بخش خصوصی بازوی توانمند اجرای دولت الکترونیک

این گزارش گفتگویی است با سید سعید رجالی مدیرکل پست استان اصفهان که با ۲۷ سال سابقه در وزارت ارتباطات و فناوری نگاه جدیدی را در خصوص خدمات نوین و الکترونیکی پست دارند.
از سوابق پست و خدماتی که ارایه میشود بگویید
در این خصوص به شبکه ارتباطی پست میتوان اشاره کرد که کهن ترین و قدیمی ترین شبکه ارتباطی دنیا است که همزاد با تاریخ بشر است.خدمات پستی جزو ضروری ترین نیازهای مردم به شمار می آید و مامور پست یک چهره شناخته شده و معتمد شهروندان است.ایرانیان نخستین کسانی هستند که از حدود ۳۰۰۰ سال پیش در زمان هخامنشیان تشکیلات منظم پستی را با نام چاپار ایجاد کردند .این خدمات در اخیتار فرمانروایان بود و عموم مردم نمیتوانستند از این امکانات بهره ببرند تا سال ۱۲۶۷ قمری توسط امیرکبیر شبکه پستی بصورت امروزی مطرح شد و در خدمت عموم مردم قرار گرفت و تشکیلات پست از حدود ۱۴۰ سال پیش بصورت وزارت مطرح شد و در حال حاضر تحت وزارت دکتر واعظی هفتادمین وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات مشغول کار هستند.خدمات پستی تا اوایل انقلاب بصورت محدودی بود و بعد از سال ۶۶ که پست به عنوان یک شرکت دولتی مشغول به فعالیت شد تا حال حاضر بیش از ده ها نوع سرویس و صدها خدمات پستی از طریق شبکه پستی از سه طریق فیزیکی،الکترونیکی و مالی ارایه میشود
در راستای دولت الکترونیک پست چه اهدافی را دنبال میکند
با توجه به عضویت شرکت پست در اتحادیه جهانی ما باید به سمت الکترونیکی شدن برویم.شرکت پست با عضویت در کمیسیون توسعه دولت الکترونیک و کمیته راهبری SDI و معرفی شرکت پست بعنوان متولی سامانه GNAF در این زمینه فعال است.همچنین شرکت پست مکلف شده است با توجه به توان اجرایی و ظرفیت های بانک اطلاعاتی در سرشماری نفوس و مسکن سال ۹۵ همکاری داشته باشد.
علاوه بر این در دیماه سال ۹۳ تفاهم نامه ای بین پست و استانداری در رابطه با تحول اداری و مقدمات دولت الکترونیک منعقد شد.این تفاهم نامه ۸ محور دارد که مشخصا ۴ بند آن در خصوص دولت الکترونیک است که عبارتند از : شرکت پست بعنوان درگاه ارایه خدمات ،شبکه یکپارچه توزیع ،استفاده از ظرفیت دفاتر ICT روستایی ،معرفی پست بعنوان درگاه خدمات دفاتر پیشخوان شهری و دفاتر ICT که با کمک بخش خصوصی ایجاد شده است تا از حالت زیان دهی خارج شود.همانطور که میدانید حدود ۷۰ درصد از این دفاتر توجیح اقتصادی ندارد و پست قرار است خدمات سازمانها را احسا کند و در اختیار این دفاتر بگذارد.
موضوع دیگر استفاده از سرویس پست الکترونیک که بعنوان پل ارتباطی میان دولت و مردم مطرح است که چهار محور آن مرتبط با تحول اداری است.محورهای دیگر به سامانه GNAF و ساماندهی و کدپستی امکان و ایجاد سرویس تبادل اطلاعات که زمینه ی تمامی موارد به هنگام سازی کدپستی است که تا پایان شهریور اطلاعات تمامی اماکن شهری استان که بالغ بر ۳میلیون می باشد را به هنگام میکنیم تا زمینه برای اجرای تفاهم نامه پست و استانداری آماده شود.
