در ماه های گذشته، خبرهای مختلفی درباره استارتاپ ویکند منتشر شده است. برنامه هایی که در چند مرکز استان برپا شده و البته به تهران هم رسیده، اما استارتاپ ویکند چیست؟ به نقل از روابط عمومی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، رییس مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباره استارتاپ ویکندهای ایران گفت: ایجاد انگیزه بین دانشجویان و ترویج و تقویت فرهنگ کارآفرینی بین آنها یکی از دغدغه‌های اصلی معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری است تا به افزایش کارآفرینی کشور کمک کند.
اکبر قنبرپور، درباره رونق گرفتن رویداد استارتاپ ویکند در ایران اظهار کرد: یکی از دغدغه‌هایی که دکتر ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری داشته و دارد این است که برنامه‌ها و اقدامات معاونت علمی و فناوری باید با شدت بیشتری داخل دانشگاه‌ها ورود و نمود داشته باشد. یعنی دانشجویان صرف نظر از این که با تعاریف رسمی کشور افراد نخبه هستند یا نه، درگیر برنامه‌های معاونت علمی و بنیاد نخبگان شوند.
شکل گیری مراکز نوآوری برای فعالیت بیشتر دانشجویان
وی بیان کرد: این یعنی دانشگاه‌ها و دانشجویان درگیری بیشتری در برنامه‌هایی که آنها را تشویق می‌کند یا در زمینه کارآفرینی آموزش می‌دهد و با مسائل فناوری آشنا می‌کند، داشته باشند و این یکی از دغدغه‌های اصلی دکتر ستاری است. یکی از راه حل‌هایی که در دنیا برای این کار تعریف شده است، مراکز نوآوری (Innovation Center) هستند. افرادی که لزوماً، ایده بیزینسی یا شرکتی ثبت شده نداشته باشند برای این که با ادبیات کسب و کار آشنا شوند و بدانند مراحل شکل گیری یک ایده و کسب و کار چیست، از سوی این مراکز جذب و حمایت می شوند.
قنبرپور توضیح داد: مرکز شتابدهی نوآوری شاید شبیه یک اتاق فکر باشد. شبیه جایی که طوفان فکری انجام می‌دهند. افراد هر ایده¬ای به ذهنشان می‌رسد می گویند و حدود ۱۰ ایده از بین این ایده‌ها انتخاب می‌شود. سپس، سایرین با مشارکت و تشکیل تیم با صاحب ایده، مشغول به این می‌شوند که ایده را پرورش دهند و به طرح کسب و کار (بیزینس پلن) برسانند.
رییس مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی افزود: لزوماً وظیفه این نیست که طرح کسب و کار (بیزینس پلن) اجرایی شود. فقط ما می‌خواهیم با ادبیات کسب و کار آشنا شویم تا اگر روزی سراغ کار رفتیم، پیش زمینه داشته باشیم. البته اگر این بیزینس پلن خوب باشد، امکان این الان فراهم است که پیگیری شود و براساس آن یک کسب و کار راه اندازی شود.
به گفته وی، این مأموریت برای مراکز نوآوری در دنیا تعریف شده است که عمده سر و کار آنها با شرکت‌ها نبوده و با افراد و دانشجوها است. در واقع نظر دکتر ستاری نیز این بود که برنامه هایی باید راه اندازی شود که کمک کند تا دانشجویان درگیر مسائل کارآفرینی و کسب و کار شوند.
ایجاد مرکز شتابدهی نوآوری و سیاست‌های برگزاری استارتاپ ویکند
رئیس مرکز فن بازار ملی ایران درباره آغاز اجرای رویدادهای استارتاپ ویکند در ایران عنوان کرد: چند سالی است که در کشور شاهد برگزاری استارتاپ ویکندها بوده‌ایم و تا بهار امسال حدود ۱۴ برنامه استارتاپ ویکند در سطح کشور برگزار شده بود. برگزاری استارتاپ ویکند تقریبا ۳-۴ سال است که در ایران راه افتاده که در این مدت شاید به زحمت سالی ۳-۴ استارتاپ ویکند برگزار شده است.
قنبرپور ادامه داد: تأکید ما بر این بود که این رویدادها باید تکثیر شده و تعداد بیشتری از دانشجویان درگیر شوند. این موضوع جزء مسائلی بود که به پارک فناوری پردیس ارجاع شد و ما مأمور این شدیم که آن را راه اندازی کنیم.
