستاییان وعده داد، اینترنت و دسترسی آن در روستاها بود. وی در این خصوص گفته بود، سال گذشته ۸ هزار روستا دارای اینترنت شدند و قرار است ۲۵ هزار روستای دیگر از دو ماه آینده به ترتیب اولویت به اینترنت متصل شوند.

البته فعلا گزارش جدیدی از سرنوشت وعده مذکور در دست نیست.

ترافیک داخلی ۸۰ درصدی اینترنت

بهمن ماه سال ۹۴ نیز خبرگزاری‌ها به نقل از وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نوشتند، «آماده هستیم تا پهنای باند موجود در کشور را به ۴ هزار گیگا بیت بر ثانیه برسانیم تا استفاده از پهنای باند داخلی ۸۰ درصد و اینترنت بین‌الملل به ۲۰ درصد برسد. البته تمام این توسعه بازهم برای استفاده کاربران داخلی بسیار ناچیز است و امیدواریم با سرمایه‌گذاری بیشتر شاهد توسعه سریع‌تر در جهت ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی کشور باشیم.»

اگرچه وزیر ارتباطات در این خصوص تاریخ خاصی را ذکر نکرد، اما به هر حال از حیث رسانه‌ای و افکار عمومی این وعده‌ای قابل پیگیری قلمداد می‌شود.

وعده شبکه ملی اطلاعات؛ شاید ۴ ماه آینده

شاید به جرات بتوان گفت وعده اجرایی شدن شبکه ملی اطلاعات مهمترین وعده‌ وزیر ارتباطات بوده که برخی هنوز هم امید چندانی به عملیاتی شدن آن وجود ندارد. همین موضوع محقق نشدن وعده وزیر ارتباطات در خصوص شبکه ملی اطلاعات نیز بود که سرانجام باعث شد وزیر ارتباطات بابت آن در سال ۹۴ از مجلس کارت زرد دریافت کند.

تحقق شبکه ملی اطلاعات به این دلیل در بین تمام طرح‌های ارتباطاتی کشور از اهمیت بالایی برخوردار است که نه تنها در برنامه پنجم توسعه دیده شده و مجلس و شورای عالی فضای مجازی مجدانه پیگیر آن هستند بلکه حتی رهبری نیز به تحقق آن تاکید فراوان داشته و دارند.

درواقع شبکه ملی اطلاعات به قول وزیر ارتباطات از سال ۸۰ یعنی ۱۵ سال است که مطرح شده و یکی از احکام مقام معظم رهبری برای فضای مجازی در کشور است، اما با وجودی که بارها گفته شد که زیرساخت این شبکه تا پایان سال ۹۴ فراهم می‌شود اما واعظی در آخرین اظهارات خود، رونمایی از آن را به سال ۹۵ موکول کرده است.

وزیر ارتباطات تیرماه سال ۹۴ ضمن تاکید به اقدامات انجام شده در زمینه شبکه ملی اطلاعات گفته بود: زیرساخت‌های این شبکه تا پایان سال ۹۴ آماده بهره‌برداری خواهد بود. اما در اسفندماه همین سال وی وعده خود را باز هم به سال بعد موکول کرد و گفت: رونمایی از شبکه ملی اطلاعات، افزایش چهار برابری شبکه انتقال زیرساخت ارتباطی و افزایش سه برابری پهنای باند برای سال آینده در دستور کار قرار دارد.

حال طبق قول وزیر ارتباطات، شبکه ملی اطلاعات می‌بایست تا هفته دولت امسال یعنی نهایتا تا شهریور ۹۵ به مردم تحویل داده شود. یعنی چیزی حدود ۴ ماه دیگر، از این رو ما نیز مثل بقیه مسوولان کشور منتظر می‌مانیم.

وعده ساخت ماهواره ملی

شامگاه جمعه ۱۵ آبان ماه سال قبل بود که محمود واعظی در حاشیه نشست شورای اداری کهگیلویه و بویراحمد گفت: ساخت ماهواره ملی به کمک یکی از شرکت های خارجی سازنده در دستور کار ماست و مذاکرات ساخت ماهواره را با چند شرکت مشاوره‌ای و سازنده شروع کرده‌ایم.

واعظی همچنین در مورد انعقاد قرارداد در کمترین زمان ممکن ابراز امیدواری کرد و حتی گفت: بعد از برجام رویکردها کاملا تغییر کرده و در آینده قطعا در این زمینه  توفیقاتی را خواهیم داشت.

 اما تاکنون خبری از ساخت ماهواره ملی چه با کمک و چه بدون کمک خارجی‌ها در دست نبوده از سازمان فضایی نیز خبری نیست.

البته وزیر ارتباطات برای سال ۹۵ نیز از تجاری سازی ماهواره «دوستی» به عنوان برنامه مدنظر این وزارتخانه در حوزه فناوری فضایی خبر داده و گفته است: در حال حاضر نیز ماهواره «دوستی» با فناوری بومی آماده پرتاپ است.

