تردیدی نیست که اینترنت و فضای مجازی تقریبا نقش نخست را در انتخابات ریاست جمهوری ایران خواهد داشت. البته شواهد و نشانههای زیادی نیز برای این مدعا وجود دارد.
نخست آنکه در سالهای اخیر سیاستمداران زیادی (چه حاضر در انتخابات و چه حذف شده از انتخابات) سرمایهگذاریهای سنگینی در پلتفورمهای مختلف کردهاند که آخرین تلاشها و سرمایهگذاریها در این راستا نیز به کلابهاوس مربوط بود.
دوم آنکه انتخابات آمریکا نیز نشان داد که فردی همچون ترامپ مهمترین پایگاه خود را در فضای مجازی گذاشته بود و کار تا آنجا پیش رفت که به حذف وی از شبکههای اجتماعی انجامید. (امکانی که در ایران وجود ندارد.)
سوم آنکه بحث محدودیتها و غیر همسو بودن رسانه ملی با برخی کاندیداها و خط قرمزها، همواره به عنوان بهانه و مستمسکی برای گرایش هر چه بیشتر برخی سیاسیون به فضای مجازی مطرح است.
و در نهایت مهمترین و اصلیترین مزیت شبکههای اجتماعی نسبت به سایر ابزارهای موجود و قانونی، به امکان استفاده نامحدود و تبلیغاتی از آنها تا ثانیههای آخر شمارش آرا و از آن مهمتر نیز به امکان تخریب نامحدود رقبا از طریق این بسترها مربوط میشود.
اما در این فضای از قبل طراحی و سرمایهگذاری شده، حالا زمزمه ورودِ دیرهنگامِ نهادهایی همچون وزارت ارشاد، وزارت کشور و ساترا به ساماندهی تبلیغات در فضای مجازی مطرح میشود! لیکن کیست که نداند که اصولا صددرصد فضای مورد نظر کاندیداها و جریانات سیاسی، خارج از دسترس نهادهای مذکور و روی پلتفورمهای خارجی است.
در چنین شرایطی و با احتمالا رادیکال شدن فضای تبلیغاتی و انتخاباتی کشور، که چندان دور از ذهن هم نیست، ۲ راه برای کنترل باقی میماند. راه نخست از کار انداختن فیلترشکنهاست. راه دیگر و محتملتر اما قطع موقت اینترنت است.
راهی که در سالهای اخیر قبح آن شکست و به عنوان یک رویه عادی و ضروری با دفاع برخی دولتمردان و مسوولان نیز همراه شد. نکته دیگری که این احتمال را تقویت میکند، اما به اخبار رسمی و غیررسمی در ماههای اخیر در خصوص تلاش برخی شرکتهای دخیل در پروژه «ابرِ ایران»، در کاهش هر چه سریعتر و بیشترِ صدمات ناشی از قطع اینترنت باز میگردد، که همچنان نیز بازتابهای آن در سطح شبکههای اجتماعی داغ است.
مخلص کلام اینکه حالا این سوال به شکل جدی مطرح است که آیا با جمیع شرایط و شواهدِ موجود، باید آماده قطع اینترنت (در مدتی نامعلوم) باشیم، و آیا کسبوکارها از هماکنون باید فکری برای جلوگیری از خسارات احتمالی در این خصوص کنند یا نه؟
علی شمیرانی