با پیشرفت و گسترش اینترنت در اقصی نقاط جهان، مزیت‌های فراوانی نصیب کاربران شده که یکی از مهم‌ترین آنها امکان خرید آنلاین است. در اکثر کشورها، مارکت‌های بزرگ زنجیره‌ای دارای وب سایتی مختص سفارش‌های آنلاین هستند که در آن می‌توانید به لیست کامل محصولات فروشگاه دسترسی داشته باشید و به راحتی هر کالایی را، حتی با تخفیف ویژه درون سبد خرید مجازی خود قرار دهید. نکته جالب توجه در این بین، پیشی گرفتن حجم سفارش‌های آنلاین برخی از فروشگاه‌ها نسبت به سفارش حضوری اشخاص است که نشان از رشد سریع آن دارد.به غیر از فروشگاههای بزرگ و شناخته شده، مارکت‌های کوچک و حتی تولیدی‌های تکنفره‌ای نیز وجود دارند که تنها به صورت آنلاین سفارشات را دریافت می‌کنند و با توجه به استقبال مشتریان، درآمد قابل توجهی نیز دارند.
باور جامعه از اینترنت و خرید آنلاین
یکی از اصلی‌ترین مشکلات در زمینه خرید آنلاین، عدم تمایل مردم به چنین کاری و باور اشتباه است. هنوز هم بسیاری از افراد هستند که اینترنت را در جستجوی مقالات درسی و دیدن عکس‌های بازیگران سرشناس می‌بینند و از بسیاری امکانات موجود آگاهی ندارند و وقتی هم در فیلم‌های سینمایی نگاه می‌کنند که مردم می‌توانند به راحتی آنلاین خرید کنند، با خود می‌گویند آنجا خارج و اینجا ایران است! گرچه در بسیاری از موارد از کشورهای سرشناس در این حوزه عقب هستیم اما هم اکنون نیز امکان سفارش برخی از کالاهای محبوب نیز به راحتی وجود دارد. عدم اعتماد مردم نیز دلایلی دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم. نکته‌ای که برای همه افراد روشن است این است که فروشگاههای فعلی ما با نمونه‌های خارجی تفاوت‌های عمده‌ای دارند و کمتر شرکت داخلی تولید کننده را می‌شناسیم که حتی یک سایت ساده برای اطلاع رسانی داشته باشد.
سرعت پایین اینترنت و دسترسی‌ها
در بسیاری از استان‌های کشور، دسترسی به اینترنت با سرعت مناسب برای بسیاری از کاربران مقدور نیست و مردم برای دستیابی به اینترنت به‌اصطلاح “پرسرعت” با مشکلاتی مواجه هستند. تعداد زیادی از کاربران برای ثبت نام در دانشگاه و یا مواردی از این قبیل با اتصال سیم تلفن به مودم و اینترنت Dial up، می‌توانند ساعت‌هایی را متصل باشند که در این بین قطعا کمتر به فکر سفارش آنلاین محصولات خود هستند. کاربرانی که هنوز با بسیاری از قابلیت‌های موجود آشنا نشده‌اند و نیاز به راهنمایی و اطلاع‌رسانی دارند.
مشخص نبودن وضعیت فروشگاههای اینترنتی
لازمه رشد و پیشرفت در هر بخشی، حمایت نهادهای مختلف است. فروشگاه اینترنتی هنوز به عنوان یک صنف رسمی شناخته نمی‌شوند و حرفه‌ای کار کردن در این بخش مشکلاتی را به همراه دارد. اگر به قسمت پرداخت فروشگاه‌ها مراجعه کنید، اکثرا حساب شخصی مدیر فروشگاه برای پرداخت وجود دارد که نمی‌توانند حساب شرکتی برای خود باز کنند و همین امر باعث عدم اعتماد عده‌ای از کاربران می‌شود.اگر بخواهیم نگاهی دقیق‌تر به فروشگاههای آنلاین داخلی داشته باشیم، اکثر آنها مشکلاتی را در خود دارند که هر یک باعث اُفت کیفی می‌شوند و رغبتی را برای خرید کاربران به صورت آنلاین نمی گذارند. در این بین ما دلایل مختلف عدم توجه کاربران به فروشگاههای آنلاین را بررسی خواهیم کرد و هر یک را جداگانه نام خواهیم برد.
نبود کالاهای تخصصی و خاص
از جمله ویژگی‌های مناسب در فروشگاههای معتبر، رفع نیاز کاربران در هر رده و قشری است. یک معمار، دانشجو، حسابدار و غیره باید بتواند کالاهای مورد نیاز خود را خیلی راحت از فروشگاههای آنلاین سفارش دهد. هم اکنون تمرکز بیش از حد در قسمت کالاهای الکترونیکی و ابزارهای کامپیوتری باعث شده که بازار فروشگاه‌ها محدود به همین کالاها شود و به جز فروشگاههای محدودی که دیگر کالاها را عرضه می‌کنند، سایر فروشگاه‌ها تنها قطعات کامپیوتری را به فروش می‌رسانند.
