مازیار نوربخش، فعال حوزه فاوا و عضو هیات مدیره نصر تهران معتقد است تولید در کشور ما وابسته به واردات است و تاخیر در تخصیص ارز باعث توقف فعالیت شرکتها میشود. مازیار نوربخش، عضو هیات مدیره نصر تهران پیرامون شرایط تخصیص ارز دولتی به واردکنندگان میگوید: «بیشتر از یک ماه است که بلاتکلیف هستیم زیرا مشخص نیست که ارز به تامینکنندگان میدهند یا خیر. چند ماه قبل بخشنامهای آمد که دربارهی رعایت سقف و سابقه بود. درآنجا مطرح کردیم قرارداد دستگاههای اجرایی باید به سقف و سابقهها اضافه شود ولی تاکنون حتی به کدهایی که به سقف ما نرسیدهاند نیز ارزی تخصیص داده نشده است و حتی امکان تامین ارز حاصل از صادرات هم فراهم نشده.»
او افزود: «مکاتبات ما با بانک مرکزی و وزارت صمت از مدتها پیش آغاز شده است اما متاسفانه جوابیهای دریافت نکردهایم و مشخص نیست این چالش تا چه زمانی ادامه خواهد داشت. درگذشته روال تخصیص به صورت ۴۵ الی ۶۰ روز بود که ارز به تامینکننده داده میشد اما اکنون درون یک بلاتکلیفی عظیمگیر کردهایم و این زمان از ۹۰ الی ۱۰۰ روز نیز فراتر رفته است.»
نوربخش در رابطه با تاثیر مشکلات ارزی بر بازار کشور میگوید: «تاثیرات تاخیر در دریافت ارز توسط تامینکننده دو معضل را در پی دارد. اولا مشکلات ناشی از افزایش نرخ ارز و ثانیا تاخیر انجام تعهدات قراردادی است زیرا تا تخصیص ارز صورت نگیرد، کالا از گمرک ترخیص نمیشود. از طرفی شرکتهایی که در مناقصات شرکت کردهاند با قیمت مصوب همان روز ارز قرارداد بستند و با گذر این مدت طولانی و تاخیر در دریافت ارز احتمال بالا رفتن قیمت ارز نیز وجود دارد که دغدغه تامینکننده است و از طرفی شرکتها مشمول جریمه تاخیر در تحویل کالا نیز مطابق قرارداد خواهند شد.»
عضو هیات مدیره نصر تهران در ادامه افزود: «تولید وابسته به واردات است و وقتی مواد اولیه نباشد، تولیدی صورت نمیگیرد پس احتمال بیکاری و حتی تعطیلی موقت وجود دارد. همچنین در برخی موارد که ضررها از توان شرکتها خارج باشد به تعطیلی دائم هم کشیده میشود. مدل کسبوکار برخی شرکتها هم واردات کالا و فروش آن است و وقتی زمان تخصیص و تامین ارز طولانی میشود، کالایی برای فروش وجود نخواهد داشت و دوران بیکاری آنان خواهد بود.»
نوربخش از دیگر چالشهای تاخیر در تخصیص ارز را افزایش قیمت کالا نام برد و میگوید: «وقتی شرکتها نه میتوانند تولید کنند و نه وارد کنند طبیعتا کالا در بازار کمیاب میشود و این کمبود کالا باعث افزایش قیمت کالا بصورت حبابی خواهد شد».
او درباره تاثیر این موضوع بر قاچاق کالا نیز ادامه داد: «این شرایط بازار قاچاقچیها را نیز گرم میکند زیرا شرکتی که ۳ الی ۴ ماه نتواند کالا وارد کند، مجبور میشود از راههای دیگر کسبوکار خود را زنده نگهدارد.»
عضو هیات مدیره نصر تهران دربارهی شرایط تخصیص ارز به تولیدکنندگان ایرانی در مقایسه با کشورهای همسایه افزود: «متاسفانه این مشکلات ارزی فقط در ایران وجود دارد زیرا موضوع ارز چند نرخی و سهمیهای فقط در کشور ما وجود دارد».نوربخش در رابطه با پیگیری سازمان نصر در این زمینه میگوید: «تاکنون مکاتبات زیادی از طرف ما با بانک مرکزی، وزارت صمت و وزارت ارتباطات صورت گرفته است اما تا به امروز نتیجهای در برنداشته است. از طرفی هر زمان کشور مشکل ارزی پیدا میکند تخصیص ارز را برای صنعت فاوا محدود میکنند و به اهمیت این کالاها برای تداوم فعالیت زیرساختهای کشور توجهی نمیکنند. این صنعت به صورت مستقیم بر روی زندگی مردم تاثیر فراوانی دارد. به عنوان مثال تمامی زیرساختهای کشور نظیر انرژی، اینترنت و غیره وابسته به صنعت فاوا هستند و همگی شاهد تبعات اختلالات زیرساختها در زندگی روزمره مردم بودهایم. عدم به روزرسانی تجهیزات فاوا در کشور میتواند مشکلات وخیمی را در پی داشته باشد».
او دربارهی نهاد مسئول رسیدگی به موضوع ارزی نیز ادامه داد: «مهمترین سازمان بانک مرکزی است که هرچند وقت یک بار شوکی به بازار وارد میکند. چند ماه پیش بود که قانون تخصیص ارز در ۴۵ روز یا ۶۰ روز مصوب شد که شرکتها خود را با آن تطبیق دادند یعنی طوری برنامهریزی میکردند که در طی این مدت ارز را تحویل گرفته باشند و کالا به دستشان برسد که در حال حاضر این زمانها رعایت نمیشود و بلاتکلیفی وجود دارد. در ادامه مشکل در وزارت صمت است که تعیین تکلیف نمیکند و از همه منفعلتر وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات است که گویا اهمیت موضوع را تشخیص نداده است که پیگیری لازم را برای حل این مشکل انجام دهد.»
نوربخش در پایان افزود: «امیدوارم مسئولان اهمیت این موضوع را به موقع و قبل اینکه اتفاق ناگواری رخ دهد تشخیص دهند تا بعدها پشیمان نشوند که اتفاقهای بدی بر اثر بیتدبیری رخداده است.»