سال تحصیلی جدید آغاز شد اما این بار با دسترسی محدود به اینترنت و پیامرسانها. اینترنتی که قطرهچکانی و آن هم با سرعت پایین به دست مردم میرسد. سالهاست که پیامرسانها بخش جداییناپذیر زندگی مردم شده است. برنامههایی که پنجره جدیدی به فضای آموزشی، کسبوکار و… گشودند. یک گروه یا کانال آموزشی گرههای زیادی از کار دانشآموزان، دانشجویان و خانوادههای آنها باز میکند. اما حالا دسترسی به یک گروه درسی کاری است دشوار و نفسگیر. همه اینها در سایه توسعه اینترنت و در ادامه با محدود کردن آن اتفاق افتاد.
در راستای اجرای اینترنت ملی، نسخه بومیبرخی از پیامرسانها نیز در سالهای اخیر رونمایی شد. از جمله این پیامرسانها میتوانند به سروش، گپ و ایتا اشاره کرد. اما اغلب کابران ایرانی همچنان عضویت در برنامههایی مانند تلگرام و واتساپ را به عضویت در این پیامرسانها را ترجیح میدادند.
دعوت از خانوادهها برای استفاده از پیامرسان داخلی
با آغاز سال تحصیلی جدید، بسیاری از دانشآموزان و خانوادههای آنها بلاتکلیف هستند که برای پیشبرد کارهای مربوط به کلاسها و دروس از چه برنامهای استفاده کنند.اخیرا از سوی برخی از مدارس به خانوادهها گفتهاند که برنامه «ایتا» را برای اطلاعرسانی درباره کلاسهای دانشآموزان و دروس آنها نصب کنند.
مادر یکی از دانشآموزان پیشدستانی در این خصوص میگوید که پیامیاز مدرسه با این محتوا برای آنها ارسال شد:
«اولیای گرامیسلام. با توجه به اختلال در استفاده از واتساپ تقاضا میشود هر چه سریعتر اپلیکیشن پیامرسان ایتا را نصب کرده، سپس روی لینک زیر کلیک کنید تا به گروه اطلاع رسانی پیش دبستانی … اضافه شوید.»
سوال اینجاست که آیا برنامههای بومیمانند ایتا ظرفیت حضور همه کاربران ایرانی را دارد؟
«ایتا» ظرفیت عضویت جدید ندارد
تعداد کاربرانی که عضو برنامه «ایتا» هستند مشخص نیست. برخی نسخه وب را نصب کردهاند و برخی نسخه موبایل. آنطور که برخی میگویند نصب این برنامه به راحتی صورت میگیرد اما عضویت آن امکانپذیر نیست. مادر یکی از دانشآموزانی که برای کارهای مرتبط به آموزش فرزندش این برنامه را نصب کرده است، میگوید: «برنامه بدون مشکل نصب شد اما در همان مرحله اولیه خطا داد و امکان عضویت در برنامه را نداریم.»یکی دیگر از کسانی که ایتا نصب کرده است، میگوید بعد از نصب برنامه با خطا مواجه شد. خطایی که برای برخی از کابران ایتا نشان میدهد: «با سلام و سپاس از شما برای انتخاب ایتا. به دلیل بروزرسانی و ارتقا سرورها، موقتا ارسال کد برای کاربران جدید مقدور نیست. پس از ارتقا سیستم اطلاعرسانی خواهد شد. پوزش ما را پذیرا باشید.»
این اولین بار نیست که این برنامه با اختلال مواجه میشود. مرداد سال جاری نیز اختلال داشت که دستاندرکاران این برنامه درباره اختلالات برنامه اطلاعیه دادند.
متن اطلاعیه ایتا به این شرح بود: «به اطلاع کاربران گرامیمیرساند از ظهر امروز، قطعی ارتباط و اختلالات گسترده در شبکه اینترنت کشور موجب اخلال در مراکز داده گردید و ارتباط کاربران پیامرسان ایتا را نیز با مشکلاتی مواجه نمود.کارشناسان فنی ایتا همچنان و بدون وقفه در حال تلاش و پیگیری از مراجع ذیربط برای حل این مشکلات هستند.بدینوسیله بابت این اختلال که خارج از اراده ایتا به وجود آمده است از همه کاربران عزیز صمیمانه پوزش میطلبیم.»
پیش از این در دوره شیوع گسترده کرونا، وزارت آموزشوپرورش از شبکه شاد برای برگزاری کلاسهای دانشآموزان استفاده کرد. اما برخی از خانوادهها و دانشآموزان از مشکلات گسترده برای استفاده از شاد گزارش دادند.
آموزش آنلاین با وجود قطعی اینترنت
تنها آموزش در مدارس نیست که این روزها تحت تاثیر قطع اینترنت، فیلتر واتساپ و… آسیب میبیند. در روزهای اخیر برخی از دانشگاهها در اطلاعیههای جداگانه کلاسهای حضوری را تعطیل کردند. بر اساس اطلاعیه آنها هفته اول مهر آموزش آنلاین جایگزین کلاسهای حضوری است. دانشگاه امیرکبیر البته اعلام کرد که تا اطلاع ثانوی آموزش مجازی ادامه دارد. این در حالی است که برخی از دانشجویان میگویند امکان ورود به سامانههای آموزشی برای حضور در کلاسهای آنلاین را ندارند.زهرا، یکی از دانشجویان شهر تهران میگوید: «کلاسها را در هفته اول مهر برای ما مجازی کردند اما تاکنون نتوانستهام به سامانه دانشگاه وارد شوم.» رضا نیز در روایتی مشابه از مشکل ورود به پنل آموزشی خود برای شرکت در کلاسهای دانشگاه میگوید: «با این وضعیت اینترنت حتی در سامانه دانشگاه هم نتوانستم وارد شوم.»
مشخص نیست قطع اینترنت تا چه زمانی ادامه دارد. تلاش برای مصاحبه با نمایندگان مجلس درباره وضعیت فعلی اینترنت تاکنون نتیجه نداشته است و نمایندگان درباره وضعیت اینترنت در ایران و مشکلاتی که برای مردم ایجاد کرده است، جوابگو نبودند.