اینجا فیسبوک است.دنیایی مجازی که حالا بعضی افراد در آن یک صفحه دارند که مثل یک خانه شخصی سرقفلی‌اش با خودشان است و رمز و کلیدش را هم فقط خودشان می‌دانند کجا بگذارند.اینجا فیسبوک است یک دنیای مجازی که سرشار از لایک‌هاست که به شیوه فارسی‌اش همان پسندیدن خودمان می‌شود.حالا بحث‌ها بر سر این مجازی خانه بالا گرفته است که باید رفع فیلتر شود یا خیر؟
شاید روزی که مارک زاکربرگ،موسس فیسبوک این صفحه مجازی را درست میکرد،فکرش را هم نمیکرد این پدیده مجازی آنقدر سر و صدا به پا کند.این روزها فیسبوک مهمانان زیادی دارد.اعضای دولت در این صفحه مجازی حضور دارند و گزارشهای روزانه خود را از طریق این مجازی خانه به گوش مردم میرسانند.اما نکته اصلی اینجاست که فیسبوک فیلتر است. طی آخرین اظهارنظرها علی جنتی،وزیر ارشاد در مورد فیلترینگ فیسبوک و رفع فیلتر از این مجازی خانه، گفته است:«از نظر من«فیسبوک» جزو مصادیق مجرمانه نیست و بسیاری از ارتباطات در آن سالم و درست است.»از سویی دیگر،«بحث اینکه عضویت در فیسبوک جزو مصادیق مجرمانه هست یا خیر،جای بحث دارد و ما تاکنون در کمیته تعیین مصادیق مجرمانه جلسه ای برای رسیدگی به این موضوع تشکیل نداده ایم.وزیر ارشاد،در مورد حضور خود در فیسبوک گفته است:«من در فیس بوک عضو هستم،با داخل و خارج از کشور در ارتباط هستم.از نظر من فیسبوک جزو مصادیق مجرمانه نیست.»در مورد فیسبوک و لازمه وجود آن، دکتر عبدالرضا عزیزی،رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس میگوید:«فیسبوک،یک شبکه غربی است،اما ما طبق مواردی که در قانون اساسی آمده است و توسط مجلس تصویب شده و شورای نگهبان آن را تایید کرده است،عمل میکنیم.»
با تکنولوژی و علم روز نمیتوان مبارزه کرد،اما جاسوسهای زیادی در فیسبوک حضور دارند.این گفته های رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس است.عزیزی،تاکید میکند:«جاسوسهای زیادی در فیسبوک وجود دارند که ممکن است دامن جوانان را بگیرند، اما عضویت در این محیط مجازی هم باید مدیریت شده باشد.دکتر مجید ابهری،رفتارشناس و آسیب شناس اجتماعی در مورد نقش فیسبوک، در جامعه امروز میگوید:«شبکه فیسبوک،توییتر و یوتیوپ از پیشگامان شبکه های اجتماعی هستند،که مثل بسیاری از ابزارهای دیگر فناوری بدون بسترسازی فکری و فرهنگی،وارد جامعه ایران شده اند.ابهری تاکید میکند:«شکارچیان فرهنگی در سامانه فیسبوک،اهداف خود را شکار کرده و جمع میکنند؛ اما ما باید هوشیار باشیم. ۳۰درصد جوانان ایرانی،عضو فیسبوک هستند و به علت اینکه اجازه عرضه تولیدات فکری خود را در آن پیدا کرده اند،دارای اعتماد به نفس شده اند.دکتر مجید ابهری، درباره فیلترینگ فیسبوک معتقد است:«از نگاه رفتارشناسی به جای فیلتر یا تخریب، ما باید به نوجوانان و جوانان آموزش دهیم؛ زیرا فیلتر هم دیگر کارساز نیست. چراکه با تلفنهای همراه و وجود نرم افزارهایی مانند:وی چت، تانگو و امثال اینها دیگر فیلتر مفهوم ابزاری خود را از دست میدهد.» از سویی دیگر، «بعد از روی کار آمدن دولت یازدهم،بعضی از دولتمردان دارای صفحه شخصی در فیسبوک شدند،این رفتار برای جوانان یک الگوی اساسی است،اما برای بعضی این سوال پیش آمده است،اگر فیسبوک بد است،پس چرا وزرا در آن عضو هستند؟و اگر خوب است،چرا ما نباید در آن عضو باشیم؟نکته مهم در اینجاست که ممکن است ۱۰درصد از کاربران فیسبوک استفاده غیرمجاز و غیراخلاقی از آن انجام دهند،اما بقیه هدفی دیگر را دنبال میکنند.در یک پایش میدانی در بین ۲۶۵۰ جوان بین ۱۷ تا ۲۶ سال، هشتاد درصد از آنها حضور در فیسبوک را فقط به عنوان سرگرمی و گذراندن وقت اعلام کردهاند.۱۰درصد برای پیدا کردن دوست در کشورهای دیگر،پنج درصد استفاده های علمی و فرهنگی و پنج درصد استفاده از فیسبوک را به عنوان ایجاد رابطه با جنس مخالف انتخاب کرده اند.بنابراین باید آموزشهای مهارت کاربردی به جوانان داده شود.»
