رئیس هیأت مدیره انجمن بلاکچین میگوید درحالیکه خاموشیهای برق در کشور ما به روالی تکراری تبدیل شده و زمستان امسال هم ۳۰۰۰ مگاوات کمبود برق داریم، تمام مشکل کمبود برق کشور با صنعت ماینینگ قابلحل است.انجمن بلاکچین اتاق بازرگانی تهران امروز ۱۱ آبانماه، نشستی را با موضوع «بررسی مشکلات صنعت استخراج رمزدارایی» برگزار کرد. این انجمن خصوصی و غیر انتفاعی با نام «فناوران زنجیره بلوک» فعالیت خود را از سال ۹۶ آغاز کرد و اکنون بهعنوان نهادی مؤثر در حوزه رمزارزها و بلاکچین به دولت و حاکمیت مشورت میدهد.
امید علوی، رئیس هیأت مدیره انجمن با اشاره به اینکه این نهاد از هر فرصتی برای ارائه توصیهها و هشدارها به دولت استفاده کرده است، میگوید امروز درمورد صنعت استخراج رمزارز بسیار نگرانیم چرا که سوءمدیریت و قوانین اشتباه کشور را به جایی رسانده که صنعت استخراج درکنار بحرانهای دیگر درحال ضربهزدن به صنعت برق نیز هست. علوی اضافه میکند: «ما امروز ۱۴ هزار مگاوات تراز منفی برق در کشور داریم و قوانین ضعیف و نرخهای شناور برق صنعت استخراج باعث شده که بیش از ۸۰ درصد این صنعت در کشور ما زیرزمینی شود.»
بهگفته علوی این وضعیت حاصل عدم ایجاد بستر برای فعالیت شفاف و قانونی، عدم استفاده از ظرفیت کارشناسی بخش خصوصی و انجمنهای علمی است. علوی میگوید سابقه نداشته که ما در زمستان کمبود برق داشته باشیم اما امسال ۳۰۰۰ مگاوات کمبود در زمستان خواهیم داشت و خاموشیها از همین حالا شروع شده است. او اضافه کرد اگر مسئولان وزارت نیرو به فکر حل اساسی نباشند و همانند وزیر قبلی وزارت نیرو عمل کنند، وضعیت بغرنجی خواهیم داشت.
بهگفتهی علوی، اسناد مکتوب درمورد هشدارهای انجمنهای علمی حوزه بلاکچین به وزارت نیرو از سال ۹۷ و ارائه راهکارهای متعدد برای معضل کمبود برق کشور وجود دارد. او تصریح کرد:
در سه سال گذشته، هرسال به وزارت نیرو هشدار دادیم که باید روندهای فعلی را کنار بگذارد. ما سال ۱۴۰۰ خاموشیهای شدیدی را تجربه کردیم اما بهجای چارهاندیشی، این وزارتخانه چهار ماه استخراج را در تابستان و ۱ ماه و نیم در زمستان ممنوع کرد. اگر پدیده و فناوریای درحال فعالیت در کشور است، دولت و حاکمیت موظف به حمایت از سرمایهگذارانش است اما متاسفانه در صنعت برق شاهد چنین موضوعی نبودیم و درنتیجه تمام سرمایهگذاران به کشورهای دیگر فرار کردند یا درحال تماشای نابودشدن سرمایههایشان هستند.
علوی برخورد وزارت نفت را هم همینگونه توصیف میکند و میگوید: این وزارتخانه هم تعامل مناسبی با بخش خصوصی ایجاد نکرده درحالیکه ما از صنعتی صحبت میکنیم که ظرفیت بسیار بالایی دارد. رئیس هیأت مدیره انجمن بلاکچین هشدار میدهد که با بالاتر رفتن ارزش بیتکوین و دیگر ارزهای دیجیتال، در آینده شاهد بیقانونیهای بیشتر و زیرزمینیتر شدن فعالیت فعالان این حوزه خواهیم بود و میتوانیم مطمئن باشیم که «با برخورد سلبی و هزینههای سنگین نمیتوان ماینر را از خانهها بیرون کرد.» او تأکید میکند که وقتی نگاه اقتصادی به مسئله وجود نداشته باشد، شاهد خواهیم بود که مردم عادی و حتی خود مأمور قانون دست به قانونشکنی میزنند و وضعیت از این هم بدتر میشود.
بهگفته علوی، وزارت صمت عملکرد مبهمی درخصوص رمزارزها داشته؛ چرا که در زمانی نقش تسهیلگرانه و چابکی را ایفا کرد و اقدام به راهاندازی سامانه بهینیاب برای ثبتنام صنعتگران کرد؛ سامانهای که با افتتاح آن، افراد زیادی بیش از تصور حاکمیت اقدام به ثبتنام کرد. بااینحال با فشار نهادهای امنیتی، از خردادماه سامانه بهینیاب بسته است و همین موضوع بازار سیاه پروانههای بهرهبرداری و جوازهای تأسیس ایجاد کرده. علوی میگوید:
اگر نگاه به صنعت استخراج کشور هم امنیتی باشد، شاهد خواهیم بود که در هر مکانی فعالیتها زیرزمینی میشود، چون جلوی مجوز بسته است. امروز تمام کسانی که مجوز احداث گرفتند و سرمایهگذاری در این خصوص انجام دادند و دستگاه خریدند و سرمایه مملکت را صرف ایجاد بنگاه اقتصادی کردند، دیگر نمیتوانند پروانه بهرهبرداری بگیرند و طبق نامه دادستانی، فعالیت در حوزه ماینینگ منوط به داشتن پروانه بهرهبرداری است.
