این روزها جهان مشتاقانه منتظر اعلام نتایج انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بوده و در کمال تعجب، با وجود اعلام نتایج در برخی ایالت‌ها، چند ایالت هم با تاخیر در اعلام نتایج انتخابات، حرص همگان را درآوردند و موجب شوخی‌های متنوع کاربران شدند. از جمله کندترین این ایالت‌ها هم نوادا بود.از سوی دیگر، دونالد ترامپ، بارها اتهاماتی را به سیستم رای‌گیری وارد کرد و مدعی تقلب شد. او همچنین خواستار توقف شمارش آرای پستی شده است.
اما سیستم رای‌گیری ایالات متحده آمریکا، به عنوان مهد فناوری جهان و خاستگاه شرکت‌های بزرگ سیلیکون ولی، چگونه است؟
در این مطلب به بررسی سیستم‌های الکترونیکی و تشریح شیوه‌های شمارش آرا در آمریکا می‌پردازیم. احتمالا از خواندن این مطلب و آشنایی با نقاط ضعف سیستم فرسوده و ناکارآمد رای‌گیری در این ابرقدرت، شگفت‌زده خواهید شد.رای‌گیری الکترونیکی درایالات متحده، با استفاده از چندین نوع از ماشین‌ها، از جمله نمایشگر لمسی برای ثبت آرا، اسکنرهایی برای خواندن رای‌های کاغذی، خوانشگر (اسکنر)هایی برای تایید امضای روی پاکت‌های نامه رای‌های پستی و سرورهای وب برای نمایش نتایج به عموم، انجام می‌شود. در کنار فرایند رای‌دهی، سیستم‌های کامپیوتری دیگری هم به منظور ثبت نام رای‌دهندگان و نمایش لیست‌های انتخاباتی برای کارکنان مراکز رای‌گیری استفاده می‌شود.
دستگاه‌های انتخابات ایالات متحده، کامپیوترهایی هستند که عمدتا ۱۰-۲۰ سال از عمر آنها می‌گذرد؛ زیرا فرایند دریافت تاییده و خرید دستگاه‌های جدید حداقل دو سال طول می‌کشد و مراکز رای‌گیری هم پول کافی برای جایگزین کردن کامپیوترهای قدیمی ندارند. بنابراین این کامپیوترها گاهی دچار خطا یا نقص‌های امنیتی می‌شوند که احتمال هک آنها را به وجود می‌آورد.
اما برای به‌کارگیری سیستم‌ها و روش‌ها در انتخابات، نهادی مستقل از دولت به نام کمیسیون کمکی انتخابات (EAC) ایجاد شده که در سال ۲۰۰۵، دستورالعمل سیستم اختیاری رای‌دهی (VVSG) را تدوین کرد. این دستورالعمل‌ها، به برخی از الزامات امنیتی و دسترس‌پذیری انتخابات می‌پردازد. EAC سه آزمایشگاه معتمد نیز معرفی می‌کند که تولیدکنندگان تجهیزات، برای بررسی محصولات‌شان، از آنها کمک می‌گیرند. EAC بر اساس گزارش این سه آزمایشگاه، تجهیزات رای‌گیری منطبق بر دستورالعمل VVSG را معرفی و برای آنها تاییدیه صادر می‌کند. اما ایالت‌های مختلف، در زمینه خرید تجهیزات کامپیوتری مراکز رای‌گیری، دستورالعمل واحدی ندارند و در این زمینه، ناهماهنگی دیده می‌شود. ۱۲ ایالت آمریکا برای خریداری تجهیزات مورد استفاده در مراکز رای‌گیری، تاییدیه EAC را از تولیدکننده درخواست می‌کنند و ۱۷ ایالت نیز، تست دستگاه‌ها در آزمایشگاه معتمد این نهاد را ضروری اعلام کرده‌اند. علاوه بر این، ۹ ایالت دیگر به علاوخ واشنگتن دی.سی، انجام تست‌هایی بر اساس استانداردهای فدرال را در هر آزمایشگاهی مبنای تصمیم‌گیری برای خرید تجهیزات می‌دانند و ۴ ایالت دیگر هم به استانداردهای فدرال ارجاع می‌دهند ولی در نهایت تصمیم نهایی را خودشان می‌گیرند. در این میان، ۸ ایالت نیز برای خرید تجهیزات، استانداردهای فدرال را مدنظر قرار نمی‌دهند.
از سوی دیگر، مراحل اعطای تاییدیه دو سال طول می‌کشد، میلیون‌ها دلار هزینه دارد و علاوه بر آن، برای هر به‌روزرسانی دستگاه‌ها، باید مجددا انجام شود. بنابراین، شرکت‌ها تمایل چندانی برای دریافت این تاییدیه‌ها ندارند.
نخستین بازنگری دستورالعمل‌های EAC با نام VVSG 1.1 در سال ۲۰۱۵ انجام شد و شرکت‌های تولید کننده دستگاه‌های رای‌گیری مجازند که از هر کدام از دو دستورالعمل پیروی کنند. بازنگری دوم این دستورالعمل‌ها نیز در حال بررسی است.
شمارش آرا با خوانشگر
در سیستم رای دهی با اسکن نوری، هر رای‌دهنده‌ای انتخاب خود را روی یک یا چندین برگه (بنا به شرایط انتخابات) ثبت می‌کند. سپس این برگه‌ها وارد خوانشگر (اسکنر) می‌شود و یک تصویر الکترونیکی از هر برگ رای تولید می‌شود. اسکنر سپس برگه رای را می‌خواند و تصویر الکترونیکی برگه رای، برای بازنگری‌های احتمالی آینده، ذخیره می‌شود. رای دهندگان می‌توانند این برگه‌های رای را در محل‌های مشخصی خارج از مراکز رای‌گیری یا در خانه، تکمیل و پست کنند یا درون جعبه‌های رای بیندازند.
