اعتماد، اتفاقی بود که مسلما به زمان زیادی نیاز داشت تا در میان کاربران فضای مجازی ایران به وقوع بپیوندد. نگاهها و دیدگاهها در ابتدا آن قدر مبهم بود که گویی پدیدهای بیگانه میخواهد در فضای مجازی رشد کند.
با گذشت زمان اندک و تجربهای که کاربران از ویژگیهای خرید اینترنتی به دست آوردند، اوضاع متفاوتتر شد. راهاندازی فروشگاههای اینترنتی مختلف و استقبال متقابل کاربران، مسوولان را به این فکر انداخت که باید کاری کنند. شرکت پست با راهاندازی سرویسهای تحویل پستی مخصوص فروشگاههای اینترنتی یا همان سرویسهای پرداخت در محل، جای خود را خیلی زود، هم در میان صاحبان فروشگاهها و هم در میان خریداران باز کرد. البته در کنار این روش نسبتا مطمئن، روش دیگری هم به اسم واریز به حساب وجود داشت که کاربران باید ابتدا وجه سفارش را به حساب فروشگاه اینترنتی واریز میکردند و بعد از آن سفارش برایشان ارسال میشد. فروشگاهداران هم برای بیشتر شدن استقبال کاربران از این روش (بهدلیل نقدینگی سریعتر) مزایایی برای این نوع پرداخت در نظر گرفتند.
اما در مورد روش پرداخت در محل همیشه مشکلاتی وجود داشت؛ مشکلاتی مانند بیتوجهی ماموران پست به مرسولات و آسیبدیدگی آنها، برگشت خوردن سفارشات بهدلیل حاضر نبودن خریدار در زمان تحویل مرسوله، مفقود شدن مرسولات و موارد متعدد دیگر از این دست.
در این میان، بومیسازی روش پرداخت اینترنتی از طریق دروازههای پرداخت اغلب بانکها در کشور، گام مهم و موثری بود. هرچند در ابتدای ورود این روش نمیشد چندان به آن امیدوار بود؛ اما رفته رفته با صعود میانگینهای خرید اینترنتی و همچنین بالا رفتن سطح آگاهی و اطمینان کاربران نسبت به خرید اینترنتی، روش پرداخت آنلاین توانست جایگاه خود را بهخوبی پیدا کند.
همیشه ما در بسیاری از موارد مدیون اولینها هستیم؛ اولین کسانی که دروازه پرداخت اینترنتی را در کشور راه اندازی کردند، اولین کسانی که با راه اندازی فروشگاههای اینترنتی بهروز و پرطرفدار، بهخصوص در زمینه فروش آنلاین خدمات (مانند کارت شارژ تلفن همراه) کاربران را به سمت پرداخت آنلاین هدایت کردند و تمامی کسانی که برای اولین بار سعی کردند خودشان را برای جلب اعتماد کاربران به زحمت بیندازند.
همانطور که میتوان از مشاهده آمارهای مختلف متوجه شد، امروز تراکنشهای مالی در بازار تجارت الکترونیکی کشور، از طریق روش پرداخت آنلاین حتی تا چند برابر روشهای دیگر میرسد و این موضوع در حالی مطرح میشود که عمر اولین فروشگاههای اینترنتی در ایران به ۱۰ سال نیز نمیرسد.
به نظر شما آیا این بازه زمانی کوتاه، دلیل دیگری برای اثبات سرعت بالای پیشرفت دنیای مجازی و سرویسهای مبتنی بر آن نیست؟
مطمئنا موردی که بیش از هر چیزی موجب سرعتبخشیدن به اعتماد کاربران به انجام معاملات از طریق اینترنت شده است، بالا رفتن سطح آگاهی جمعی در مورد فضای مجازی است؛ فضایی که در ابتدا به چند سایت و خدماتی نظیر چترومها و یاهو مسنجر محدود بود. اما امروزه هرکدام از ما به نوعی از خدمات آن بهرهمند هستیم.
فضای مجازی ایران و به تبع آن تجارت الکترونیکی در این فضا، نشان داده است که تا چه حد میتواند بستر مناسبی برای رشد سرمایهگذاری و ایجاد اشتغال پویا در کشور باشد.
امیدواریم همه دستگاههای مسوول و همچنین شرکتهای خصوصی قدرتمند و فعال در زمینه تبادلات مالی آنلاین، با دید بهتر و مثبتتر بودجههای مناسبی را برای بومیسازی یا حتی ابداع روشهای جدیدتر پرداخت در داخل کشور بهکار بگیرند.