امید علوی در پاسخ زومیت درخصوص وضعیت استخراج رمزارز در ماههای سرد سال با توجه به آغاز خاموشیها و کمبود برق میگوید:
وضعیت صنعت ماینینگ کشورمان واقعا ناامیدکننده است؛ هیچ چیز مثبت و امیدوارکنندهای ندارد. آمریکا که اکنون به قطب ماینینگ دنیا تبدیل شده، برق را سه سنت به ماینر میدهد درحالیکه کشور ما با این همه استعداد و توان و ظرفیت هیچ کاری در این زمینه انجام نداد. هر فناوری و علمی میتواند هم مفید باشد یا مضر؛ هم سازنده باشد هم مخرب؛ بستگی به رفتار شما دارد. اگر این فناوری را بهسمت کمک به صنعت برق سوق میدادیم، امروز ماینینگ قهرمان صنعت برق کشور شده بود و کمبودها را جبران میکرد تا دولت بهدنبال حل دیگر مشکلات کشور برود. ولی حالا شاهد مشکلات عدیده در هر زمینه هستیم. کل مشکل برق کشور با ماینینگ قابل حل است اما اگر به حرفهای بخش خصوصی گوش بدهند.
عباس آشتیانی، مدیرعامل انجمن نیز با اشاره به راهکار ارائهشده این انجمن به دولت به زومیت میگوید: «ما در کشور مشکل ذخایر گاز نداریم، مشکل ما تبدیل و زیرساخت توزیع و انتقال است. ما در دولت قبل طرحی را بردیم و درخواست کردیم که وزارت نیرو نیروگاههای برق و گازی را که مازاد انرژی دارند اعلام کند تا به قیمت تمامشده آن را بخریم؛ اما با این موضوع درجا مخالفت کردند. ما در شمالغرب کشور نیروگاههایی داریم که زیرساخت انتقال آنها درست نشده؛ ما بهعنوان راهکار موقت پیشنهاد دادیم و گفتیم اجازه دهید در آنجا با قیمت تمام شده استخراج انجام دهیم تا نقدینگی وزارت نیرو به گردش دربیاید.»
مسعود نیلی، رئیس کارگروه استخراج و عضو منتخب هیئت مدیره انجمن بلاکچین نیز اضافه میکند که نیروگاههای تولید پراکنده به وزارت نیرو فروش ندارند چون وزارت نیرو قدرت خرید از آنها ندارد و این نیروگاهها ورشکسته شدهاند. او اضافه میکند این نیروگاهها در نقاطی قرار ندارند که به شبکه فشار بیاورند اما باز هم به ما اجازه بهرهبرداری نمیدهند.
این نیروگاهها در تأمین هزینههای نگهداری خودشان ماندهاند؛ طبق گفته رئیس تأمینکنندگان برق سیکل ترکیبی، تکمیل پروژههای سیکل ترکیبی درصورت تأمین هزینه و ورود سرمایه جدید بدون مصرف حتی یک متر مکعب گاز میتواند ۱۵ هزار مگاوات به ظرفیت برق کشور اضافه کند؛ این عدد خیلی بزرگی است. تکمیل این پروژهها هم تعهد دولت بوده و بهدلیل عدم تأمین نقدینگی دولت مسکوت ماندهاند. ماینینگ مشکل صنعت برق کشور ما نیست، بلکه میتواند راهحل آن باشد.
انجمن بلاکچین نسبت به سکوت وزارتخانهها و دستگاههای ذیربط در دولت جدید و عدم مشارکت دادن بخش خصوصی اظهار نگرانی زیادی میکند و میگوید آمادگی ارائه راهکارهای تستشدهی کارشناسی برای حل معضلات حوزه ماینینگ کشور را دارد. با اینکه تاکنون چند مصوبه درخصوص استخراج رمزارز نوشته شده و صحبت از نوشتهشدن دستورالعملی در بانک مرکزی شده است، هنوز شاهد بیتصمیمی و بلاتکلیفماندن این فضا هستیم. علوی میگوید در کشور ما یک منبع قدرت که منشا آن هنوز برای این انجمن معلوم نشده، جلوی قانونمند کردن حوزه رمزارز را گرفته و اجازه تدوین و نهاییشدن هیچ دستورالعملی را نمیدهد.
بااینحال علوی ابراز امیدواری کرد که دولت جدید گوش شنوا برای شنیدن راهکارهای بخش خصوصی برای حل مشکل برق و گاز داشته باشد. او دلیل وجود یک فضای بیتصمیم در حوزه رمزارزها در کشورمان را ذهنیت بستهی بعضی نهادها میداند. آشتیانی نیز میگوید: «نه گفتن مسئولیت نمیآورد، پس مسئول پشت میز نشسته با خودش میگوید نیاز نیست ریسک یک اتفاق را بپذیرم که ممکن است به مشکل بخورد و من مؤاخذه شوم. در ذهن مسئولان ما جا افتاده که بهتر است کاری نکنم.»