وعده پس گرفتن ماهواره مصباح

در خصوص ماهواره‌ها اما کار به همین جا ختم نمی‌شود. ۱۱ بهمن ماه سال ۹۴، وزیر ارتباطات در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه وضعیت ماهواره بلوکه شده مصباح در ایتالیا چگونه است و آیا تمهیدی برای آزادسازی آن اندیشیده، گفت: تا پیش از این تحریم‌ها را داشتیم اما اکنون با توفیقی که در این موضوع حاصل شده انشاءالله آن را پس می‌گیریم.

این در حالی است که با وجود شرایط مساعد بین ایران و ایتالیا در پی سفر روحانی به رم، صحبت جدیدی در خصوص سرنوشت ماهواره مصباح در دست نیست.

وعده ارزان شدن اینترنت

وزیر ارتباطات اواخر فروردین ماه امسال با بیان اینکه از اواخر سال ۹۴ کمیته‌ای با همکاری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی برای بررسی قیمت اینترنت و نحوه کاهش آن، تشکیل شده است، گفت: پیش‌بینی می‌کنیم نتیجه نهایی برای کاهش قیمت اینترنت که به قطع کمتر از ۱۵ درصد نخواهد بود، تا پایان اردیبهشت ماه اعلام شود.

البته این وعده که مدت‌ها تیتر رسانه‌ها و خبرگزاری‌های متعددی شده بود، در زمان سررسید از اساس از سوی وزیر ارتباطات تکذیب شد. حالا حتی زمزمه‌هایی مبنی بر افزایش قیمت اینترنت موبایلی نیز به گوش می‌رسد، که باید منتظر ماند و دید سرنوشت نرخ اینترنت در کشور به کجا می‌رسد.

ایجاد شدن سامانه تفکیک پیامک‌ها

یکی از مشکلاتی که همواره در حوزه پیامکی وجود داشته این بوده که اگر یک نفر نخواهد پیامک تبلیغاتی برایش فرستاده شود دیگر پیامک‌های دلخواه خود را نیز دریافت نخواهد کرد. اما سال گذشته وزیر ارتباطات برای رفع این مشکل وعده ایجاد سامانه تفکیک پیامک‌های تبلیغاتی و انبوه را داد که البته هنوز راه اندازی نشده است.

اسفند ماه سال گذشته به همین علت نصرالله پژمان‌فر از راه‌اندازی نشدن سامانه تفکیک پیامک‌های تبلیغاتی و انبوه طبق وعده وزیر ارتباطات انتقاد کرد.

این عضو کمیسیون فرهنگی مجلس ادامه داد: پس از سوال نمایندگان مجلس از وزیر ارتباطات درباره این موضوع، وی در جلسه ۲۱ دی ماه کمیسیون فرهنگی، راه‌اندازی سامانه تفکیک پیامک‌های تبلیغاتی و انبوه را وعده داد که طبق این وعده قرار است مشترک بتواند انتخاب کند که از چه سرشماره انبوهی پیامک دریافت کند و از چه سرشماره‌ای دریافت نکند.

این عضو شورای معین شورای عالی فضای مجازی گفت: اما در پیگیری که از راه‌اندازی این سامانه داشتم، هنوز این سامانه راه اندازی نشده است.

پس از وعده وزیر ارتباطات در کمیسیون فرهنگی مجلس، وی در یازدهم بهمن ماه در جمع خبرنگاران از راه‌اندازی سامانه تفکیک پیامک‌های تبلیغاتی و انبوه تا یک ماه آینده خبر داده که البته هنوز خبری از راه‌اندازی آن به گوش نمی‌رسد.

ایجاد دفتر و دیتاسنتر جستجوگر روسی

اواخر سال ۹۴ در جریان دیدار وزیر ارتباطات روسیه با محمود واعظی در ایران، اخباری به تیتر رسانه‌های کشور تبدیل شد مبنی بر این که موتور جستجوگر یاندکس در ایران حضور خواهد یافت.

آنطور که روابط عمومی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات گزارش داده بود، نیکلای نیکی فوروف با ارائه توضیحاتی درخصوص موتور جستجوی یاندکس ادامه داد: لازم است برای فعالیت آن در ایران با ایجاد دفتر و دیتاسنتر، همکاریهای دو جانبه خود را آغاز کنیم.

اگرچه این وعده را وزیر ارتباطات ایران نداده بود، اما در تیتر اخبار آمده بود که “موتور جستجوی یاندکس روسیه در ایران دفتر و دیتاسنتر می‌زند”، لذا شاید بد نباشد تماسی با طرف روس داشت و جویای سرنوشت این وعده هم بود.

وعده اتصال منازل به فیبرنوری از اول سال ۹۵

اوایل بهمن ماه سال ۹۴ وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات وعده اتصال منازل به فیبرنوری را مطرح کرد گفت: فیبررسانی به منازل و محل کار مردم از ابتدای سال ۹۵ آغاز خواهد شد.