وی درباره راه اندازی مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی توضیح داد: ما با همکاری دو مرکزی که قبلاً در این حوزه در کشورمان کار کرده‌اند و هم تجربیات بسیار خوبی را در خارج از کشور داشته‌اند چندین جلسه برگزار کردیم و در نهایت طرحی برای ایجاد «مرکز شتابدهی نوآوری» را به معاونت علمی و فناوری ارائه کردیم. در طرحی که ارائه شد مرکز شتابدهی نوآوری دو برنامه کلی را در نظر دارد. برنامه اول این که ما اکوسیستم استارتاپ ها را در کشور تقویت کنیم؛ و برنامه دوم این که ما به شکل گیری تعدادی استارتاپ جدید در کشور کمک کنیم. بعبارتی ۲ برنامه «تقویت اکوسیستم استارتاپ ها» و برنامه «شتابدهی به استارتاپ های ایران» زیر نظر مرکز در حال اجراست.
برنامه ۱۰۰ در ۱۰۰
رییس مرکز شتابدهی نوآوری معاونت علمی با اشاره به برنامه ۱۰۰ در ۱۰۰ این مرکز گفت: در برنامه اول پیش بینی کردیم ۱۰۰ رویداد استارتاپ ویکند در طول ۳ سال برگزار شود. با این کار ما تقریباً ظرفیت را ۱۰ برابر کرده‌ایم. عمده دانشگاه‌های مهم کشور را هم درگیر این موضوع کرده‌ایم. در هر رویداد استارتاپ ویکند ۱۰۰ نفر مستقیماً حضور دارند. تلاش ما این بود که علاوه بر این ۱۰۰ نفری که مستقیم حضور دارند، ۱۰۰ نفر دیگر را هم درگیر کنیم. چه در قالب افرادی که در برنامه می‌آیند و بازدید می‌کنند، چه کسانی که در دانشگاه حضور دارند و این اخبار را می‌شنوند و فضای دانشگاه متوجه این رویداد می شود.
وی اضافه کرد: اگر ۱۰۰ برنامه اصلی را در نظر بگیریم. ما ۱۰۰ برنامه داریم که در هر برنامه ۱۰۰ نفر مستقیم حضور دارند. یعنی در عرض ۳ سال ۱۰ هزار نفر از دانشجویان و فارغ التحصیلان و صاحبین ایده در کشور درگیر این رویدادهای ترویجی شده اند.
قنبرپور درباره دستاوردهای این برنامه ابراز کرد: این برای ما دستاورد و برنامه خوبی است. ما در این ۳ سال نمی‌خواهیم به این ۱۰ هزار نفر کمک کنیم که لزوماً شرکت راه اندازی کنند. می‌خواهیم ادبیات کسب و کار را راه بیاندازیم. در حال حاضر در ۲۰۰ شهر دنیا برنامه استارتاپ ویکند برگزار می‌شود. در واقع رویداد استارتاپ ویکند یک برنامه جهانی است و ما در قالب مرکز شتابدهی نوآوری فعالیت می‌کنیم که زیر نظر پارک فناوری پردیس و با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری شکل گرفته است.
رئیس مرکز فن بازار ملی ایران ادامه داد: از زمان شکل گیری مرکز (تیرماه ۱۳۹۳)، تا کنون ۷ برنامه استارتاپ ویکند در کشور برگزار شده است. عمده آن داخل پژوهشگاه‌ها و مراکز پژوهشی بوده که برنامه ما هم همین است تا دانشجویان و بنیاد نخبگان استان درگیر باشند. از طرفی این برنامه ۳ روز آخر هفته است تا تداخلی با برنامه‌های درسی دانشجویان نداشته باشد. این برنامه ۵۴ ساعته که از چهارشنبه عصر تا جمعه عصر برگزار می‌شود مدل جهانی است و در این برنامه‌ها نمایندگان استارتاپ ویکند جهانی هم حضور دارند.