اعضای دولت از فیلترینگ فیسبوک گذشتند
چندی پیش،وزیر ارشاد از فیلترینگ این شبکه مجازی اظهار بی اطلاعی کرده بود و پرسیده بود:«مگر در حال حاضر دسترسی به فیسبوک راحت نیست؟»و اعلام کرده بود:«نه تنها فیس بوک بلکه سایر شبکه های اجتماعی نیز قابل دسترسی شوند و قید غیرقانونی برای دسترسی به آنها برداشته شود و افراد راحتتر به این سایتها دسترسی داشته باشند.»
فیسبوک هم تهدید است هم فرصت
تاکنون بسیاری از مسئولان موافقت و مخالفت خود را در زمینه رفع فیلتر از فیسبوک بیان کرده اند. سرازیر شدن یکباره اعضای هیات دولت به استفاده از شبکه های اجتماعی فیلتر شده و انتشار گزارش روزانه آنها از مجموع فعالیتشان در این شبکه ها باعث شده که بسیاری از کاربران سر دوراهی قرار بگیرند و این سوال را بپرسند که اگر عضویت در شبکه های اجتماعی ممنوع و استفاده از فیلترشکنها نیز براساس قانون جرایم رایانه ای جرم است، پس چگونه مردان دولتی به راحتی در این شبکه ها عضو و به فعالیت مشغول هستند. این ابهامات باعث شد که حتی محمود واعظی، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات چندی پیش در گفت وگو با خبرنگاران از تشکیل کارگروه ویژه در دولت برای بررسی رفع فیلترینگ فیسبوک خبر بدهد.وی در خصوص این کمیته گفته است: فیلترینگ، کمیته خاص خود را دارد که در قوه قضائیه فعالیت میکند؛از سویی دیگر،احمدرضا رادان،جانشین فرمانده نیروی انتظامی،در مورد شبکه های اجتماعی نظیر فیسبوک گفته بود:این گونه امکانات و صفحات در فضای مجازی هم تهدید است و هم فرصت.اینگونه امکانات در فضای مجازی لبه تیزی هستند که اگر خوب استفاده شوند، میتواند فرصت باشد و البته نیاز به دستورالعمل و راهکارهایی دارد که هنوز تعریف نشده است.اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده ناجا در واکنش به استفاده برخی از وزرای دولت حسن روحانی از فیسبوک گفت:«تبعیت از قانون برای همه لازم است» این حکایت فیسبوک است. شبکه ای جهانی که مارک زاکربرگ، در ۴فوریه ۲۰۰۴ تاسیسش کرد تا دنیای ارتباطات را گسترش دهد.اما هنوز نمیتوان به این سوال پاسخ داد که استفاده از این مجازی خانه خوب است یا خیر؟رفع فیلتر شود یا نشود و حکایت همچنان باقیست.
