وزارت امور اقتصادی و دارایی چندی پیش طی اطلاعیه‌ای فراخوان واگذاری (شماره ۱) پذیره نویسی واحدهای سرمایه‌گذاری صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF) “واسطه‌گری مالی یکم” را منتشر کرد. در این اطلاعیه آمده بود که وزارت امور اقتصادی و دارایی از طریق این واگذاری، به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی ایران، باقیمانده سهام خود در بانک‌های ملت، تجارت و صادرات ایران و بیمه‌های البرز و اتکایی امین را واگذار خواهد کرد.به طور کلی قرار است ۲۳ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان باقیمانده سهام دولت در سه بانک و دو شرکت بیمه ای مذکور در قالب یک صندوق سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) با عنوان «واسطه گری مالی یکم» عرضه شود.
این مطلب را از دست ندهید :
همه چیز در مورد صندوق های ETF دولت – معرفی صندوق “واسطه‌گری مالی یکم”
- برای پذیره‌نویسی چه باید کرد؟
در این راستا، بانک‌های ملی، سپه، مسکن، کشاورزی، رفاه کارگران، ملت، تجارت، صادرات و قرض الحسنه مهر ایران، پارسیان و پاسارگاد به عنوان بانک‌های منتخب از تاریخ ۱۴ تا ۳۱ اردیبهشت ماه، آماده پذیره نویسی متقاضیان خریداری واحدهای سرمایه گذاری صندوق سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF) هستند. درواقع متقاضیان می‌توانند به صورت غیر حضوری و با مراجعه به درگاه بانک‌های مذکور نسبت به پذیره‌نویسی اقدام کنند.
- همه از تخفیف برخوردارند؟
ویژگی بارز این واگذاری، بهره‌مندی کلیه ایرانیان از تخفیف ۲۰ درصدی است. سقف سرمایه‌گذاری هر شخص حقیقی (هر کد ملی) ۲۰ میلیون ریال (دو میلیون تومان) تعیین شده است. پذیره نویسی برای هر فرد دارای کد ملی امکان‌پذیر است و محدودیت سنی برای متقاضیان وجود ندارد.
پذیره نویسی واحدهای این صندوق برای اشخاص دارای کد معاملاتی (کد بورسی) از طریق کارگزاری‌های بورس و سامانه‌های آنلاین معاملاتی و درگاه های غیرحضوری و حضوری بانک های منتخب و برای اشخاص فاقد کد بورسی، از طریق درگاه های غیرحضوری و حضوری بانک‌های منتخب انجام می شود. شروع پذیره نویسی از ۱۴ اردیبهشت و پایان پذیره نویسی ۳۱ اردیبهشت خواهد بود.
- چرا فرآیند عرضه واحدها به صورت بلوکی نیست؟
دولت می‌تواند سهام خود در سه بانک و دو شرکت بیمه را از طریق بورس به فروش رساند اما عرضه سهام به صورت ETF با هدف مردمی کردن اقتصاد (افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه) و انتفاع عامه مردم (حتی افرادی که تا کنون در بازار سرمایه فعال نبوده‌اند) از رشد بازار سرمایه صورت گرفته است.
- آیا امکان پذیره نویسی در سایر صندوق‌ها وجود دارد؟
با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس سه صندوق واسطه گری مالی، خودروسازی و صنایع فلزی و صنایع پالایش نفت و پتروشیمی هستند، این سوال وجود دارد که آیا فردی که با کد ملی یا کد بورسی خود در صندوق اول (واسطه گری مالی یکم) تا سقف دو میلیون تومان پذیره نویسی می‌کند، امکان پذیره نویسی در سایر صندوق‌ها را دارد یا خیر؟ باید گفت: منعی برای پذیره نویسی در سایر صندوق‌ها در شرایط مذکور وجود ندارد. بنابراین تخفیف در نظر گرفته شده فقط برای یک صندوق اعمال می‌شود. البته فعلا چنین تصمیمی اتخاذ شده و بستگی به میزان استقبال مردم از صندوق واسطه گری مالی یکم دارد.
- نماد صندوق جهت پذیره نویسی از طریق کارگزاری‌ها چیست؟
نماد صندوق دارا یکم است که افراد دارای کد بورسی می‌توانند در روزهای کاری از ساعت ۱۴ تا ۱۶ اقدام به خرید کنند.
سقف مبلغ پذیره نویسی برای هر فرد چقدر است؟
حداقل مبلغ پذیره نویسی برای هر یک از اشخاص حقیقی ایران دارای کد ملی ۱۰ هزار تومان و حداکثر مبلغ پذیره نویسی معادل دو میلیون تومان است.
