تلگرام یکی از اپلیکیشنهای پیامرسان قوی است که این روزها تقریبا توسط بسیاری کاربران گوشیهای هوشمند مورد استفاده قرار میگیرد به نحوی که حتی برخی از مدیران و مسوولان دولتی و سازمانها هم از این سرویس ارتباطی استفاده میکنند. این ابزار با جذب نزدیک به ۱۴ میلیون ایرانی آنقدر رشد کرده که حتی در خبرها آمده بود که از آن به عنوان جایگزین اتوماسیون اداری برخی نهادها هم استفاده میشود!
با وجود این ضریب نفوذ، اما این روزها اخباری مبنی بر فیلتر شدن آن منتشر شده و ظاهرا فردا قرار است سرنوشت آن در کمیتهی تعیین مصادیق محتوای مجرمانه یا همان کمیته فیلترینگ مشخص شود.
فارغ از این که موضوع فیلتر شدن تلگرام در دستور کار این نهاد قرار بگیرد و نتیجه آن هر چه باشد، بد نیست مروری بر تجربیات قبلی و مشابه در این زمینه داشته باشیم.
تا امروز اپلیکیشنهای پیامرسان دیگری همچون ویچت و وایبر وجود داشته، اما بنا به دلایلی فیلتر و مسدود شده است. بعد از مسدود شدن هر یک از این سرویسها نیز کاربران در اقدامی واکنشی بلافاصله به برنامههای دیگری کوچ کرده و ارتباطات خود بر بستر پیامرسانها را حفظ کردند.
بعد از وایبر این نوبت تلگرام بود که با ارائهی امکانات متنوع، توجه بخشی از کاربران به امکان استفاده از کانالهای موجود در این اپلیکیشنِ روسی را جلب کند.
با استفاده از این امکان جدید غیر از سازمانها و شرکتها در راستای تبلیغات و بازاریابی، حتی کاربران عادی هم میتوانستند کانالی ایجاد کرده و به معرفی شغل و حرفهی خود بپردازند. اما ظاهرا حالا پس از همهگیر شدن این سرویس که حتی نهادهای دولتی با وجود اینکه تقریبا اکثر سازمانها و خبرگزاریها کانالی در این سرویس دارند و به ارایه اطلاعات خود از این طریق میپردازند، زمزمههای فیلتر این پیامرسان مطرح شده است.
البته ظاهرا بر خلاف گذشته که مسوولان یکشبه تصمیم به فیلترینگ و مسدود کردن شبکههای پیامرسان میگرفتند، این بار اختلاف نظراتی بین فیلتر شدن و نشدن آن وجود دارد و اینطور به نظر میرسد که برخی از مسوولان هم دریافتهاند که راهکار اصلی تنها فیلتر نیست.
اما براساس اخباری که درباره تصمیمگیری نهایی درباره سرنوشت تلگرام منتشر شده، به نظر میرسد چهارشنبه احتمال زیر تیغ رفتن تلگرام وجود دارد.
اگرچه از ذکر این نکته نیز نمیتواند گذشت که راهاندازی کانالهای غیر اخلاقی و مستهجن در تلگرام برای بسیاری از خانوادهها مشکل ساز شده است. از طرفی امکان فیلترینگ بخشی از محتوای اپلیکیشنهای پیام رسان وجود ندارد و دولت برای ممانعت از این سرویسها مجبور است کل سرویس را بطور کامل فیلتر کند. اما این پرسش همچنان باقی است که آیا تمام راهها به فیلترینگ ختم شده و این اقدام به منزله پاک کردن صورت مساله نیست؟ آیا وقت آن نرسیده که راه رفته فیلترینگ و نتایج آن را دوباره و دوباره تکرار نکنیم و به مسیرهای دیگری اندیشید؟
به هر تقدیر شاید فیلتر کردن شبکهای باعث شود وقفهای در فعالیت کاربران ایجاد شود، اما دیری نمیپاید که سرویس پیامرسان دیگری، همچون دفعات قبل جایگزین شده و موجی به راه میافتد و همه کاربران روی آن سوییچ میکنند.