مقاومت در برابر فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی موبایل، اعمال تغییر در نحوه محاسبه تعرفه تلفن ثابت و همراه، ارائه نسلهای سوم و چهارم ارتباطی، اجرای طرح رومینگ ملی و مواردی از این دست از جمله اتفاقات مهم حوزه ICT در سال ۱۳۹۳ به‌شمار می‌روند.به گزارش ایسنا، سال ۱۳۹۳ در شرایطی به پایان رسید که در این سال در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور اتفاقات گوناگونی رخ داده و تحولاتی عمده مانند ورود به عرصه ارائه ۴G رخ داد.اگر بخواهیم مروری کلی بر سال ۱۳۹۳ داشته باشیم از جمله مهم‌ترین اقدامات صورت گرفته در این سال می‌توان به بحث ارائه نسلهای سوم و چهارم ارتباطی کشور اشاره کرد.
در این سال وزارت ارتباطات پس از به پایان رسیدن دوره انحصار اپراتور سوم، مهلت فعالیت‌های انحصاری رایتل در زمینه‌ی ۳G را تمدید نکرده و به‌طور همزمان به دو اپراتور اول و دوم کشور این مجوز را داد که به‌طور آزمایشی وارد عرصه ارائه خدمات نسلهای بالاتر ارتباطی شوند.براین اساس از پایان مرداد‌ماه ایرانسل و همراه اول نیز به ارائه‌کنندگان خدمات نسل سه در کشور پیوستند و بدین ترتیب تمام اپراتورهای کشور به نسلهای بالاتر ارتقاء یافتند البته در ادامه اپراتور دوم کشور موفق به دریافت مجوز رسمی خدمات نسلهای بالاتر شد اما ارائه این مجوز به اپراتور اول به زمانی دیگر موکول شد.
اما این گذر برای مشترکان بی دردسر هم نبود و در راه گذر از نسل دو به نسلهای بالاتر، اختلالات متعددی نیز ایجاد شد به گونه‌ای که برخی مشترکان اپراتور اول در برهه‌های زمانی متعدد در زمینه اینترنت موبایل، تماس صوتی و گاه حتی ارسال و دریافت پیامک در نقاط مختلف کشور دچار اختلالاتی شدند.
البته برای حل این مشکلات از شهریورماه تا پایان سال به طور ممتد وعده‌های مختلف زمانی داده شد، اما در نهایت تا اواخر سال مشکلات و اختلالات این اپراتور به‌طور پراکنده در نقاط مختلف کشور ادامه داشت.
وایبر و اینستاگرام فیلتر نشد
از دیگر اتفاقات مهم و ادامه‌دار عرصه فناوری اطلاعات در سالی که گذشت بحث شبکه‌های اجتماعی موبایل بود. این شبکه‌ها، همواره یکی از موارد انتقادات مسئولان بخش‌های مختلف بودند که تاکید داشتند لازم است هرچه سریع‌تر فیلتر شوند به گونه‌ای که حتی در دوره‌ای ضرب‌العجلی یک ماه به وزارت ارتباطات داده شد تا در این مدت یا شرایطی برای نظارت کامل بر این شبکه‌ها ایجاد کند یا نسبت به فیلترینگ آنها اقدامات لازم را به عمل آورد.اما در این میان وزیر ارتباطات تاکید کرده بود وزارتخانه متبوع او علاقه‌ای به فیلتر‌کردن شبکه‌های اجتماعی به دلیل مسائل اقتصادی ندارد و در این مدت با مسئولان مختلف رایزنی‌های مختلف انجام داد.
بدین ترتیب تا پایان سال فعالیت این شبکه‌ها استمرار یافت و دیگر الزامی مبنی بر بستن و محدود کردن هیچ یک از این شبکه‌ها مطرح نشد اما در این مدت وزارت ارتباطات به واسطه بهره‌گیری از فیلترینگ هوشمند دسترسی به برخی از صفحه‌های اینستاگرام را محدود کرد و اینگونه اعلام کرد که در فازهای دوم و سوم اجرای طرح فیلترینگ هوشمند اقداماتی در خصوص کلیت فیلترینگ کشور انجام خواهد داد.
