دیجی کالا به عنوان بزرگترین فروشگاه اینترنتی ایران، این روزها شهرتی جهانی یافته است. حجم بالای تراکنش مالی این شرکت و محبوبیت بالای آن در میان کاربران، توجه نشریات خارجی را به این مجموعه جلب کرده است.چندی پیش مجله Economist طی مطلبی ارزش دیجی کالا را به عنوان یک استارتاپ ایرانی، نزدیک به ۱۵۰ میلیون دلار اعلام کرد. پس از آن نوبت واشنگتن پست بود که از موفقیت های دیجی کالا در زمینه کارآفرینی بنویسد. و اکنون نشریه معتبر Forbes این شرکت را برای گزارش خود انتخاب کرده است.
در ادامه مطلب می توانید گزارش Forbes از این فروشگاه آنلاین ایرانی را مطالعه نمایید.
خرید لباس و لوازم آشپزخانه از بازارهای داخل ایران امری مرسوم است که معمولا بر حسب تجربه انجام می شود اما در مورد اجناس دیگری چون دوربین اوضاع کمی متفاوت خواهد بود.به همین دلیل دو برادر دو قلو به نام های حمید و سعید محمدی تصمیم گرفتند که نحوه خرید لوازم الکترونیک مصرفی و کالاهای دیگر را در کشور را متحول نمایند.
حدودا ۸ سال پیش این دو برادر ۳۵ ساله، پیشرو ترین استارتاپ ایرانی به نام دیجی کالا را راه اندازی کردند که در زبان فارسی به معنای کالاهای دیجیتال است.شفافیت در معاملات، پس گرفتن کالاها و نقدهایی که در مورد محصولات عرضه شده در این وبسایت منتشر می شد برای اغلب خریداران ایرانی بیگانه بود و همین عوامل برادران محمدی را بر آن داشت تا این کسب و کار جدیدی را که حالا ارزشی برابر با ۱۵۰ میلیون دلار دارد، راه اندازی نمایند.
داستان از اینجا شروع می شود که این دو برادر شیفته عکاسی بودند و توانستند با همراهی هم حدودا ۱۰۰۰ دلار را پس انداز نمایند و با آن یک دوربین SLR دیجیتالی بخرند.
پس از آنکه پول لازم برای خرید دوربین یاد شده جمع شد، آنها فضای مجازی را برای یافتن نقدهای حرفه ای و حتی آماتور در مورد دوربین ها زیر و رو کردند اما هر چه بیشتر جستجو می کردند کمتر به نتیجه ای می رسیدند و عاقبت تصمیم گرفتند که یک دوربین Nikon D70 را خریداری نمایند.
حمید می گوید: عاقبت آنچه را که می خواستیم پیدا کردیم اما مشکل آنجا بود که آن دوربین تنها در یک فروشگاه موجود بود.
چند ماهی از خریدمان نگذشته بود که لنز دوربین دچار مشکل شد. متأسفانه فروشگاهی که از آن خرید کرده بودند در تهران معروف بود و فروشنده، لنز اورجینال را با یک نمونه ارزان تر آنالوگ عوض کرده بود و در واقع سر آنها را کلاه گذاشته بود.
تجربه بسیار بدی بود اما آنطور که حمید می گوید الهام بخش آنها شد تا دیجی کالا را راه اندازی نمایند. او در ادامه می گوید: ما تمام پول خود را صرف خرید آن دوربین کردیم و به همین دلیل ایده راه اندازی دیجی کالا به ذهنمان خطور کرد.
او ادامه می دهد ما می خواستیم وبسایتی را ایجاد کنیم که مملو از اطلاعات و نقدهای مفید برای کالاهای الکترونیکی مصرفی باشد و علاوه بر این موضوع، تجربه بسیار خوبی از خرید را برای کاربران بسازیم.
ایده ساخت این تارنما در واقع از Cnet و آمازون گرفته شده بود. ما معتقد بودیم که باید از هر دو الگوی تجاری یاد شده در دیجی کالا استفاده نماییم چراکه دسترسی به نقد محصولات و یک تجربه خرید خوب موضوعاتی هستند که ایرانی های واقعا با آنها مشکل داشتند.
در آن زمان، مکانی برای دریافت مشاوره، اطلاعات و نقدهای بی طرف در مورد محصولات مصرفی پیشرفته وجود نداشت و علاوه بر این یافتن جای قابل اعتمادی که بتوان از آن خرید کرد هم بسیار دشوار بود.
کالاهایی نظیر تلفن های موبایل، از فروشندگانی در بازار خریداری می شدند که صرفا یک پرچسب غیر رسمی از فروشنده را همراه داشتند و خبری از خدمات مشتری و یا امکان مرجوع کردن کالاها نبود.
حرفه ای ها و آماتورها همگی اتفاق نظر داشتند که نیاز به یک وبسایت معتبر برای مقایسه محصولات، تصاویر، کیفیت کالاها، خصوصیات شان و البته با امکان خرید به شدت احساس می شد.
هر دو برادر دارای مدرک MBA هستند و تا آن زمان هیچگاه به خارج از ایران سفر نکرده بودند. بنابراین الگوی کسب و کار دیجی کالا کاملا بر پایه طرحی شکل گرفته بود که آنها در فضای وب مشاهده کرده بودند و اطلاعی از نحوه تجارت واقعی در جوامع دیگر نداشتند.
در ابتدا تمرکز برادران محمدی روی لوازم الکترونیکی بود اما هم اکنون این دو مدیر موفق در حال توسعه کسب و کار خود و بسط آن به دیگر کالاهای مورد استفاده نظیر لوازم خانگی، کتاب، رسانه، وسایل بهداشتی شخصی، اسباب بازی، انواع گجت، عطر و حتی ابزارآلات هستند که به صورت روزانه در زندگی مورد استفاده قرار می گیرند.
