وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت سیزدهم از سال گذشته یکی از برنامه‌های اصلی خود رو توسعه زیرساخت پهنای باند و افزایش کیفیت اینترنت با راه‌اندازی پروژه پر سروصدای فیبرنوری اعلام کرد. بیش از یک سال از این وعده‌ها می‌گذرد و در این بین نه تنها کیفیت اینترنت بهبود پیدا نکرده که کاهش هم پیدا کرده است. روند افول توسعه اینترنت در کشور را گزارش اخیر رگولاتوری نیز به خوبی نشان می‌دهد.گزارش فصلی رگولاتوری از بررسی وضعیت ارتباطات تا شهریور ۱۴۰۱ مشخص کرده که وضعیت توسعه زیرساخت‌های مربوط به پهنای‌باند و کیفیت اینترنت در سه ماهه دوم سال در مقایسه با سه ماهه اول سال با کاهش قابل توجه‌ای روبه‌رو بوده است.
این کاهش به شکل قابل توجه‌ای در بخش مشترکان پهن‌باند ثابت، ضریب‌نفود پهن‌باند ثابت، سهم اشتراک خانگی از پهن‌باند ثابت، سهم اشتراک تجاری از پهن‌باند ثابت و شاخص‌های کیفیت اینترنت دیده می‌شود.طبق این گزارش مشترکان پهن‌باند ثابت از ۱۱ میلیون و ۳۳ هزار و ۶۴۲ اشتراک در سه ماه اول سال به ۱۰ میلیون و ۹۷۹ میلیون و ۱۱۹ اشتراک در سه ماهه دوم سال رسیده است که این مقایسه کاهش رشد بردار ۰.۴۹ درصدی را نشان می‌دهد.ضریب نفود پهن‌باند ثابت نیز از ۱۳.۰۳ درصد در سه ماه اول سال به ۱۲.۹۶ درصد در سه ماه دوم رسیده است یعنی ۰.۵۴ درصد کاهش در زمینه ضریب نفوذ پهن باند ثابت تنها در عرض سه ماه اتفاق افتاده است.
در همین زمینه سهم اشتراک خانگی از پهن‌باند ثابت با کاهش اندک نسبت به سه ماه اول سال مواجه بوده است. در حالی که سهم اشتراک خانگی از پهن‌باند ثابت در سه ماهه اول سال ۸۹.۸۱ درصد بوده این میزان با کاهش ۰.۰۷ درصدی به ۸۹.۸۷درصد در سه ماه دوم سال رسیده است.جالب اینکه سهم اشتراک تجاری از پهن باند ثابت در سه ماه دوم سال نسبت به سه ماهه اول سال کاهش ۰.۵۹ درصدی داشته است. یعنی سهم اشتراک تجاری از پهن‌باند ثابت که در سه ماه اول سال ۱۰.۱۹ درصد گزارش شده بود در سه ماه دوم این میزان به ۱۰.۱۳ درصد رسیده است.
در مقابل این کاهش رشد در شاخص زیرساخت و دسترسی پهن‌باند ثابت، وضعیت رشد ضریب نفوذ در بخش پهنای باند ثابت با رشد قابل توجه‌ای همراه بوده است.مشترکان پهن‌باند سیار از ۹۷ میلیون و ۸۳۹ هزار و ۸۳۱ نفر در سه ماهه اول سال به ۱۰۱ میلیون و ۶۵۱ هزار و ۵۲۶ نفر در سه ماهه دوم سال رسیده است که رشد ۳.۹۰ درصدی در این زمینه گزارش شده است.همچنین ضریب نفوذ پهنای باند سیار هم رشد ۳.۹۰ درصدی در مقایسه با سه ماهه اول سال داشته است. ضریب نفود پهن‌باند سیار در سه ماهه دوم سال ۱۲۰.۰۱ درصد گزارش شده که این میزان در سه ماهه اول سال ۱۱۵.۵۱ درصد اعلام شده بود.