هم‌کد سازی تلفن‌های ثابت
اما از دیگر اتفاقات مهمی که بخشی مهمی از آن در سال گذشته رخ داد بخش هم‌کدی سازی تلفن‌های ثابت بود این طرح که از حدود ۱۰ سال پیش مطرح شده، به غیر از چند استان به سرانجام نرسیده بود اما این‌بار در دولت جدید جدی گرفته شده و به هنگام اصرار مخابرات برای تغییر تعرفه‌های تلفن ثابت از این شرکت خواسته شد که ابتدا طرح هم‌کد سازی تلفن ثابت را در سراسر کشور اجرایی کند.برهمین اساس تا آبان‌ماه سال جاری استان‌های مختلف کشور به تدریج هم‌کد شدند و براین اساس هزینه تماس‌های درون‌استانی در تمام استان‌های کشور از حالت پالسی به دقیقه‌ای تغییر حالت داده و مکالمات در تمام شهرها و روستاهای هر استان به نرخ درون استانی و معادل دقیقه‌ای ۳۰ ریال تعیین شد.همچنین برای مکالمات بین استانی نیز تعرفه واحد ۳۳۰ ریالی در نظر گرفته شد تا بدین ترتیب هزینه هر دقیقه مکالمه با تمام استان‌های کشور یکسان شود.البته این طرح پس از اجرا نارضایتی مخابرات را نیز به دنبال داشت، چراکه بنابر اعلام مدیر عامل این شرکت پس از اجرای طرح هم‌کد سازی درآمد مخابرات از حوزه تلفن ثابت ۱۴ درصد نسبت به قبل کاهش یافت که همین موضوع موجب شد این شرکت بار دیگر درخواست تغییر تعرفه‌های خود را با وزارت ارتباطات مطرح کند.حال نیز براساس پیشنهادهای مخابرات قرار بر آن است که بار دیگر تعرفه‌های تلفن ثابت در کمیسیون تنظیم مقررات مورد بررسی قرار گیرد و پس از بررسی‌های لازم تعرفه جدید این بخش اعلام شود.
حذف هزینه جابه‌جایی از موبایل‌های همراه اول
همچنین در این سال اتفاق دیگری رخ داد و قرار بر آن شد که از ماه‌های ابتدایی سال هزینه جابه‌جایی از هزینه مکالمات سیم‌کارت همراه اول حذف شود و به اصطلاح شبکه اپراتور اول ارتباطی کشور فلت شود.بر این اساس کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات تعرفه پایه یکنواخت یک دقیقه مکالمه تلفن‌همراه سیم‌کارت دائمی برای اپراتورهای تلفن‌همراه برای تماس‌های درون شبکه‌ای را مستقل از مسافت ۴۹۹ ریال تعیین کرده و اعلام کرد بر اساس پروانه‌های صادره، اپراتورها می‌توانند در شرایط رقابتی تعرفه‌های مذکور را تا حداکثر ۲۰ درصد بالاتر اعمال کنند که سقف این تعرفه در سیم کارت‌های دائمی برابر ۵۹۹ ریال بوده و این مبلغ برای سیمکارتهای اعتباری می‌تواند حداکثر ۵۰ درصد بالاتر باشد.
بدین ترتیب پس از اعمال تغییرات، بر اساس تصمیم شرکت همراه اول قرار بر آن شد که هزینه‌ی هر دقیقه مکالمه سیمکارتهای دائمی همراه اول با سیم‌کارت دائمی و اعتباری همراه اول و تلفن ثابت بدون در نظر گرفتن مسافت معادل ۵۷ تومان محاسبه شود، در حالی که پیش از این در بخش شهری هزینه این تماس‌ها ۴۴۷ و در بخش بین‌شهری ۷۶۰ ریال بود.
بنا بر اعلام مدیرعامل همراه اول تا پیش از اجرای این طرح در سیمکارتهای اعتباری تعرفه هر دقیقه مکالمه شهری ۶۷۰ ریالی بود اما تعرفه هر دقیقه مکالمه بین شهری ۱۱۳۰ ریال محاسبه می‌شد که البته هزینه‌ای معادل دو پالس جابجایی معادل ۱۴۴ ریال نیز به آن افزوده می‌شد.اما با اجرای این طرح هزینه دو پالس جابجایی حذف شده و هزینه بین شهری از ۱۱۳۰ رالف به ۶۷۰ ریال کاهش پیدا کرد که به گفته وحید صدوقی با این شیوه قیمت مکالمه بین شهری سیم‌کارت اعتباری ۴۱ درصد کاهش یافته و نرخ مؤثر مکالمه سیم‌کارت اعتباری در شبکه از ۷۳۱ ریال به طور میانگین ۹ درصد کاهش یافت.
درباره سیمکارتهای دایمی همراه اول هم در گذشته تعرفه یک دقیقه مکالمه شهری سیم‌کارت دائمی ۴۴۷ ریال، تعرفه یک دقیقه مکالمه بین شهری سیم کارت دائمی ۷۶۰ ریال و دو پالس هزینه جابجایی معادل ۹۰ ریال بود که با اجرای این طرح تعرفه جدید هر دقیقه مکالمه با سیم کارت‌های دائمی اعم از شهری و بین شهری به ۵۷۰ ریال افزایش پیدا کرد که بنا بر اظهار مدیرعامل همراه اول تعرفه بین شهری کاهش و تعرفه شهری ۶ درصد رشد یافت.