حمید در این رابطه توضیح می دهد: «ما مفهوم دیجی‌کالا را تغییر دادیم. تا پیش از این نام شرکت ما معادل کالاهای دیجیتالی بود، اما اکنون دیجی‌کالا به معنی انتخاب محصولات متفاوت و خرید آن ها به صورت دیجیتالی است.»
اکنون این شرکت در حال راه اندازی سرویس «هدیه» خود است. این سرویس بر اساس اطلاعاتی که از کاربران و علایق آن ها به دست می آورد، سعی می کند محصولاتی را به شما پیشنهاد دهد.
حمید معتقد است که اگرچه دیجی‌کالا هم اکنون بیش از ۸۰٪ سهم بازار فروش آنلاین ایران را در اختیار دارد، اما آن ها همچنان راه زیادی را در پیش دارند تا بتوانند خریداران بیشتری را به مجموعه خود اضافه کنند.
«ما در تلاشیم تا فرهنگ خرید آنلاین را در بین کاربران توسعه دهیم. مخاطب ما نسل جوانی است که هنوز چنین موضوعی را تجربه نکرده است. ما برای ارائه یک تجربه خوب از خرید آنلاین، می خواهیم مطمئن شویم که حتی به شهر های خارج از تهران هم به بهترین نحو سرویس می دهیم.»
در راستای همین هدف، دیجی کالا هم اکنون علاوه بر تهران، بیش از ۳۰ شهر را مورد پوشش خدمات خود قرار می دهد و در نظر دارد تا ۳ ماه آینده، سرویس خود را به ۱۰۰ شهر دیگر نیز ارائه دهد. با این تعداد، تقریبا تمام ایران تحت می توانند از خدمات دیجی کالا استفاده نمایند.
دیجی کالا در زمینه قیمت محصولات نیز رقابت را بسیار جدی گرفته است؛ حمید در این رابطه اینچنین توضیح می دهد:
«ما می خواهیم از لحاظ قیمتی، بهترین گزینه ای باشیم که کاربر پیش روی خود می بیند؛ بر همین اساس محصولات را با ضمانت بهترین قیمت به فروش می رسانیم و شرط ۷ روز بازگشت کالا را نیز به مشتری ارائه می دهیم. در ایران این موضوع تا حدی غیر معمول است، اما کاربران آن را دوست دارند. جالب است بدانید که نرخ بازگشت محصولات ما کمتر از ۲ درصد است.»
تا سه سال پیش دیجی کالا بدون راه اندازی هیچ نوع کمپین یا ایجاد روند تبلیغاتی خاصی کاملاً روزهای موفقی را پشت سر می گذاشت. حمید می گوید انتقال یافتن کیفیت یک سرویس در ایران از طریق اطلاع رسانی خود کاربران به یکدیگر، بسیار موثرتر از هر روش تبلیغاتی دیگری است.
“برای مثال اگر تعداد بررسی ها و نظراتی که کاربران در زیر تلفن هوشمند گلکسی S5 سامسونگ درج کرده اند را ببینید مشاهده خواهید کرد که بیش از ۲۰ هزار نفر در رابطه با این محصول دیدگاه و یا تجربه شان را بیان کرده اند. نکته در اینجاست چنانچه به سراغ آمازون بروید نظرات کاربران به نصف این رقم برای محصول مشابه خواهد رسید. ایرانی ها به شدت علاقه مند هستند تا تفکرات و صد البته تجربه ی کاربریشان را با هم به اشتراک بگذارند.”
“کاربران این کشور به وسائل الکترونیکی و گجت ها نیز اشتیاق فزاینده ای را نشان می دهند و همه ی این مسائل باعث می شود تا کسانی که به دیجی کالا رجوع می نمایند هدفشان تنها خرید نباشد و بخواهند این نقدهای کاربری را نیز مطالعه و آگاهی بیشتری کسب نمایند.”
این دو برادر استارت آپ خود را با رقمی در حدود ۱۰۰۰۰ دلار که حاصل پس انداز شخصیشان بوده است آغاز نموده اند و تنها پس از دو ماه توانسته اند به سود دهی برسند. دیجی کالا در زمینه ی بازدیدهای کاربران، در آمد و سفارشات دریافتی، طی سال های گذشته رشدی بیش از ۲۰۰ درصد را تجربه نموده است.
تعداد کارمندان این مجموعه نیز به بیش از ۵۰۰ نفر رسیده اند. اما تغییر فرهنگ سازمانی هنوز بخشی است که الزام در موردش وجود دارد. بسیاری از افرادی که به استخدام دیجی کالا در می آیند در بازه ی سنی ۲۶ الی ۲۷ سال قرار دارند و لذا در حال تجربه کردن اولین فرصت شغلیشان هستند، این امر سبب می شود تا شرکت مورد بحث برای ارائه نمودن خدمات پشتیبانی قوی به مشتریان خود نیازمند تیم منابع انسانی بسیار قوی باشد که اعضای بخش مرتبط را به شکلی صحیح آموزش دهند. ایجاد ساختارهای تیمی مناسب، ایجاد انگیزه در این تیم ها و تعیین برنامه های مشخص جهت رقابت با یکدیگر و در نهایت پیشرفت مجموعه نیز از دیگر چالش های موجود هستند.
بردران محمدی در حال حاضر از پلتفرم خودشان برای جهت و هدف دادن به استارتاپ های نوپا استفاده می نمایند. این دو معتقدند بیش از راهنمایی و هدایت کردن استارتاپهای تازه شکل گرفته در تهران این کسب و کارهای جوان نیازمند شنیدن داستان های موفقی همانند حکایت دیجی کالا هستند.
