تلگرام در سالهای اخیر فارغ از پلتفورمی برای سرگرمی و تبادل اخبار، بیشک یکی از اصلیترین بسترهای کسب درآمد و مکاتبات کاری و اداری برای بخش قابل ملاحظهای از ایرانیان محسوب میشود.تلگرام آنقدر در ایران دوام آورد تا در یک رکوردزنی، ضریب نفوذ بیش از ۴۰ میلیون نفری در ایران پیدا کرد. حالا همه میدانند چه بر سر این پیامرسان آمده و آینده آن هم هنوز روشن نیست. در روزهای اخیر اما موجی از اعتراضات و کمپینها مبنی بر خسارتهای میلیاردی از بابت مسدود ماندن تلگرام در ایران به راه افتاده و فعالان این عرصه خواستار حمایت مسوولان دولتی شدهاند.
حالا حتی اگر فرض را بر بازگشت تلگرام بگیریم، باز هم هیچ تضمینی برای تداوم فعالیت همیشگی و بدون اختلال این شبکه در آینده وجود نخواهد داشت و وضعیت حاضر میتواند به میزان نامحدودی تکرار شود.بماند که به غیر از پیامرسانهای داخلی در این میان صحبت از جایگزینهای خارجی میشود که خود زمانی در لیست سیاه فیلترینگ قرار داشتند.
از این موارد که بگذریم باید به این پرسش رسید که مقصر زیان کسبوکارهای تلگراممحور کیست؟ پاسخ کوتاه این است “خود کاربران تلگرام”! شاید این پاسخ به مذاق بسیاری خوش نیاید و مقصر را دولت بدانند که آنقدر از تلگرام پشتیبانی کرد و این مساله را بارها تکرار کرد که تعداد کاربرانش را به دهها میلیون نفر رساند. در نتیجه تلگرام آنقدر با زندگی ایرانیان عجین شد که خود نوعی اطمینان، گارانتی و عامل بازدارندگی در توقف فعالیت این اپلیکیشن شد.
برای رد این نظریه که شاید در نگاه نخست و در ظاهر تا حدودی درست به نظر میآید اما باید گفت، دولت تصمیمگیر نهایی در این عرصه نبوده و نیست، کمااینکه در وضع کنونی دولتمردان و در راس آنها وزیر ارتباطات حالا مکررا آدرس شورای عالی امنیت ملی را به مردم میدهند.
بگذارید اما مستند دیگری برای مقصر بودن کاربران ارایه کنم. برخی آگاهان و فعالان رسانههای اجتماعی و حتی خود مسوولان به ویژه در شورای عالی فضای مجازی و مرکز ملی وابسته به این شورا، از مدتها قبل این هشدار را میدادند که کسبوکارها تمام زندگی خود را به تلگرام گره نزنند و روی بسترهای موازی و به ویژه داخلی هم فعال باشند. (مصادیق و مستندات را در اینترنت بیابید.)
حالا به محاق رفتن تلگرام باید درس عبرت بزرگی برای کسانی باشد که تمام تمرکز و سرمایه مادی و انسانی خود را روی این پیامرسان گذاشتند و با اتکا به همین تجربه تلخ و پرهزینه باید مراقب آینده کسبوکار خود، چه در صورت بازگشت تلگرام و چه معرفی نمونه جدید خارجی باشند.