آنچه را که پست مدنظر داردایجاد یک مرکز خدمات دولت الکترونیک است و ما مدعی هستیم پست میتواند یک بازوی اجرایی برای استانداری با توجه به وظایف ذاتی باشد.این مرکز میتواند تحت مدیریت و نظارت استانداری باشد و کلیه خدمات دولت الکترونیک را به این مرکز واگذار کند.علاوه بر این مرکز خدمات دولت الکترونیک میتواند یک هاب ارتباطی میان سازمانها با محوریت استانداری باشد.
یکی از مزیتهای دولت الکترونیک دسترسی آسان مردم به خدمات دولتی است.همانطور که میدانید حدود ۷۰ درصد ازترافیک ناشی از عدم اطلاع مردم از خدمات است.در این راستا پست بدنبال افزایش سطح سلامت اداری است.آقای رئیس جمهور در جشنواره شهید رجایی سال ۹۳ اعلام کردند که باید ارتباط مردم با کارمند را از طریق پست و پست الکترونیک کم کنیم.هر چقدر میزان این ارتباط کمتر باشد سلامت اداری افزایش پیدا میکند و هر سازمان میتواند خدمات تخصصی خود را بهتر انجام دهد.موضوع دیگر شفافیت در نحوه انجام خدمات سازمان است و قابلیت رهگیری وضعیت درخواسته های شهروندان و جلب رضایت شهروندان،جلوگیری از پراکندگی خدمات دولتی با تجمیع در مرکز خدمات دولت الکترونیک ،مدیریت جامع وپاسخگویی متمرکز به شهروندان از اهداف مرکز خدمات دولت الکترونیک پست می باشد.
آیا پست توان اجرایی این خدمات را دارد؟
پست اولین دستگاه دولتی بود که فعالیتهای خود را با تاسیس دفاتر ارتباطی به بخش خصوصی برون سپاری کرد.این کار در سال ۸۱ صورت گرفت.سازوکارهای نظارتی بر عملکرد دفاتر پیشخوان در اختیار پست می باشد.در بخش لجستیک امکانات ترابری مناسبی در حمل و نقل موجود است.در استان اصفهان ما ۱۱۰۰ واحد پستی داریم و به ازای هر ۱۰۰ کیلومتر یک واحد و به ازای هر ۴۵۰۰ نفر یک واحد پستی داریم که از مزیتهای اجرای پست می باشد و شبکه گسترده مویرگی توزیع در سراسر کشور می باشد.
موضوع قابل ذکر اینست که پست هیچ وقت مدعی نیست که با یک شبکه دولتی میتواند این کار را اجرایی کند بلکه در این راه از توان بخش خصوصی استفاده میکند.نگاه و عملکرد جدید در شرکت پست این است که بخش خصوصی میتواند به عنوان یک بازوی توانمندی برای اجرای و پیاده سازی خدمات است که با رویکردی که دارد میتواند منافع بخش خصوصی و پستی و سایر سازمانها را تامین کند و تمامی اینها در راستای دولت الکترونیک و رفاه مردم می باشد.همانطور که استاندار اصفهان فرمودند محور توسعه استان اصفهان را فناوری اطلاعات و گردشگری می باشد.این موضوع وظیفه ما را در بحث دولت الکترونیک سنگین تر میکند.

شرکت پست چه سرویس هایی مبتنی بر فناوری اطلاعات را ارایه میکند
در سال گذشته حدود ۴ درصد از ترافیک پستی استان اصفهان و از لحاظ درآمدی ۲٫۵۱ سرویس های الکترونیکی بوده است که ظرفیت پست بیش از این است.یکی از سرویسهای پرطرفدار پست خرید و فروش اینترنتی است که از سال ۸۱ بصورت پایلوت از استان اصفهان شروع شد و بعد از آن بصورت سراسری استفاده شد.در سال گذشته ۵۳۵۳۳۳ مرسوله از طریق خرید اینترنتی توسط پست جابه جا شده است که رشد ۱۰ درصدی نسبت به سال قبل را داشتیم.سرویس دیگر ما سامانه ebazar است که در سراسر کشور تعداد ۵۰۰۰ فروشگاه و در استان اصفهان و ۱۸۷ فروشگاه در این سامانه عضویت دارند که تعداد ۴۸ فروشگاه بصورت مستقیم با پست قرارداد دارند.سامانه ebazar قرار نیست رقیب فروشگاه های اینترنتی باشد بلکه بستری آماده شده است که فروشگاه های اینترنتی بجای دغدغه توزیع و ارسال مرسولات تمرکز خود را به روی فروش بگذارند و ارسال مرسولات خود را به پست واگذار کنند.علاوه بر این فروشگاه هایی که در این سامانه عضویت دارند دارای نماد الکترونیکی هستند.سرویس ایمیل ملی که با همراهی سازمان فناوری اطلاعات راه اندازی شده است .سرویسهای چون کارت پستال الکترونیکی و خدمات نیابتی سازمانها از دیگر جمله خدمات الکترونیکی شرکت پست است.