مقایسه دیتای مصرفی اینترنت ثابت و سیار هم نشان می‌دهد که در سه ماهه دوم سال میزان مصرف دیتا در اینترنت ثابت با کاهش روبه‌رو بوده است.در حالی که دیتای مصرفی اینترنت ثابت در سه ماهه اول سال ۱.۰۹۹. ۵۸۰.۷۹۹ گیگابیت بوده این میزان در سه ماهه دوم سال به ۱.۰۸۴. ۷۰۱.۶۲۸گیگابیت در سه ماهه دوم سال رسیده است یعنی ۱.۳۵ درصد کاهش میزان مصرف در این سه ماه اتفاق افتاده است.در مقابل میزان دیتای مصرفی اینترنت ثابت در مقایسه بین سه ماهه دوم سال با سه ماهه اول سال نشان از رشد ۲.۳۲ درصدی می‌دهد. میزان دیتای مصرفی اینترنت سیار در سه ماهه دوم سال به ۳.۴۴۲. ۱۷۹.۶۰۰ گیگابیت رسیده است. این میزان در سه ماهه اول سال ۳.۳۶۳. ۱۳۳.۵۰۵ گیگابیت گزارش شده بود.
کاهش در میزان استفاده از پهنای باند ثابت در مقایسه با سیار تنها در شاخص‌های زیرساختی و دسترسی پهنای باند دیده نمی‌شود. این کاهش در شاخص کیفیت پهنای باند مانند شاخص‌های نوسان تاخیر (Jitter) و تاخیر (RTT) )هم به شکل قابل توجه‌ای نشان داده شده است.طبق این گزارش شاخص PLR یا میزان اتلاف بسته‌ها در بخش داخلی از ۰.۳۹ به ۰.۳۴ درصد در سه ماهه دوم سال رسیده که این بخش با رشد ۱۳.۰۴ درصدی روبه‌رو بوده است. شاخص PLR در بخش بین‌الملل هم از ۰.۵۸۳ درصد به ۰.۴۴ درصد در سه ماهه دوم سال رسیده و رشد ۲۴.۵۲ درصدی داشته است.
شاخص RTT
در شاخص تاخیر یا RTT هم چه در بخش بین‌الملل و چه در بخش داخلی کیفیت در این زمینه با کاهش قابل توجه‌ای همراه بوده است.شاخص RTT در بخش داخلی از ۳۸.۱۰۱ میلی‌ثانیه که در سه ماهه اول سال گزارش شده بود با ۱۲.۱۲ کاهش در سه ماهه دوم سال به ۴۲.۷۲ میلی ثانیه رسیده است.از سوی دیگر وضعیت شاخص RTT در زمینه کیفیت پهنای باند بین‌الملل هم کاهش ۱۰.۴۵ میلی ثانیه‌ای داشته است. یعنی در حالی که شاخص RTT بین‌الملل در سه ماهه اول سال ۹۹.۷۹۲ میلی ثانیه بوده این میزان به جای بهبود در سه ماهه دوم سال به ۱۱۰.۲۲ میلی ثانیه رسیده است. طبق مصوبه رگولاتوری آستانه قطع شدن خدمات برای شاخص RTT برابر با ۲۰۰ میلی ثانیه است.
شاخص jitter
وضعیت کیفیت پهنای باند در زمینه شاخص نوسان تاخیر Jitter هم به شکل محسوسی چه در بخش داخلی و چه در بخش بین‌الملل کاهش داشته است.شاخص Jitter داخلی که در سه ماهه اول سال ۵.۹۱۲ میلی ثانیه گزارش شده بود، در سه ماهه دوم سال با ۲۴.۴۹ درصد کاهش به ۷.۳۶ میلی ثانیه رسیده است.وضعیت کیفیت اینترنت براساس شاخص Jitter در بخش بین‌الملل هم بسیار بدتر از سه ماه اول سال گزارش شده است. طبق گزارش اخیر رگولاتوری در حالی که شاخص Jitter بین‌الملل در سه ماهه اول سال ۶.۴۱۳ میلی ثانیه بوده این میزان با ۳۲.۰۸ درصد کاهش به ۸.۴۷ میلی ثانیه رسیده است.آستانه قطع شدن خدمت در بخش شاخص کیفیت Jitter طبق مصوبه‌های رگولاتوری ۱۰ میلی‌ثانیه گزارش شده است.همچنین این گزارش میزان سرعت انتقال داده مشترکان تلفن‌همراه براساس تکنولوژی ۳G و ۴G را هم مقایسه کرده است که در این بین سرعت انتقال داده مشترکان ۳G همراه اول تنها کاهش داشته است.این آمارها از وضعیت افول بخش توسعه و کیفیت اینترنت در حالی منتشر شده که در برگیرنده اطلاعات شبکه بعد از شروع فیلترینگ و محدودیت‌های اینترنتی از انتهای شهریور تا کنون نیست.
