این روزها بخش عمده‌ای از کاربران برای خرید مایحتاج روزانه خود از اینترنت کمک می‌گیرند درواقع خرید آنلاین بشدت میان کاربران رواج پیدا کرده است. موضوعی که بسیاری بر این باور بودند با ظهور شبکه‌های اجتماعی مختلف در جهان، روند رو به شتابی خواهد داشت.
اما نتایج تحقیقات مؤسسه پژوهشی Salesforce نشان داده که با وجود رشد روزافزون خرید آنلاین و تجارت الکترونیک در جهان، سهم چندانی از این پیشرفت به شبکه‌های اجتماعی مربوط نمی‌شود. یکی دیگر از نکات جالب این تحقیق، میزان استفاده کاربران از وسایل مختلف دیجیتال برای خرید آنلاین و پیشتازی تلفن‌های هوشمند در این زمینه است.
تحلیل رفتار خرید ۵۰۰میلیون کاربر
امروزه کاربران به خرید آنلاین علاقه‌مندند و بخشی هم حداقل برای اطلاع یافتن از جزئیات و کیفیت محصول مورد نیاز خود، ابتدا به فضای مجازی مراجعه می‌کنند ولی درنهایت، خرید خود را از فروشگاه‌های معمولی و به‌صورت آفلاین انجام می‌دهند. اما دلیل افزایش گرایش مردم به خرید آنلاین چیست؟ واقعیت این است که کاربران بیش از گذشته وسایل دیجیتالی در اختیار دارند که بتوانند با آن خرید آنلاین انجام دهند و فروشندگان هم برای داشتن فروش بالاتر، بیش از گذشته به این فضا روی خوش نشان داده‌اند. توسعه اینترنت پرسرعت تلفن همراه نیز یکی دیگر از دلایل اصلی افزایش توجه کاربران به خرید آنلاین و توسعه تجارت الکترونیک محسوب می‌شود.
اما چرا با وجود اعتیاد بالای کاربران به شبکه‌های اجتماعی و افزایش مصرف ترافیک اینترنت توسط این بخش در چند سال گذشته، شبکه‌های اجتماعی چندان درگیر تجارت الکترونیک نیستند؟ این موضوعی است که مورد توجه فعالان کمپانی امریکایی Salesforce که در سیستم محاسبات ابری و امور پژوهشی فضای مجازی فعالیتی ویژه دارد، قرار گرفت.
این کمپانی رفتار بیش از ۵۰۰میلیون خریدار آنلاین را در گوشه و کنار جهان مورد آنالیز قرار داد تا تغییر در رفتار خرید آنان و نیز گرایش‌هایشان را بررسی کند. گفتنی است که آمار این گزارش از مطالعه تراکنش‌های ۸۴۳ سایت تجارت الکترونیک در ۳۶کشور جهان و ۱٫۴ میلیارد بار بازدید از صفحات به دست آمد. همچنین باید گفت بیشتر این ۵۰۰ میلیون نفر که در نظرسنجی شرکت کرده‌اند در کشورهایی مانند امریکا، کانادا، بریتانیا، آلمان، استرالیا و نیوزیلند(ANZ) و همچنین کشورهای نوردیک ازجمله اسکاندیناوی، فنلاند و ایسلند سکونت داشته‌اند.گفتنی است که در این گزارش، خاورمیانه مورد پیمایش قرار نگرفته و البته برخی معتقدند با توجه به گرایش بالای مردم این منطقه به شبکه‌های اجتماعی، ممکن است میزان تجارت الکترونیک در این منطقه کمی بالاتر از ارقام ذکر شده در گزارش این کمپانی باشد هرچند این ادعا نیز نیاز به بررسی و تحقیق میدانی دارد.
«ریک کنی»مدیر بخش تجارت الکترونیک ابری کمپانی Salesforce، می‌گوید: واقعیت این است که سهم ترافیک مصرفی شبکه‌های اجتماعی برای سایت‌های مرتبط با تجارت الکترونیک کاملاً ایستاست. درواقع با وجود انتظارات بالا درباره نقش حیاتی شبکه‌های اجتماعی در توسعه تجارت الکترونیک، باید گفت نتایج تحقیقات نشان می‌دهد این رقم چندان بالا نیست و شیب نمودار کاربرانی که در سال ۲۰۱۷ و ابتدای ۲۰۱۸ از کانال شبکه‌های اجتماعی اقدام به خرید آنلاین کرده‌اند کاملاً یکنواخت و فلت بوده است.
وی ادامه می‌دهد: درواقع تنها ۴٫۷درصد از کل بازدیدهای کاربران از سایت‌های فروش آنلاین ازطریق شبکه‌های اجتماعی انجام شده است و این رقم بدان معناست که تنها نبض ۲درصد از تجارت الکترونیک و ثبت سفارش آنلاین سال ۲۰۱۷ در شبکه‌های اجتماعی تپیده است. بنابراین باید گفت که تأثیر شبکه اجتماعی بر تجارت الکترونیک، کاملاً جزئی بوده است.