- آیا امکان پذیره نویسی بیش از یک بار و در چند مرحله وجود دارد؟
بر این اساس انجام پذیره نویسی به میزان کمتر از دو میلیون تومان و در چند مرحله برای هر کد ملی بلامانع است. مشروط بر اینکه مجموع پذیره نویسی‌های انجام شده برای هر کد ملی بیشتر از سقف دو میلیون تومان نباشد. در صورت عدم رعایت سقف دو میلیون تومان برای هر کد ملی برگشت وجوه واریزی متقاضیان در طی مدت پذیره نویسی توسط بانک‌های منتخب ممنوع است.
- اشخاص حقوقی چگونه و تا چه سقف می‌توانند پذیره نویسی کنند؟
پذیره نویسی واحدهای سرمایه گذاری صرفا شامل اشخاص حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی نمی‌توانند در پذیره نویسی شرکت کنند. البته باید گفت امکان پذیره نویسی برای هر فرد ایرانی دارای کد ملی بدون وجود محدودیت سن وجود دارد و ایرانیان مقیم خارج از کشور هم امکان پذیره نویسی دارند. بر این اساس شروع پذیره نویسی از بامداد ۱۴ اردیبهشت تا ساعت ۲۴، ۳۱ اردیبهشت بوده، بنابراین مبنای محاسبه دو ماه تاریخ پایان پذیره نویسی یعنی ۳۱ اردیبهشت است. همچنین بعد از گذشت دو ماه امکان معامله کل یونیت‌ها مهیا می‌شود.
- در صورت مشارکت بیشتر مردم عودت مازاد واریزی‌ها به چه شکل انجام می‌شود؟
در صورت مشارکت کامل یا کمتر حداکثر ۲۰۰ یونیت به هر کد ملی اختصاص می‌یابد و در صورت مشارکت بیشتر کمتر از ۲۰۰ یونیت اختصاص خواهد یافت. بر این اساس عودت وجوه به هر دلیل از جمله اضافه پرداختی و مازاد ناشی از تسهیم بالنسبه توسط صندوق صرفا به شماره شبای پرداخت کننده صورت می‌پذیرد.
- صندوق سود مشخصی دارد؟
باید گفت صندوق سود مشخصی ندارد. هدف از تشکیل این صندوق مشارکت همه مردم در این طرح و بهره‌مندی همه ایرانیان از سود بازار سرمایه است. طبیعتا تغییرات ارزش سهام موجود در این صندوق منجر به افزایش یا کاهش ارزش واحدهای صندوق می‌شود. ضمن اینکه تلاش می‌شود از طریق سرمایه گذاری مبالغ نزد صندوق برای بازارگردانی، حداکثر سود ممکن حاصل شود. بنابراین سود تضمینی برای واحدهای سرمایه گذاری صندوق وجود ندارد و صرفا سود احتمالی از طریق افزایش قیمت سهام موجود در صندوق، واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت‌های موجود در صندوق و سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سپرده گذاری و خرید اوراق قابل وصول است.
- آیا افت شاخص بورس پیش بینی شده است؟
تغییرات شاخص بورس قابل پیش بینی نیست اما حتی در صورت افت شاخص از آنجا که در حال حاضر مردم سهام را با تخفیف ۳۰ درصدی نسبت به قیمت‌های ۱۳ اردیبهشت می‌خرند با فرض کاهش شاخص بورس در این حدود نیز متضرر نخواهند شد. ضمن اینکه حدود ۱۰۰۰ میلیارد تومان برای انجام بازارگردانی نزد صندوق واسطه گری مالی یکم نگهداری می‌شود.
- ضروری است که متقاضیان ظرف مدت دو ماه احراز هویت را انجام دهند؟
ضرورت ندارد اشخاصی که نسبت به پذیره نویسی اقدام کرده‌اند حتما ظرف دو ماه فرآیند احراز هویت را تکمیل کنند. این موضوع فقط در مورد آن دسته از متقاضیانی صدق می‌کند که قصد دارند پس از خاتمه دو ماه واحدهای خود را به فروش برسانند.