برنامه‌های آینده استارتاپی ایران
قنبرپور در ادامه به حوزه تخصصی استارتاپ ویکندهای اجرا ده ایران اشاره و بیان کرد: این مدل استارتاپ ویکند حوزه ICT است. ما هدفگذاری داریم که امسال ۵ برنامه (از مجموعه ۲۵ رویداد را) در حوزه‌هایی غیر از ICT برگزار کنیم. البته در خصوص حوزه‌های فناوری هنوز به جمع بندی نرسیده‌ایم. ولی احتمالا یکی از برنامه‌های استارتاپ ویکند در حوزه محیط زیست خواهد بود و با همکاری ای که با سازمان محیط زیست صورت گرفته است برگزار خواهد شد. در ۴ رویداد دیگر هم باید جمع بندی انتخاب حوزه صورت گیرد.
استارتاپ ویکند چگونه فعالیت می‌کند؟
در هر استارتاپ ویکند ۱۰۰ نفر حضور دارند. از این ۱۰۰ نفر تعدادی ایده مطرح می‌شود. این ایده‌ها لزوماً تعدادش ۱۰۰ تا نیست. برای مثال ممکن است ۶۰ ایده مطرح شود. این ۶۰ ایده رأی گیری می‌شود و از بین آنها ۱۰ ایده انتخاب می‌شود. هرکسی یک دقیقه فرصت دارد تا ایده خودش را بگوید. این زمان یک دقیقه، با ثانیه شمار اندازه گیری می شود و شما نمی‌توانید یک ثانیه بیشتر صحبت کنید. یک دقیقه فرصت دارید.
ایده‌ها شماره گذاری می‌شود و کلیه شرکت کنندگان می توانند رأی دهند. پس از رأی گیری و تعیین ۱۰ ایده برتر، ۱۰ نفر صاحب این ایده ها باید در بین ۹۰ نفر باقی مانده، تیم خود را انتخاب کنند.
کسانی که در استارتاپ ویکند حضور دارند، ۳ نوع تخصص دارند؛ اول کسانی که تخصص ICT دارند و به نوعی برنامه نویس هستند. افراد دوم کسانی هستند که در حوزه گرافیک تخصص دارند. دسته سوم افرادی هستند که متخصصین کسب و کارند. ترکیب این ۳ باعث می‌شود ایده ای پرورش پیدا کند.
افراد صاحب ایده باید ترکیب مناسبی از این ۳ تخصص را در تیم خود جمع آوری کنند. اگر تیمی که جمع شده تناسب نداشته باشد، وظیفه نماینده استارتاپ ویکند جهانی این است که این تناسب تیم‌ها را برقرار کند. به نحوی که در هر تیمی از این ۳ تخصص حتما وجود داشته باشد. در پایان چهارشنبه شب، ۱۰ تیم شناخته شده و آماده می‌شوند تا فردا کار را به صورت جدی کلید بزنند.
پنجشنبه صبح ساعت ۸ کار شروع می‌شود. تا جمعه ساعت ۳-۴ بعداز ظهر ادامه دارد. در طول این مدت یک بوم کسب و کار وجود دارد که آن را باید متخصصین کسب و کار تکمیل کنند. نیاز به این است که شما بعضاً از بازار ایده خودتان مطلع باشید. حتی شاید نیاز به این است که شخص از ساختمان خارج شود و در شهر با افراد مصاحبه کند. ببیند ایده‌اش چقدر مشتری دارد. چه افرادی موافق هستند. این افراد باید جریان مالی را تعیین کنند. یعنی از طرفی درآمدها و از طرفی هزینه‌ها را پیش بینی کنند.
این فعالیتها تا جمعه ساعت ۴ جمع بندی می‌شود. از این زمان همه باید خود را آماده کنند تا در جمع داوران به توضیح کاری که کرده‌اند پردازند. هر تیم ۵ دقیقه فرصت دارد تا از نظر فنی، مالی و بیزینسی تشریح کند در این کسب و کار قرار است چه اتفاقی بیافتد. بعد از مطرح شدن همه ایده‌ها، با مشورت داوران ۳ ایده برتر معرفی، تقدیر و اهدا جوایز می‌شود.
در هفته جاری هم به مناسبت هفته جهانی کارآفرینی ۵ استارتاپ ویکند همزمان در ۵ شهر کشور برگزار می‌شود. این رویدادها به مناسبت هفته جهانی کارآفرینی در شهرهای تهران، اصفهان، قزوین، مشهد و ساری و از چهارشنبه ۲۸ تا ۳۰ آبان ماه و به طور همزمان برپا خواهد شد.
