مساله فیلترینگ در کشور اگرچه برای حفظ جامعه از بسیاری از آسیب‌های اجتماعی خصوصا در مورد سایت‌های غیراخلاقی لازم است، اما گاه مشکلاتی را موجب می‌شود که بسیار عمیق است و پیچیدگی‌های خاص خودش را هم دارد. در این شماره عصر ارتباط قصد داریم به برخی مشکلات و آسیب‌هایی که فیلترینگ برای صاحبان سایت‌ها بوجود آورده بپردازیم و آنها را بررسی کنیم.
×× مجازاتی که با رفع فیلتر هم باقیست
روزنامه‌ای را در نظر بگیرید که نادانسته مطلبی را که نباید منتشر کند نشر داده است خوب طبیعی است که تذکری دریافت می‌کند و یا جوابیه‌ای گرفته و آن جوابیه را در شماره بعد چاپ می‌کند؛ اما در مورد سایت‌ها اوضاع به گونه دیگری است. برای مثال اگر حکم به فیلتر سایتی ارایه شود آن سامانه فیلتر می‌شود و بعد از این تازه مشکل مدیران سایت‌ها شروع می‌شود و باید به دنبال گرفتن حکم برای بازگشایی سایت باشند.
در شرایطی که غول‌های جستجوگر مرتب مشغول رصد سایت‌ها هستند تصور کنید که فیلتر شدن فرضا یک سایت کسب و کار آنلاین می‌تواند چه ضربه مهلک و جبران ناپذیری را به رتبه آن سایت در گوگل، یاهو، الکسا و البته میزان بازدید سایت فیلتر شده وارد کند. طبیعی است که بعد از رفع فیلتر شدن، بازگرداندن آن سایت به جایگاه قبلی‌اش در بین مخاطبان و موتورهای جستجو کاری بسیاری سخت است که زمان زیادی را می‌برد و گاه با توجه به جلو افتادن رقبا ممکن است ناممکن نیز بشود.
در واقع با این شیوه فیلترینگ سایت خاطی دو بار مجازات می‌شود یک بار با فیلتر شدن‌اش و بار دیگر با تداوم زمان این فیلترینگ که باعث از دست رفتن بسیاری از مخاطبان آن و البته کاهش گاه بی‌بازگشت رتبه سایتش در صفحه جستجوهای گوگل می‌شود.
×× فیلتر سایت‌هایی که داخل کشور هستند
مشکل به همین جا ختم نمی‌شود اگر سایتی که فیلتر شده سرورش در ایران باشد در صورت صدور حکم سایت مذکور از روی مرکز میزبان نیز حذف می‌شود و به این ترتیب آن سایت نه تنها در ایران بلکه در خارج از کشور نیز از دسترس خارج شده و در واقع ضربه سختی متحمل می‌شود. حال فرض کنید یک ماه می‌گذرد و دستور به رفع فیلتر سایت مذکور داده شود، این سایت که مثلا در قبل از فیلتر شدن رتبه‌ای تک رقمی در کشور داشته و روزانه چند صد هزار بازدیدکننده و کلی سفارش آگهی داشته رتبه‌اش به شدت کاهش یافته، دیگر در صفحات اولیه جستجوهای گوگل نشان داده نمی‌شود و به همین واسطه میزان دریافت تبلیغات آن نیز کاهش می‌یابد. به این ترتیب در یک کلام باید دوباره از صفر شروع کند.
×× فیلتر سایت‌هایی که خارج از کشور هستند
اما در مورد سایت‌هایی که سرور آنها در خارج از کشور است اوضاع به گونه دیگری است. اگر چنین سایتی فیلتر شود تنها برای کاربران ایرانی از دسترس خارج می‌شود و کماکان در خارج از کشور در دسترس بوده و بازدیدکننده دارد. مهم‌تر آنکه از روی مرکز داده میزبان در اینترنت پاک نمی‌شود و اگرچه در اثر فیلترینگ بازدیدکننده‌اش کاهش می‌یابد اما به کل از روی اینترنت پاک نشده و نیست و نابود نمی‌شود.
شاید همین امر می‌تواند منجر به این شود که برخی از گردانندگان سایت‌ها ریسک نکرده و ترجیح دهند که سرورشان در داخل کشور نباشد و از سرورهای خارجی استفاده کنند.
این در حالیست که با توجه به درآمدزایی ترافیک سرورها، خروج سایت‌های فارسی زبان از روی سرورهای ایرانی می‌تواند باعث خروج ارز از کشور بشود. از سویی دیگر قرار گرفتن سایت‌های ایرانی روی سرور خارجی، مخاطبان ایرانی این سایت‌ها را هم با مشکل مواجه می‌کند چرا که سرعت دسترسی به این سایت‌ها نیز پایین می‌آید.
×× راهکار چیست؟
به نظر می‌رسد با توجه به لزوم فیلتر سایت‌های متخلف یا مغایر با ارزش‌ها از یک‌سو و احتمال اجحاف در حق صاحبان برخی سایت‌ها که نه به دلیل انتشار مطلبی غیر اخلاقی بلکه به دلیل اشتباهاتی فیلتر شده‌اند، همانطور که ابتدا تذکر دریافت کرده و مهلتی برای اصلاح اشتباه خود می‌یابند، می‌بایست سازوکاری برای تسریع در رفع فیلتر و جبران اشتباه نیز در نظر گرفته شود.
به این ترتیب ضمن اصلاح و متنبه شدن متخلفان سهوی یا عمدی، فرصت تداوم کسب و کار مجدد به ایشان داده شده و اندوخته‌های ایشان نیز تا حد امکان محفوظ می‌ماند.
(منبع:عصرارتباط)