گزینه دیگر برای رای‌دهندگان، استفاده از نمایشگرهای الکترونیکی است. پس از رای‌دهی، برگه رای شامل نام‌های منتخبین و به همراه یک بارکد یا کد کیوآر، روی یک برگه کاغذ چاپ می‌شود و درون خوانشگر قرار داده می‌شود. به این نمایشگر و چاپگر آن، نشانگر رای الکترونیکی (EBM) یا ابزار نشانگر رای (BMD) گفته می‌شود. برای رای دهندگان دارای معلولیت نیز امکانات دسترس‌پذیری متنوعی مانند هدفون، دکمه‌های بزرگ، پدال یا دستگاه‌هایی برای ارسال سیگنال با فوت کردن، تعبیه شده است.
دستگاه‌های نشانگر رای، عموما آرای رای‌دهندگان را ذخیره یا محاسبه نمی‌کنند و نسخه چاپی تولید شده از روی برگه، رای رسمی محسوب می‌شود که باید وارد سیستم خوانشگر شود و آنجا، از روی بارکد، شمرده شود یا به طور دستی، کنترل شود.
جالب اینجاست که اکثر رای‌دهندگان، پس از چاپ برگه رای، آن را کنترل نمی‌کنند که دریابند انتخاب‌شان درست ثبت شده است یا نه، و در صورتی که اشتباهی رخ داده باشد، ۹۳ درصد رای‌دهندگان زحمت گزارش‌کردن بروز خطا را به خود نمی دهند. از سوی دیگر، هیچ ایالتی ایجاد مراکز گزارش خطا برای رای‌دهندگان را الزامی نکرده است؛ بنابراین گزارش‌های پراکنده ارسالی، منجر به اصلاحات نرم‌افزاری نمی‌شود. صحت محتوای برگه‌های رای که دستی پر شده‌اند، بیشتر از سوی رای‌دهندگان کنترل می‌شود؛ اما در برخی مراکز رای‌گیری، امکان تصحیح آرا با استفاده از پاک‌کن مایع را فراهم می‌کنند، به همین دلیل احتمال تغییر آرا وجود دارد.
خطاهای خوانشگرهای نوری
خوانشگرها دارای ردیفی حسگر تصویر هستند که پیکسل‌های تاریک و روشن روی برگه‌رای را ثبت می‌کنند. حال وجود گرد و غبار روی حسگر یا لک روی برگه رای ممکن است منجر به ثبت پیکسل‌های تاریک و عمل نکردن حسگر، منجر به ثبت پیکسل روشن شود و اگر این اتفاق در جایی از برگه بیفتد که محل ثبت علامت رای است، ممکن است یک رای نادرست به حساب نامزد نوشته شود یا رای، دیده نشود. به همین دلیل برخی از مراکز رای‌گیری پس از شمارش ۲۰۰ رای، با دستگاه‌های فشار هوا، اسکنرها را از گرد و غبار پاک می‌کنند.
از سوی دیگر، نرم‌افزار نیز ممکن است دچار خطا در شمارش شود که اگر میزان خطا زیاد باشد، اطلاعات مجددا با رای‌دهندگان چک می‌شود. کارکنان مراکز رای‌گیری عمدتا دلیل بروز خطا را نمی‌دانند بنابراین نمی‌توان فهمید که خطا، سهوی رخ داده یا حاصل هک بوده است.
نمونه‌های متعددی نیز از بروز خطا در انتخابات مختلف ثبت شده است که چند نمونه از آنها به این شرح است:
در انتخابات شهرداری بالتیمور در سال جاری، شرکت خصوصی که برگه‌های رای را چاپ می‌کرد، محل برخی از نامزدها را روی برگه رای، یک خط بالا برد. به همین دلیل اسکنر دچار خطا شد. موضوع از آنجا افشا شد که یکی از نامزدهای محبوب تعداد آرای بسیار کمی دریافت کرد.
در انتخابات نورتهمپتون پنسیلوانیا در سال ۲۰۱۹، نرم‌افزار انتخابات ۹۹ درصد آرای یک نامزد مجلس را حساب نکرد و تنها ۱۶۴ رای برای او ثبت شد. شمارش دستی آرا، نشان داد که او ۲۶ هزار و ۱۴۲ رای داشته و به عنوان نماینده منتخب، برگزیده شده است.
در سال ۲۰۱۸ در شهر نیویورک، هوا بسیار مرطوب بود. به همین دلیل برگه‌های رای در خوانشگر گیر می‌کرد یا خوانشگر، چند برگه را با هم به داخل می‌کشید.
در سال ۲۰۱۶ در مریلند، مقایسه دو سیستم خوانشگر روی آرای مشابه، نشان داد که در یک سیستم، ۱۹۷۲ تصویر برگه رای، محاسبه نشده، یک سیستم آرای دست‌نویس را نادیده گرفته و سایه روی برگه‌های تاخورده، با نام‌های نوشته شده روی برگه رای اشتباه گرفته شده است. همچنین گاهی خوانشگر دو برگه را با هم به داخل کشیده و فقط برگه رویی را خوانده است، چاپگرها، گاهی اسامی برخی از نامزدها را جا انداخته بودند، رای دهندگان، گاهی به جای سیاه کردن بیضی محل رای، علامت ضربدر زده بودند که باید نرم‌افزار با آن منطبق می‌شد و گرد و غبار درون خوانشگرها موجب ثبت بیش از یک انتخاب روی برگه رای شده و برگه نامعتبر تشخیص داده شده بود.