محدود بودن به برندهای خاص
اینکه برندهای پرفروش همیشه محبوب هستند و بیشترین تقاضا را دارند، موضوعی کاملا منطقی است اما شاید شخصی بخواهد از یک برند نه چندان محبوب خرید کند. در کنار برندهای ناشناخته که کمتر به آن توجه می‌شود، برندهای مشهور نیز وضعیت چندان جالبی ندارد و در اکثر اوقات، تمامی کالاهای پرفروش جهانی مربوطه به یک برند نیز در فروشگاه‌ها موجود نمی‌باشد که دلیل این امر را می‌توان تقاضای پایین دانست. در این شرایط، مسئولان فروشگاه ترجیح می‌دهند تنها همان برند‌ها و مدل های پرفروش بازار را عرضه کنند و عمده دلیل آن می‌تواند در پایین بودن تعداد فروشگاههای فعال باشد که اجازه به وجود آمدن فضای رقابتی را نمی‌دهد.
نبود راهنما و اطلاعات کافی
بسیاری از کاربران علاقه دارند در مورد محصولی که می‌خواهند خریداری کنند، مشاوره بگیرند و کسی آنها را راهنمایی کند. در بخش‌های مختلف و میان کالاهای گوناگون، قطعا تمامی کاربران اطلاعات لازم را ندارند و نیاز به این است که حداقل به صورت تلفنی راهنمایی شوند و در خود سایت نیز دقیق‌ترین اطلاعات مربوطه به محصول منتشر شود. بسیاری از فروشگاه ها در وارد کردن اطلاعات محصول، دقت لازم را ندارند و همین امر باعث مشکلاتی برای کاربر می‌شود که پس از تحویل کالا متوجه آن شده و خاطره نه چندان جالبی را از خرید آنلاین رقم می‌زند.
رقابتی نبودن قیمت‌ها
اگر از شخصی سوال شود که چرا اقدام به خرید آنلاین نمی‌کند، یکی از جواب‌ها، گرانی محصولات نسبت به بازار است. این یک قاعده است که همه به دنبال یک کالا با قیمت مناسب هستند و همین امر باعث می‌شود که قیمت برای بسیاری از افراد فاکتور مهمی باشد. برخی از فروشگاه های آنلاین، کالاهای خود را چند درصدی بالاتر از قیمت بازار می‌دهند که در پاره‌ای از اوقات کاملا طبیعی است اما تا قیمت رقابتی نباشد، همه به سوی بازار می‌روند و ترجیح می‌دهند در قبال دادن پول نقد، همان لحظه کالای خود را دریافت کنند تا اینکه منتظر پیک یا پست چی باشند!
تحویل کالا با پست و پیک
شیوه‌های گوناگونی برای ارسال کالاها وجود دارد، از پست و تیپاکس گرفته تا پیک موتوری که در چند دقیقه محصولات را به مقصد می‌رساند. در بسیاری از فروشگاه‌ها، هزینه پستی رایگان نیست و از یک سقف خرید مشخصی، ارسال رایگان می‌شود که همین امر با توجه به تعرفه‌های جدید پست، مشتریان را به سمت بازار سوق می‌دهد چرا که ترجیح می‌دهند به جای انتظار ۲۴ تا ۷۲ ساعته برای پست و دادن هزینه اضافی، در سریع ترین زمان ممکن محصول را از بازار دریافت کنند.پیک موتوری هزینه جدایی دریافت می‌کند که ممکن است برای کالاهای ارزان قیمت مقرون به صرفه نباشد. اداره پست نیز مشکلاتی دارد؛ این مرکز از پذیرش هر نوع کالایی معذور است و اگر پیک موتوری در شهر مربوطه فعال باشد، می‌تواند کالاها را با پیک جا‌به‌جا کرد.
خرید آنلاین از فروشگاههای اینترنتی مزیت‌های فراوانی دارد که از جمله آنها می‌توان به صرفه جویی در وقت و هزینه‌ها با وجود حراجی‌های مختلف، اشاره کرد. در شرایط کنونی، فروشگاههای آنلاین داخلی و ایرانی در ابتدای راه هستند و حامی خاصی ندارند. با توجه به دلایلی که در بالا ذکر شد، هنوز مشکلات عمده‌ای در این بخش وجود دارد. در حال حاضر تعداد فروشگاههای بزرگ و شناخته شده که حرفه‌ای کار می‌کنند شاید به تعداد انگشتان دست هم نرسد اما اگر همین فروشگاه‌ها مشتریان لازم را داشته باشند، قطعا گسترده‌تر می‌شوند و کیفیت بهتری ارائه خواهند داد. با توجه به داشتن روند سود آوری، فروشگاههای جدید و کاملی می‌توانند شکل بگیرند و حتی فروشگاه های زنجیره‌ای آنلاین نیز در سرتاسر کشور خدماتی را ارائه دهند. باید مشکلات رفع شود تا شاهد پیشرفت‌هایی باشیم، توجه در هر بخشی لازم است، مخصوصا فروشگاههای آنلاین که با سرعت بالایی در سرتاسر جهان در حال پیشرفت هستند.
