به شما صریحاً میگویم که قطعاً حاکمیت، واتساپ و اینستاگرام را رفع فیلتر نخواهد کرد، چون پلتفرمهای آنها، تحت نظارت دشمنان کشور است و نمیتوانیم افراد متخلف را تعقیب کنیم.
بیش از یک ماه است که دو پلتفرم محبوب مردم فیلتر شده و در تمام این مدت وزیر ارتباطات خود را کنار کشیده و مسئولیت فیلترینگ و رفع فیلتر واتساپ و اینستاگرام را متوجه وزیر کشور بهعنوان رئیس شورای امنیت کشور اعلام میکند. در کنار اینها تأکید مسئولان وزارتخانه بر استفاده از پلتفرمهای داخلی و مطرح شدن نام «روبیکا» در رسانههای دولتی و گفتوگوهای مسئولان، نشانهای بود از اینکه ارادهای بر رفع فیلتر این دو شبکه اجتماعی وجود ندارد و آنها هم به سرنوشت تلگرام دچار شدهاند. محبی اولین مسئولی است که به صراحت از دائمی بودن فیلتر واتساپ و اینستاگرام گفته و البته مانند مسئولان بر استفاده از روبیکا تأکید کرده:
حال باید شبکههای اجتماعی داخلی را تقویت کنیم. انشاءالله مردم به روبیکا اقبال نشان خواهند داد، چون امنیت کشور مطرح است. روبیکا از مرز ۱۵ میلیون نصبکننده هم عبور کرده و از طرفی، پلتفرمهای ایتا و سروش را هم داریم. با این وجود، بستر گفتوگو در شبکههای اجتماعی برای همگان مهیا است.
مسئولان در این مدت مردم را به استفاده از اپلیکیشنی کردهاند که یک بار به دلیل نقض حریم شخصی کاربران دچار حاشیه شد و بر خلاف ادعاهایش، خدمت ارزانتری دراختیار کاربران قرار نمیدهد. همچنین ضعف فنی آن باعث تجربه ناخوشایند کاربران شده و احتمال جایگزین شدن روبیکا به جای اینستاگرام را بدون حمایتهای سفت و سخت دولتی و فیلتر پلتفرمهای مشابه خارجی را ضعیف کرده است. این حمایتها در کلام و در عمل ادامه دارند. مسئولان نهادهای مختلف مدام تأکید میکنند که واتساپ و اینستاگرام باید تابع قوانین جمهوری اسلامی باشند تا رفع فیلتر شوند. رئیس سازمان پدافند غیرعامل هم با تأکید بر این موضوع، واتساپ و اینستاگرام را به تشخیص شورای امنیت کشور مخل امنیت مردم دانسته و از توسعه زیرساختهای داخلی گفته است. او در حاشیه پنجمین همایش ملی پدافند شهری در این باره گفت:
پلتفرمهایی که بهعنوان شبکه اجتماعی مورد استفاده قرار میگیرد، معمولاً باید در چهارچوب قوانین و مقررات کشور ها کار کنند. موضوع اولی که باید همه بر آن متعهد باشند، حفظ امینت برای مردم است زیرا امنیت نقش زیر ساختی برای همه حوزه ها دارد و در نبود امنیت، اقتصاد و فرهنگ و فضای سیاسی و اجتماعی هم خالی از معنا است. این دو پلتفرم در گذشته هم نشان دادهاند که تابع قوانین جمهوری اسلامی نیستند و حاضر نشدند شرایطی را که وزارت ارتباطات برای آنها تعریف کرده است، بپذیرند. در حوادثی اخیر هم نقش فعال آنها دیده شده است.
یکی از شروطی که رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور برای رفع فیلتر گذاشته این است که این دو پلتفرم در داخل ایران نماینده داشته باشند و طبق مقررات و قوانین کشور عمل کنند. استفاده غیرقانونی از شبکههای اجتماعی خارجنشین از نظر او یکی از تهدیدهای دشمن است. او در ادامه اعلام کرده: «به همین دلیل شورای امنیت کشور تصمیم گرفت که تا زمانی که امنیت کشور احساس کند، که تضمینی ندارد، این پلتفرمها را متوقف کند.» به گفته او مهاجرت نرم در شبکههای داخلی به صورت ارادی در حال انجام است و شورای عالی فضای مجازی هم توسعه و تقویت زیرساختهای داخلی را دنبال میکند تا به اقتصاد مردم و مشاغلی که در آنجاست کمک کرده باشد.
در کنار اینها، شورای هماهنگی گروههای فرهنگی حوزه علمیه قم هم نامهای به شورای عالی فضای مجازی نوشته و در آن خواسته اینستاگرام و واتساپ برای همیشه فیلتر شوند. در نامهای که سیتنا آن را منتشر کرده، صراحتا خواسته بسته شدن دائمی شبکههای مجازی مثل اینستاگرام، واتساپ، تلگرام آمده است. این نامه همچنین خواهان برخورد با مسئولینی است که ساماندهی فضای مجازی و راهاندازی اینترنت ملی را جدی نگرفتهاند.
درمقابل حامیان رفع فیلتر این دو پلتفرم تا به حال بر کسبوکارهای مجازی و مشکلات معیشتی و اقتصادی مردم تکیه کرده بودند. آنها با ارائه آمارهای بیکاری و کاهش درآمد مردم پس از محدودیتهای اینترنت و فیلتر این دو بستر پرکاربرد تلاش کردند تا صدایشان شنیده شود. امیر سیاح، رئیس بهبود فضای کسبوکار در وزارت اقتصاد هفته گذشته اعلام کرد که در جلسه شورای اقتصاد با وزارت ارتباطات با قاطعیت خواهان بازگرداندن اینستاگرام است و اگر قرار است مردم به پلتفرم دیگری کوچ کنند باید به خاطر کیفیت آن در آن حضور پیدا کنند، نه با زور و اجبار. اما وقتی وزیر ارتباطات چهارشنبه در جمع خبرنگاران حاضر شد به جای توجه به این مسائل قول داد که اگر کسبوکارها به پلتفرمهای داخلی کوچ کنند از آنها حمایت شود تا مخاطب جذب کنند. حتی اگر این احتمال ضعیف اتفاق بیفتد و کسبوکارها بتوانند در بسترهای داخلی فعالیتشان را ادامه دهند، بازهم این موضوع نادیده گرفته میشود که این شبکهها فقط مکانی برای کسبوکار نیست و محدود کردن و فیلترینگ فضای مجازی، از بین بردن قدرت انتخاب کاربران است.