محمود واعظی همچنین در صفحه شخصی خود در یک شبکه اجتماعی نوشت: وزارت ارتباطات تلاش دارد با هدف افزایش سرعت و کیفیت انتقال اطلاعات بین شهروندان، شبکه فیبر نوری را جایگزین شبکه سیم مسی فعلی کند تا مردم بتوانند همگام با پیشرفت های جهانی از تکنولوژی های تازه‌تری استفاده کنند.

وزیر ارتباطات همچنین تاکید کرده بود: با توجه به مذاکره با شرکت‌های بزرگ برای ورود و سرمایه‌گذاری در این پروژه، امیدواریم رساندن فیبرنوری به درب منازل و محل کار مردم از ابتدای سال ۹۵ آغاز شود.

این وعده البته جزو ماموریت‌های اپراتور چهارم ایرانیان‌نت بود که سرنوشت آن هم در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

وعده وزیر ارتباطات در واکنش به گلایه رهبر انقلاب

از دیگر وعده‌های جدید وزیر ارتباطات تشکیل کارگروهی ویژه در پاسخ به گلایه‌های رهبر انقلاب بود.

واعظی گفت: به منظور رفع دغدغه‌های مقام معظم رهبری در حفاظت از فرهنگ در فضای مجازی کارگروه فرهنگی و اجتماعی با حضور نخبگان و دیگر دستگاه‌های مرتبط بویژه وزارتخانه‌های آموزش و پرورش و ارشاد با هماهنگی شورای عالی فضای مجازی در این وزارتخانه تشکیل می‌شود.برای پیگیری سرانجام و خروجی این کارگروه البته زود است، اما به هر حال این موضوع نیز صرفا جهت اطلاع جا داشت تا در این گزارش ذکر شود.

پوشش تمام شهرهای کشور به نسل ۴

از دیگر وعده‌هایی که در سال جاری باید منتظر تحقق آن باشیم، پوشش تمام شهرهای کشور به شبکه نسل ۳ و ۴ موبایل است.اسفند سال قبل بود که واعظی گفت: همه شهرهای بزرگ ایران سال آینده دارای نسل چهارم تلفن همراه خواهند شد و دیگر شهرها نیز به نسل سوم مجهز می‌شوند.وی در این خصوص به خبرگزاری دولت گفته بود: سیاست گسترش نسل‌های بالاتر تلفن همراه به سراسر کشور از جمله برنامه‌های راهبردی این وزارتخانه است که سال آینده نیز با جدیت بیشتر دنبال می‌شود.

چند نکته و جمع‌بندی

نکته اول این که البته در سال جاری به جز شبکه ملی اطلاعات بحث ترابردپذیری، آغاز به کار اپراتورهای مجازی، آغاز به کار اپراتورهای FCP نیز در صف وعده‌ها قرار دارد که باید در زمان سررسید به آنها نیز پرداخت.نکته دوم این که ناگفته نماند وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات، وعده‌های استانی زیادی نیز پیرامون سرمایه‌گذاری، ایجاد شغل، ارتقای خدمات ICT و کاهش شکاف دیجیتالی و غیره داشته‌اند که در این گزارش مجال پرداختن به آنها فراهم نشد.

نکته سوم آنکه موضوعی قانونی، مهم و روی زمین مانده همچون پرونده بورسی شدن ایرانسل در دوره محمود واعظی به طور کل از حالت وعده برای اجرا خارج شده و عملا به بایگانی رفت. چراکه وزیر ارتباطات بعد از پیگیری زیاد رسانه‌ها، دیگر حاضر به ارایه وعده‌ای در این خصوص نشد، تا یکی از قدیمی‌ترین پرونده‌های بلاتکلیف حوزه ICT در ایران به فراموشی سپرده شود.

نکته چهارم این که دیماه سال ۹۴ وزیر ارتباطات حرکت به سمت پدیده‌های نوظهور و در مرحله تکوین جهانی همچون خدمات ابری، اینترنت چیزها، نسل ۵ تلفن همراه، بیگ دیتا و فناوری‌های فضایی را در راستای اقتصاد مقاومتی و به پشتوانه پژوهشگاه ICT این وزارتخانه نیز در دستور کار گذاشتند که ظاهرا خروجی این طرح‌ها به بعد از دولت آتی و حدود سال ۱۴۰۰ منتهی می‌شود. البته این اواخر یکی از معاونان این وزارتخانه ظاهرا اعلام کرد که اینترنت بالنی نیز در دستور کار این وزارتخانه قرار دارد.

و نکته پایانی این که، ناگفته نماند گزارش حاضر به منزله نفی یا زیرسوال بردن سایر خدمات مجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیست، اما از آنجا که رسانه‌های زیادی اعم از دولتی و غیر دولتی مستمراً به انتشار انواع رپرتاژ آگهی از عملکرد این دستگاه می‌پردازند، از موازی‌کاری و پرداختن به آنها خودداری می‌کنیم.