وزارت اقتصاد به اهم سوالات مردم در خصوص واگذاری سهام بانک های تجارت، صادرات و ملت و بیمه های البرز و اتکایی امین از طریق صندوق واسطه گری مالی یکم(ETF) پاسخ داد.پذیره نویسی صندوق واسطه‌گری مالی یکم از بامداد روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۴ آغاز و تا ساعت ۲۴ روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۳۱ از طریق درگاه‌های حضوری و غیرحضوری بانک‌های منتخب انجام می‌شود.در این راستا متن سوالات مردمی و پاسخ‌های وزارت اقتصاد برای بهره برداری مخاطبان بدین شرح است:
*سوال (۱): چرا فرآیند عرضه واحدها به‌صورت بلوکی نبوده و در قالب (ETF) در نظر گرفته شده است؟
پاسخ: دولت می‌توانست به راحتی سهام خود در سه بانک و دو شرکت بیمه را از طریق بورس به فروش رساند؛ لیکن عرضه سهام به صورت ETF، با هدف مردمی کردن اقتصاد (افزایش ضریب نفوذ بازار سرمایه) و انتفاع عامه مردم (حتی افرادی که تاکنون در بازار سرمایه فعال نبوده‌اند) از رشد بازار سرمایه صورت گرفته است.
*سوال (۲): با توجه به اینکه صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس (ETF) سه صندوق (واسطه گری مالی، خودروسازی و صنایع فلزی و صنایع پالایش نفت و پتروشیمی) هستند، آیا فردی که با کد ملی (یا کد بورسی) خود در صندوق اول (واسطه گری مالی یکم) تا سقف ۲ میلیون تومان پذیره نویسی می‌کند، امکان پذیره نویسی در سایر صندوق‌ها را دارد یا خیر؟
پاسخ: بله، منعی برای پذیره نویسی در سایر صندوق‌ها وجود ندارد؛ لیکن تخفیف در نظرگرفته شده فقط برای یک صندوق اعمال می‌شود. (فعلاً چنین تصمیمی اتخاذ شده و بستگی به میزان استقبال مردم از صندوق واسطه گری مالی یکم دارد.)
*سوال (۳): مدت انجام پذیره نویسی صندوق واسطه گری مالی یکم تا چه روزی ادامه دارد؟
پاسخ: شروع پذیره نویسی از بامداد روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۴ لغایت ساعت ۲۴ روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۳۱ انجام می‌شود.
*سوال (۴): پذیره نویسی واحدهای صندوق از چه طرقی قابل انجام است؟
پاسخ: پذیره نویسی واحدهای این صندوق از طریق کارگزاری‌های بورس، سامانه‌های آنلاین معاملاتی و درگاه‌های غیرحضوری و حضوری (شعب) بانک‌های منتخب صورت می‌پذیرد.
درگاه‌های غیرحضوری و حضوری بانک‌های منتخب به منظور پذیره نویسی واحدهای صندوق سرمایه گذاری “واسطه‌گری مالی یکم” تاکنون به شرح زیر است:
د ر صورت افزایش درگاه‌های غیرحضوری مندرج در جدول فوق توسط بانک‌ها یا اضافه شدن بانک‌های دیگری به لیست بانک‌های منتخب جهت انجام فرآیند پذیره‌نویسی، مراتب از طریق روابط عمومی وزارت امور اقتصادی و دارایی اطلاع رسانی خواهد شد.
در هر حال اکیداً توصیه می‌شود به منظور جلوگیری از شیوع ویروس کرونا، پذیره نویسی از طریق درگاه‌های غیرحضوری بانک‌ها صورت پذیرد.
*سوال (۵): نماد صندوق جهت پذیره نویسی از طریق کارگزاری‌ها چیست؟
پاسخ: نماد صندوق “دارا یکم” است که افراد دارای کد بورسی می‌توانند در روزهای کاری از ساعت ۱۴:۰۰ لغایت ۱۶:۰۰ اقدام به خرید نمایند.
*سوال (۶): کف و سقف مبلغ پذیره نویسی برای هر فرد چقدر است؟
پاسخ: حداقل مبلغ پذیره نویسی برای هر یک از اشخاص حقیقی ایرانی دارای کد ملی ۱۰ هزار تومان و حداکثر مبلغ پذیره نویسی معادل ۲ میلیون تومان می‌باشد. (مضربی از ۱۰ هزار تومان)
*سوال (۷): آیا امکان پذیره نویسی بیش از یک بار و در چند مرحله وجود دارد؟
پاسخ: بله، انجام پذیره نویسی به میزان کمتر از ۲ میلیون تومان و در چند مرحله برای هر کد ملی بلامانع است؛ مشروط بر اینکه مجموع پذیره نویسی‌های انجام شده برای هر کد ملی، بیشتر از سقف ۲ میلیون تومان نباشد.
در صورت عدم رعایت سقف ۲ میلیون تومان برای هر کد ملی، برگشت وجوه واریزی متقاضیان در طی مدت پذیره نویسی توسط بانک‌های منتخب ممنوع می‌باشد.