اما چرا شبکه‌های اجتماعی موفقیت چندانی در این زمینه نداشته‌اند؟ از نگاه «ریک کنی»، کاربران از حجم بالای آگهی‌ها در شبکه‌های اجتماعی خسته شده‌اند بنابراین ترجیح می‌دهند مستقیماً از وب سایت‌های فروشگاه‌ها خرید خود را انجام دهند. به هرحال به نظر می‌رسد تا زمانی که شبکه‌های اجتماعی به تکنولوژی‌هایی جدید برای جذب مخاطبان به منظور تجارت الکترونیک مجهز نشوند نباید انتظار بهبود این شاخص را داشته باشند.
افزایش ۱۵درصدی درآمد تجارت الکترونیک
در گزارش کمپانی Salesforce، میزان ترافیک اینترنت مصرف شده، میل و گرایش به خرید آنلاین، تغییرات صورت گرفته در این حوزه و نیز تأثیر شبکه‌های اجتماعی بر خرید آنلاین و تجارت الکترونیک مورد بررسی قرار گرفته است.
طبق نتایج این گزارش، اطلاعات مربوط به سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ نشان از افزایش ۹درصدی مصرف ترافیک اینترنت و افزایش ۱۵درصدی درآمد حاصل از تجارت الکترونیک دارد که البته در حوزه وسایل خانه و وسایل لوکس، این رقم به ترتیب به ۱۸ و ۱۹درصد می‌رسد. باید گفت این رشد درآمد در ابتدای سال ۲۰۱۸، شروع خوبی برای تجارت الکترونیک محسوب می‌شود چرا که در سال ۲۰۱۷ شیب درآمد، نسبتاً ثابت بود و بیشتر در زمان‌های خاصی مانند کریسمس و… که زمان پیک خرید به شمار می‌رود، این نمودار تغییری کوچک داشت.
یکی دیگر از موضوع‌های جالب توجه این است که رشد مصرف ترافیک و میزان بازدید کاربران اینترنتی از سایت‌ها و فروشگاه‌های آنلاین برای خرید ازطریق گوشی‌های هوشمند روند روبه‌رشدی دارد و درمقابل، میزان ترافیک مصرفی در تبلت و کامپیوترها برای خرید آنلاین، در حال کاهش است. درواقع باید گفت گوشی‌های هوشمند با افزایش ۱۴درصدی، اکنون نزدیک به نیمی از کل سفارش‌های خرید آنلاین و نیز بیش از ۶۰درصد ترافیک مصرفی اینترنت را به خود اختصاص داده‌اند. به همین دلیل انتظار می‌رود تا پایان سال تعداد بیشتری از فروشگاه‌ها به فروش آنلاین روی بیاورند و تسهیلاتی ویژه برای ارتباط راحت‌تر از طریق گوشی هوشمند نیز ایجاد کنند.
کمپانی Salesforce همچنین در قالب چند نمودار رشد تجارت الکترونیک سال ۲۰۱۸ و ۲۰۱۷ را در کشورهای مختلف با یکدیگر مقایسه کرده و نشان داده است درحالی که این شاخص در سه ماهه نخست سال ۲۰۱۸ در سطح جهان ۱۶درصد بوده است، این رقم در استرالیا و نیوزیلند به ۳۳درصد و در کانادا به ۳۰ درصد می‌رسد. این شاخص در فرانسه ۱۷درصد، در آلمان ۱۲درصد، در کشورهای نوردیک ۲۶درصد، در بریتانیا ۹درصد و در امریکا ۱۶درصد است.
در این مطالعه، در قالب نموداری میزان رشد سفارش آنلاین در وسایل دیجیتال مختلف هم آنالیز شده و نتیجه نشان می‌دهد که در سه ماهه چهارم سال۲۰۱۶، هرچند این رقم به‌طور کلی ۱۶درصد بوده ولی میزان مراجعه کاربران به‌کامپیوترها برای خرید آنلاین، رشدی ۷درصدی داشته است. آمار مربوط به سه ماهه نخست سال ۲۰۱۷ هم نشان می‌دهد میزان رشد سفارش آنلاین، به‌طور کلی ۱۱درصد بوده که میزان رشد خرید آنلاین کاربران از طریق کامپیوتر، گوشی هوشمند و تبلت به ترتیب ۳درصد، ۳۵درصد و منفی ۲درصد بوده است. در سه ماهه چهارم سال ۲۰۱۷ هم هرچند میزان رشد سفارش آنلاین به طورکلی ۱۵درصد بوده ولی این رشد برای کامپیوترها، گوشی هوشمند و تبلت به ترتیب ۴درصد، ۴۱درصد و منفی یک درصد بوده است.
این درحالی است که رشد سفارش آنلاین در سه ماهه نخست ۲۰۱۸ به طور کلی ۱۳درصد بوده که از این میان، یک درصد به کامپیوترها و ۳۵درصد به تلفن‌های هوشمند مربوط می‌شود. جالب است که میزان رشد استفاده کاربران از تبلت برای خرید آنلاین نیز صفر بوده است.