آغاز بهره‌برداری از رومینگ ملی
از دیگر اتفاقات مهمی که در سال گذشته رخ داد بحث اجرایی شدن رومینگ ملی بود که این طرح نیز از مدت‌ها قبل مطرح شده بود اما به مرحله اجرا نرسیده بود.براین اساس با اجرای این طرح برای مشترکان تلفن همراه این امکان ایجاد شد تا در شرایطی که اپراتور آنها امکان ارائه خدمات نداشته و پوشش مناسبی ندارد به‌طور خودکار به شبکه اپراتورهای دیگر متصل شوند تا به سرویس‌های مدنظر خود دسترسی داشته باشند.البته اجرای این طرح طی سال‌های گذشته به نوعی با بی مهری اپراتورها مواجه شده بود اما این‌بار برای ورود اپراتورها به عرصه ارائه‌ی خدمات نسلهای سوم و چهارم پیش‌شرط‌هایی در نظر گرفته شده بود که یکی از این پیش‌شرط‌ها ارائه رومینگ ملی بود.
حکم دادگاه آمریکایی درباره دامنه‌های «.ir»
اما در مقطعی از سال گذشته منابع رژیم صهیونیستی اعلام کردند که یک شرکت اسرائیلی از دادگاهی در آمریکا درخواست کرده با توجه به اینکه IP آدرس‌ها جزو مایملک آمریکا هستند و ایران می‌تواند از آنها درآمد حاصل کند؛ آمریکا باید IR و IP آدرس‌ها را ضبط کند و درآمد حاصل از آنها را به بازماندگان قربانیان حوادث تروریستی بدهد.دادگاه فدرال با پذیرش این درخواست از آیکن که مهم‌ترین نهاد مقررات گذار در زمینه دامنهها و آدرسهای اینترنتی است خواست تا نظر خود را در این زمینه به دادگاه اعلام کند. اما آیکن خیلی سریع به این موضوع واکنش نشان داده و این درخواست را رد کرد چراکه به عقیده این سازمان دامنه‌های اینترنتی کشوری عملا دارایی به شمار نمیرود و نمیتوان آنها را ضبط کرد یا به دیگری انتقال داد.بر همین اساس پس از مدتی نه چندان کوتاه بحث ضبط دامنه‌های ایرانی «.ir» با پادرمیانی آیکن برطرف شد.
ممنوعیت استفاده از ۹۰ درصد پهنای باند شرکت‌ها
اما از دیگر اقدامات مهم وزارت ارتباطات در سال گذشته ارائه مهلتی یک‌ماهه به شرکت ارتباطات زیرساخت بود که دراین مدت به ساماندهی وضعیت اینترنت کشور بپردازد. شرکت زیرساخت نیز در این مدت با متولیان مختلف اینترنت کشور جلسات متعددی برگزار کرده و کار کارشناسی بر روی این حوزه انجام داد.براین اساس قرار بر آن شد که شرکت‌های ارائه کننده اینترنت تنها ۹۰ درصد پهنای باندی که در اختیار دارند را به اشتراک بگذارند تا بدین ترتیب جلوی اشتراک بیش از حد اینترنت گرفته شود.اما از دیگر اتفاقات مختلفی که در سال ۱۳۹۳ رخ داد می‌توان به تذکر وزیر ارتباطات به سامسونگ اشاره کرد چراکه اواخر سال۱۳۹۲ وزیر ارتباطات در مهلتی یک ماهه به شرکت سامسونگ اعلام کرد که نماینده این شرکت در ایران تنها یک ماه مهلت دارد تا جهت استفاده از برنامه سامسونگ اپس به طور دائمی در ایران باز شود که برهمین اساس ۱۶ فروردین‌ماه این شرکت نسبت به این موضوع اقدام کرد.
کمیاب‌شدن کارت‌های تلفن در بازار، رسیدن ضریب نفوذ تلفن همراه به ۸۱ درصد و اینترنت به ۵۴ درصد، تصویب اصول حاکم بر ارائه برآورد‌پذیری شماره تلفن همراه، اعطای پروانه رادیوترانک عمومی، تصویب اصول حاکم بر تغییرات پروانه اپراتورهای وایمکس، مهلت سازمان بازرسی کل کشور برای ارائه سهام ایرانسل در بورس، افزایش چند برابری پهنای باند داخلی اینترنت، برگزاری کمیسیون‌های مشترک اقتصادی با کشور‌های منطقه، بهره‌برداری از پنج هزار کیلومتر شبکه فیبر نوری در ۷۷ مسیر، اعمال تغییر در تعرفه‌های اینترنت تلفن همراه، اجرای فاز اول فیلترینگ هوشمند، بازگشت سازمان فضایی به وزارت ارتباطات، رونمایی از موتور جست‌وجوهای ایرانی و احراز هویت سیمکارتهای دارای نام و نشان جعلی هم از دیگر موضوعات مطرح در سال گذشته بوده است.
به نظر شما کدام یک از موارد فوق مهم‌ترین اتفاق حوزه ارتباطات در سالی که گذشت بود؟