*سوال (۸): اشخاص حقوقی چگونه و تا چه سقفی می‌توانند پذیره نویسی نمایند؟
پاسخ: پذیره نویسی واحدهای سرمایه گذاری موضوع این دستورالعمل صرفاً شامل اشخاص حقیقی ایرانی بوده و اشخاص حقوقی نمی‌توانند در پذیره نویسی شرکت نمایند و استفاده از حساب آن‌ها برای پرداخت وجوه امکان‌پذیر نیست.
*سوال (۹): آیا امکان پذیره نویسی برای ایرانیان مقیم خارج از کشور وجود دارد؟
پاسخ: بله امکان پذیره نویسی برای هر فرد ایرانی دارای کد ملی بدون وجود محدودیت سنی وجود دارد.
*سوال (۱۰): با توجه به اینکه انجام معاملات واحدها از ۲ ماه به بعد از تخصیص امکان‌پذیر است، مبنای محاسبه ۲ ماه، چه تاریخی است؟
پاسخ: شروع پذیره نویسی از بامداد روز یکشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۴ لغایت ساعت ۲۴ روز چهارشنبه مورخ ۱۳۹۹/۲/۳۱ بوده؛ لذا مبنای محاسبه دو ماه، تاریخ پایان پذیره نویسی (۱۳۹۹/۲/۳۱) خواهد بود.
*سوال (۱۱): پس از گذشت ۲ ماه، امکان معامله کل یونیت‌ها مهیا می‌شود یا درصدی از یونیت‌ها؟
پاسخ: کل یونیت‌ها.
*سوال (۱۲): در صورت مشارکت بیشتر مردم، طبیعتاً تعداد یونیت کمتری به هر شخص تخصیص داده می‌شود و بخشی از وجوه می‌بایست به حساب مشتریان واریز گردد. چه زمانی می‌توان به طور دقیق تعداد یونیت‌های اختصاص یافته به افراد را مشخص کرد؟
پاسخ: در تاریخ ۱۳۹۹/۲/۳۱ فرآیند پذیره نویسی به اتمام می‌رسد و یک هفته پس از این تاریخ، مشخص می‌گردد چه تعداد یونیت به هر فرد اختصاص می‌یابد. در صورت مشارکت کامل یا کمتر، حداکثر ۲۰۰ یونیت به هر کد ملی اختصاص می‌یابد و در صورت مشارکت بیشتر، کمتر از ۲۰۰ یونیت (از طریق تسهیم بالنسبه) اختصاص می‌یابد.
*سوال (۱۳): در صورت مشارکت بیشتر مردم، عودت مازاد واریزی‌ها به چه شکل انجام می‌شود؟
پاسخ: عودت وجوه به هر دلیل از جمله اضافه پرداختی و مازاد ناشی از تسهیم بالنسبه توسط صندوق صرفاً به شماره شبای پرداخت کننده صورت می‌پذیرد.
*سوال (۱۴): آیا این امکان وجود دارد که بانک‌ها وجوه واریزی مردم بابت پذیره نویسی را بابت طلب خود از مشتریان، برداشت نمایند و پذیره نویسی برای آن‌ها انجام نشود؟
پاسخ: خیر، وجوه واریزی مشتریان بابت پذیره نویسی، غیرقابل برداشت می‌باشد.
*سوال (۱۵): این مسأله که مردم برای خرید این سهام، وجوه خود را از بانک‌ها خارج کنند، چگونه مدیریت می‌شود؟
پاسخ: درواقع وجوه از بانک‌ها خارج نخواهد شد، بلکه فرآیند جابجایی وجوه بین بانک‌ها انجام خواهد شد و نهایتاً پس از واریز به حساب خزانه، صرف تأمین هزینه‌های دولت خواهد شد.
*سوال (۱۶): آیا امکان در نظر گرفتن تسهیلاتی خاص برای اقشار ضعیف جامعه مانند عشایر و … به منظور بهره مندی از فرصت ایجادشده و منتفع شدن این گروه از مردم از رشد بازار سرمایه وجود دارد؟
پاسخ: در شرایط فعلی و در پذیره نویسی صندوق واسطه گری مالی یکم این امکان فراهم نشده، لیکن این احتمال وجود دارد که در خصوص دو صندوق دیگر در این خصوص اتخاذ تصمیم شود. هرچند نفس این اقدام و اعمال تخفیف قابل توجه، به نوعی حمایت از اقشار ضعیف جامعه است.