سرویس پست نت یکی دیگر از سرویسهای ما می باشد که ۴۰ نوع خدمات الکترونیکی چون ایمیل پستی،دسترسی به اینترنت،استعلام کدپستی،خرید بلیط،ثبت نامه های اینترنتی و رزو هتل را ارایه میکند.در سال گذشته بیش از ۴۰۰۰ ثبت نام اینترنتی ،ثبت نام ۱۱۰۰۰ کارت ملی هوشمند،ثبت نام ۲۵۰۰ کد اقتصادی ،۱۳۰۰ مدرک دانشگاهی توسط پست اصفهان بصورت اینترنتی انجام شده است.سرویس دیگری که پست ارایه میکند خدمات پستی با ارزش افزوده از طریق تلفن همراه USSD است که فرد با کد*۱۹۳# میتواند به یکسری از سرویسهای پستی دسترسی داشته باشد. امسال با توجه به شعار پست هوشمند در خدمت مردم شش سرویس جدید طراحی و راه اندازی شده است که طبق برآورد ما با این سرویسها حدود ۲۰هزار کاغذ در پست استان حذف شود و بصورت الکترونیکی خدمات صورت گرفت.سرانه ارسال مرسولات در کشور ما پایین است.میانگین جهانی ارسال مرسولات ۵۰ است،این در حالیست که کشور های اروپایی ۷۰۰ بعنوان سرانه ارسال می باشد.در کشور ما حدود ۸٫۵ است و در اصفهان ۶ است.این نشان دهنده عدم استفاده از ظرفیت پست است که بدلایلی چون انجام امور توسط خود اشخاص، نام برد.
آیا علت عدم استقبال از خدمات پستی را در افزایش چند مرتبه‌ هزینه‌ خدمات پستی توسط شرکت‌های ارایه‌دهنده و به‌خصوص شرکت پست به‌عنوان یک شرکت دولتی میدانید؟
موضوع هزینه ها، از دغدغه های پست می باشد ولی با توجه به افزایش هزینه پرسنل و همکاری سایر شرکتهایی خصوصی و دولتی مثل شرکتهای هواپیمایی در جابه جایی مرسولات و بالا رفتن هزینه ی این شرکتها به طبع هزینه های ارسال نیز اضافه میشود.این در حالیست که پست به هیچ وجه افزایش هزینه ها را در دستور کار ندارد.شرکت پست با کاهش نیرو و چابک سازی سازمانی و افزایش بهره وری در نظر دارد که هزینه های ارسال را کاهش دهد.
ارتباط پست با نهادهای حوزه آی تی مثل سازمان نصر اصفهان،فاوای شهرداری به چه صورت است؟
تمامی موارد ذکر شده زمانی به نتیجه میرسد که سازمانهای متولی حمایت لازم را انجام دهند تا ما بتوانیم شهر الکترونیک را پیاده سازی کنیم.یک سازمان به تنهایی نمیتواند این وظیفه را انجام دهد و با توجه به شعار همدلی و همزبانی این تعامل بین سازمانها باید صورت گیرد.
در پایان صحبت وزیر ارتباطات را عنوان میکنم : ارتباطات پیشران و زیربنای توسعه است و پست هم پیشران وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات