بازار لپ‌تاپ و کامپیوتر این روزها تحت تاثیر نوسانات مختلفی قرار دارد. نوساناتی همچون قیمت ارز، تنوع سلیقه کاربران در خرید و همچنین زیر فروشی فروشگاه‌های بزرگ و کوچک. همین مشکلات موجب آن شده که برخی از معتبرترین بازارهای فروش در پایتخت به چاره‌اندیشی جداگانه بپردازند. زیرفروشی در بازار کامپیوتر اصطلاحی است درباره فروشندگانی که اقدام به فروش زیرقیمت محصولاتی می‌کنند که قیمت مشخص و معینی دارند. هفته گذشته فروشگاه‌داران مرکز خرید کامپیوتر ایران به اتفاق مسوولان این بازار جلسه‌ای تشکیل دادند تا درباره یکسان‌سازی قیمت فروش به توافق برسند، اگرچه این توافق به‌صورت لفظی صورت گرفت، اما فروشندگان هنوز هم معتقدند که در عمل اجرای این تعهد کار سختی است و قیمت توافق شده هم نمی‌تواند همیشه رعایت شود و همه را راضی نگه دارد.
محمدحسن محمدی مسوول فروشگاه لوتوس در جلسه اخیر فروشگاه داران مرکز خرید ایران شرکت داشته است. او معتقد است این جلسه برای راهنمایی خریداران هنگام خرید انجام شده و به‌تدریج به رونق بازار می‌افزاید. او به «دنیای اقتصاد» می‌گوید: در بازار برای اینکه از کلاهبرداری و به اصطلاح جلوی کسانی که زیرفروشی می‌کنند جلوگیری شود تصمیم گرفته شد که نرخ واحدی تعیین شود و همه از آن تبعیت کنند.
زیرفروشی اصطلاحی است به این معنی که یک نفر کالا را ۲ میلیون می‌خرد و موقع فروش آن را یک میلیون و ۵۵۰ می‌فروشد که این اصلا ربطی به ارزان فروشی و قیمت مناسب ندارد، بنابراین برای جلوگیری از این کار تصمیم گرفتیم یک قیمت مشخص تعیین کنیم که مشتری تکلیف خودش را هنگام خرید بداند و همچنین این کار باعث می‌شود که مشتری سندی در دست داشته باشد و اگر غیراز این تعرفه خریدی صورت گرفت مشتری و همین‌طور فروشگاه‌های دیگر بتوانند معترض شوند. او ادامه می‌دهد: این کار به روند رونق بازار کمک می‌کند. این طرح یک هفته است که انجام شده و اگرچه هنوز به صورت صد درصد برای قیمت‌های یکسان توافق نشده است، اما سعی کردیم به وسیله چند شرکت تاثیرگذار قیمت‌ها را تعیین کنیم.
محمدی معتقد است که بازار لپ‌تاپ و کامپیوتر در شرایطی قرار دارد که کمتر کسی توان خرید این نوع کالاها را دارد و همین امر بر فروش شرکت‌ها تاثیر گذاشته است. «روزهایی بود که ما کالا را با دلار ۱۰۰۰ تا ۱۲۰۰ تومان می‌خریدیم، اما الان همان کالا را با دلار ۳۵۰۰تومان می‌خریم و این یعنی تقریبا سه برابر قیمت قبل. در برابر این سه برابر گران شدن قطعا درآمدها سه‌برابر نشده است و این عملا یک ریزشی برای توان خرید است. آن کسی که درآمد بهتری داشته توانسته خرید کند اما آن کسی که درآمد عادی داشته و درصدی روی درآمدش اضافه نشده برای خرید لپ‌تاپ و تبلت و موبایلش امروز مشکل دارد.»
به گفته او باید آمارگیری دقیقی در خصوص سردی خرید و فروش در این بازارها صورت بگیرد. «بر این اساس باید با آمار در نظر گرفت که سالانه چند دستگاه به بازار وارد می‌شود، نیاز مردم در سال چندهزار دستگاه است و چه تعداد از مردم هنوز خرید نکرده‌اند یا اینکه کامپیوتری دارند که متعلق به ۷ یا ۶ سال پیش است. قطعا هر کامپیوتر هر یک‌سال نیاز به ارتقای سیستم دارد و اگر مردم نتوانسته‌اند سیستم‌هایشان را به روز کنند دلیل اولش تامین نبودن مالی است، اما اینکه بگوییم بازار کامپیوتر اشباع شده درست نیست، چون این بازار هیچ وقت اشباع نمی‌شود.بازار تکنولوژی هر روز در حال تغییر است. ما ۱۷ سال بود که PC می‌فروختیم و الان ۵ سال است که به سمت فروش لپ‌تاپ و تبلت روی آورده‌ایم. در حال حاضر هم می‌بینیم کسانی که وضع مالی قوی‌تری دارند در حال آپدیت کردن سیستم‌هایشان هستند.
بازار اینترنتی و سوپرمارکتی در مقابل بازار سنتی
بازارهای موازی برای فروش تجهیزات کامپیوتری از دیگر دردسرهای سال‌های نزدیک فروشندگان کامپیوتر است، به طوری که به عقیده فروشندگان یکی از دلایل آشفتگی بازار در سال‌های اخیر نیز هست. محمد رضا‌میرزاحسینی یک فروشنده لپ‌تاپ به «دنیای‌اقتصاد» می‌گوید: بازار اینترنتی و بازارهای سوپرمارکتی بازار سنتی را خراب کرده است. وقتی چنین بازارهایی هست دیگر کسی نمی‌آید در پاساژ تخصصی، لپ‌تاپ بخرد. مثلا فرد رفته فروشگاه زنجیره‌ای گوشت بخرد می‌بیند دستگاهی که در بازار ما ۹۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود آنجا یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان فروخته می‌شود و اتفاقا افراد فکر می‌کنند اگر وسایل دیگر ارزان است پس این لپ‌تاپ هم ارزان است و می‌خرند. یک روز هم در اینترنت می‌بیند و با خودش می‌گوید چرا بروم بازار و وقتم را بگیرم سایت X فروش گذاشته و دم درخانه هم تحویل می‌دهد و مزایا و معایب هم زده پس چرا بروم بازار خرید کنم؟
میرزاحسینی ادامه می‌دهد: یوزرهای ما افرادی هستند که نمی‌دانند از بازار چه می‌خواهند. درحالی‌که در بازار کشورهای دیگر براساس نیاز خرید می‌کنند اما در ایران براساس هرچیزی که علاقه دارند خرید می‌کنند. مثلا شاید فرد نیاز نداشته باشد کامپیوتر قوی بخرد اما چون علاقه دارد، می‌خرد. شاید ۱۰ درصد یوزرها کسانی باشند که با توجه به تخصصشان خرید می‌کنند. ۹۰ درصد یوزرها آن‌طور که خودشان می‌گویند انیمیشن‌ساز هستند که کار تری‌دی‌مکس انجام می‌دهند شاید هم نباشند و به آنها گفته باشند که این‌طور بگویند. بنابراین هیچ‌کس به آنچه می‌خواهد نمی‌رسد. یا گاهی اوقات می‌بینند که موبایل نیازهایشان را برطرف می‌کند دیگر سراغ لپ‌تاپ نمی‌روند. سال گذشته شاید ۴۰ هزار تبلت و لپ‌تاپ در ماه فروخته می‌شد اما امسال شاید به ۳ هزار مورد هم نرسد.
سود لپ‌تاپ و تبلت؛ ۱۰ هزار تومان
عادل شریفی دیگر فروشنده مرکز خرید ایران است، او هم معتقد است زیرفروشی در بازارهای کامپیوتر بسیار زیاد شده و فروشنده‌ها دیگر آن سود سابق را ندارند. «هرجنسی باید سود معقولی داشته باشد. کسی که مثلا در این پاساژ یک مغازه می‌گیرد که ۲ تا ۳ میلیارد تومان ارزش دارد اگر این پول را در جای دیگری سرمایه‌گذاری کند سود زیادی به دست می‌آورد، درحالی که این سرمایه را اینجا خوابانده ۵ تا ۶ پرسنل هم دارد. اما می‌بینیم که سود در لپ‌تاپ خیلی پایین است و تبلت هم در حد ۵ تا ۱۰ هزار تومان است. این مسائل باعث شده که سود خیلی پایین بیاید و جنس بی‌کیفیت هم زیاد شده است.»
به گفته او کسی که زیرفروشی می‌کند به این خاطر است که یک قیمت مشخصی خرید کرده و باید به یک سود معقولی هم برسد. «در همین پاساژ فروشگاهی بود که این کار را کرده بود و مدیران پاساژ جلسه گذاشتند و به او تذکر دادند. این فروشگاه به حدی پایین جنس‌ها را می‌فروخت که روی لپ‌تاپ ۳ میلیونی ۱۰تا ۱۵ هزار تومان سود می‌گرفت. البته آن هم می‌خواهد فروش داشته باشد. این فرد از یکسری کانال‌ها جنس به تعداد زیاد می‌خرد که سود بیشتری داشته باشد بنابراین می‌خواهند به هر ترتیبی که هست، به‌صورت فروش همکار یا تلفنی یا با فروش به مشتری و به اصطلاح یوزر سعی می‌کنند با پایین‌ترین سود فروششان را انجام دهند. این نیاز به سورسی دارد که همه به آن دسترسی ندارند و به آن تعداد نمی‌توانند بخرند. شاید برخی علاوه‌بر لپ‌تاپ می‌خواهند کامپیوتر یا لوازم جانبی دیگر هم بفروشند و آن دیگر قدرت رقابت ندارد.»
به گفته او البته مردم هم شدیدا دنبال جنسی هستند که قیمتش پایین‌تر باشد وچون این پاساژ یکی از مهم‌ترین پاساژهای ایران است و حتی از چین و تایوان برای دیدن اوضاع بازار می‌آیند و اینجا سر می‌زنند اینجا معروف شده به قیمت پایین‌تر.
شریفی معتقد است با اعمال نظارت می‌توان راهی برای کنترل این مشکلات پیدا کرد و با سرکشی‌ها و مراقبت‌ها همه بازارها می‌توانند در کنار هم کار کنند.