*سوال (۱۷): آیا صندوق سود مشخصی دارد؟
پاسخ: خیر. هدف از تشکیل این صندوق مشارکت همه مردم در این طرح و بهره‌مندی همه ایرانیان از سود بازار سرمایه است. طبیعتاً تغییرات ارزش سهام موجود در این صندوق منجر به افزایش یا کاهش ارزش واحدهای صندوق می‌گردد. ضمن اینکه تلاش می‌شود از طریق سرمایه گذاری مبالغ نزد صندوق برای بازارگردانی، حداکثر سود ممکن حاصل شود. بدین ترتیب، سود تضمینی برای واحدهای سرمایه گذاری صندوق وجود نداشته و صرفاً سود احتمالی به شرح زیر قابل حصول است:
۱- افزایش قیمت سهام موجود در صندوق.
۲- واریز سود سالانه ناشی از عملکرد سهام شرکت‌های موجود در صندوق.
۳- سود حاصل از سرمایه گذاری منابع صندوق به صورت سپرده گذاری و خرید اوراق.
*سوال (۱۸): آیا افت شاخص بورس، پیش بینی شده است؟
پاسخ: تغییرات شاخص بورس قابل پیش بینی نیست، لیکن حتی در صورت افت شاخص از آنجا که در حال حاضر مردم سهام را با تخفیف ۳۰ درصدی نسبت به قیمت‌های مورخ ۱۳۹۹/۲/۱۳ می‌خرند، با فرض کاهش شاخص بورس در این حدود نیز متضرر نخواهند شد. ضمن اینکه حدود ۱.۰۰۰ میلیارد تومان برای انجام بازارگردانی نزد صندوق “واسطه گری مالی یکم” نگهداری می‌شود.
*سوال (۱۹): مقرر شده است مشتریان در فرصت مناسب و طی ماه‌های آینده، نسبت به ثبت نام در سامانه سجام و دریافت کد معاملاتی (کد بورسی) اقدام نمایند. لیکن فرآیند احراز هویت در کارگزاری‌ها بسیار زمان بر است و گاهی اوقات نیاز است مشتریان در دو مرحله به کارگزاری‌ها مراجعه نمایند. به نظر می‌رسد ضروری است این فرآیند تا حدی تسهیل گردد.
پاسخ: هرچند برای خرید واحدهای این صندوق هیچ‌گونه نیازی به کد بورسی وجود ندارد، با توجه به مذاکرات و رایزنی‌های انجام شده، در نظر است تا فرآیند احراز هویت قبل از پایان اردیبهشت‌ماه از طریق سجام به صورت الکترونیک و غیرحضوری انجام شود. سازمان بورس نیز با تعامل با شبکه بانکی در حال فراهم نمودن بسترهای لازم برای انجام این کار از طریق شعب تمامی بانک‌ها است. ضمن اینکه در حال حاضر این امر از طریق برخی از شعب بانک‌های صادرات ایران، شهر و آینده قابل انجام می‌باشد.
*سوال (۲۰): آیا ضروری است متقاضیان ظرف مدت دو ماه احراز هویت را انجام دهند؟
پاسخ: ضرورت ندارد اشخاصی که نسبت به پذیره نویسی اقدام نموده‌اند، حتماً ظرف ۲ ماه فرآیند احراز هویت را تکمیل نمایند. این امر فقط درمورد آن دسته از متقاضیان صدق می‌کند که قصد دارند پس از خاتمه دو ماه، واحدهای خود را به فروش برسانند. درصورتی‌که متقاضیان قصد فروش واحدهای خود را نداشته باشند، فعلاً نیازی به اخذ تأییدیه سجام ندارند. به عبارتی اخذ تأییدیه سجام فقط برای معاملات بعدی مورد نیاز است.
*سوال (۲۱): آیا داشتن حساب برای همه متقاضیان الزامی است؟
پاسخ: خیر. در این مرحله الزامی به داشتن حساب نیست؛ لیکن متقاضیان برای امکان معامله این واحدها در آینده می‌بایست حتماً حساب بانکی داشته باشند تا بتوانند کد بورسی اخذ کنند.
*سوال (۲۲): آیا این طرح همان سهام عدالت است؟
پاسخ: خیر. این موضوع کاملاً متفاوت از سهام عدالت است و در این طرح مردم می‌توانند تا مبلغ ۲ میلیون تومان به ازا هر کد ملی سهام متعلق به دولت را از طریق خرید واحدهای سرمایه گذاری صندوق واسطه گری مالی یکم، با تخفیف خریداری نمایند.
در حالی که سهام عدالت سهامی است که قبلاً به حدود ۵۰ میلیون نفر از مردم تعلق گرفته و ظرف ماه‌های آتی مدیریت آن به خود مردم منتقل می‌شود و نیازی به واریز مجدد وجه توسط مردم برای تملیک سهام وجود ندارد.
