متاسفانه با وجود اخبار و گزارش‌هایی که در سال‌های اخیر منتشر شده، تقلب و کلاهبرداری از طریق رتبه‌بندی سایت الکسا، همچنان رواج داشته و قربانی می‌گیرد.سال‌هاست سایت الکسا در ایران یک مرجع رتبه‌بندی سایت‌ها محسوب می‌شود که بسیاری برای بررسی میزان محبوبیت سایت‌ها در کشور آن را چک می‌کنند.
**چند سالی می‌شود که برخی مدیران روابط عمومی و سایت‌های متقلب، الکسا را اسباب کسب درآمد و کلاهبرداری خود کرده‌اند و با به نفهمی زدن خود، پول خوبی از محل تبلیغات به اتکای رتبه‌بندی سایت الکسا به جیب می‌زنند.**حالا سایت الکسا به منبع درآمدی هم برای متقلبان و هم برای افرادی تبدیل شده که با دریافت پول و یکسری ترفندهای فنی می‌توانند سایت‌های متقلب را به جایگاه‌های پایین در سایت الکسا هدایت کنند.
از سوی دیگر مدت‌ها است که کارشناسان هشدار می‌دهند که روش‌های گوناگونی برای تقلب و دستکاری این سیستم رتبه‌بندی وجود دارد و برخی سایت‌ها با تقلب بهترین رتبه‌ها را به دست می‌آورند.**روش مرسوم این است که سایت‌های متقلب یک زنجیره درست کرده و یکدیگر را کلیک می‌کنند** و یا با کمک سایت‌های کلیک‌دزد وپاپ‌آپ بازدیدهای خود را افزایش می‌دهند. درست به همین دلیل است که برخی سایت‌هایی که رتبه‌های دورقمی و سه رقمی دارند فاقد هرگونه محتوای ارزشمندی هستند و نهایتا یک یا دو مطلب کپی‌شده در روز روی خروجی‌شان قرار می‌گیرد.
**استفاده از تقلب برای دستیابی به برترین رتبه‌های سایت الکسا در این سال‌ها اما تبدیل به شیوه‌ای اپیدمیک و همه‌گیر شده که بسیاری از صاحبان سایت‌ها تصمیم می‌گیرند به جای استفاده از تحریریه قدرتمند و تولید مطالب ارزشمند با تکیه بر آن به موفقیت رسیده و درآمدهای آنچنانی از راه فروش تبلیغات کسب کنند.**
شیوه تقلب برای رسیدن به رتبه‌های برتر
کم نیستند سایت‌هایی که باوجود زمان کوتاه فعالیت‌شان به رتبه‌هایی بهتر از بسیاری از خبرگزاری‌های کشور که روزانه ده‌ها و شاید صدها خبر بر خروجی‌شان قرار می‌گیرد، دست پیدا می‌کنند.
برای مثال یکی از سایت‌هایی که جزو ۳۰۰ سایت اول ایران در سایت الکسا رتبه‌بندی شده و تا ۱۶ میلیون تومان برای تبلیغات از آگهی‌دهندگان پول دریافت می‌کند از تقلب برای بهبود رتبه خود استفاده می‌کند.
**اگر به سایت الکسا بروید و آدرس سایت‌های متقلبی که رتبه بالایی دارند را بررسی کنید متوجه می‌شوید که بخش عمده‌ای از میزان ورود به این سایت‌ها از طریق سایت‌های کلاهبردار مشابه انجام شده و کمتر از ۱۰ درصد مربوط به مخاطبانی می‌شود که نه به شکل مستقیم بلکه از طریق سایت گوگل به این سایت‌ها هدایت شده‌اند.**
درواقع تعداد زیادی از سایت‌های متقلب به یکدیگر لینک داده شده‌اند و با کلیک‌دزدی حجم عمده‌ای از کاربران را به سمت یکدیگر می‌فرستند تا آمار بازدیدشان افزایش داشته باشد. با این روش به صورت غیرواقعی رتبه الکسای سایت‌های متقلب بهبود می‌یابد.
می‌توان گفت که نوع متفاوتی از پاپ‌آپ ایجاد شده که با کمک آن برخی از سایت‌ها در حال ارتقای لحظه به لحظه رتبه الکسای خود هستند.
سایت‌های متقلب با ارجاع کاربران‌شان به یکدیگر، هم حجم بازدیدهای خود را تا بیش از ۵۰ درصد افزایش می‌دهند و هم مشخصا با نگاهی به شیوه و نمودار رشد آنها مشخص می‌شود که در زمانی کوتاه رشدی غیرمنطقی را تجربه کرده و به سرعت به رتبه‌های پایین می‌رسند.
برای نمونه یکی از این سایت‌ها در کمتر از یک ماه از رتبه ۷۰ هزار جهانی به رتبه ۲۰هزار جهانی رسیده و تبدیل به یکی از ۳۰۰ سایت اول ایران شده است.
از آنجا که خیلی از این سایت‌ها برای تامین هزینه‌های خود به گرفتن تبلیغات نیاز دارند و رتبه الکسا می‌تواند در گرفتن تبلیغات بسیار موثر باشد می‌توان مدعی شد که این روش کلاهبردارانه در این سال‌ها در کشور جا‌افتاده و مقبول شده است. این در حالی است که کسی که تبلیغات سفارش می‌دهد باوجود آنکه هزینه‌های میلیونی پرداخت می‌کند به سبب دروغی بودن بازدیدکنندگان این سایت‌ها، تبلیغات برایش سودی در پی نخواهد داشت و پول خود را هدر داده‌اند.
علل انجام تقلب برای بهبود رتبه
موضوع تقلب‌های صورت گرفته برای ارتقای رتبه سایت‌ها موضوع جدیدی نیست و اگرچه بارها در این خصوص اطلاع‌رسانی شده اما گویا در مواردی ناکافی بوده و البته در مواردی عمدا نادیده گرفته شده تا دزدی‌ها متوقف نشود. در سایه درآمدهای میلیونی سایت‌های متقلب و نبود نظارت بر آنها، اکنون مافیای سایت‌های متقلب در کشور شکل گرفته و گردانندگان این سایت‌های متقلب هم با واسطه و بی‌واسطه با روابط عمومی‌های سازمان‌هایی که سفارش آگهی می‌دهند، همدست شده‌اند.
یک فرد مطلع در این زمینه به ما گفت که **برخی مدیران روابط عمومی تعدادی سایت به نام دوستان و آشنایان خود بالا می‌آورند و بعد از بهبود رتبه سایت با کمک تقلب با این ادعا که سایت مورد نظر رتبه مناسبی در ایران دارد در سایه بی‌اطلاعی مدیران، مبالغی گزاف از شرکت را به تبلیغات در سایت‌های تقلبی خود و آشنایان اختصاص می‌دهند. **
در این میان البته برخی از مدیران روابط عمومی نابلد و کم‌سواد نیز به سبب بی‌اطلاعی در دام سایت‌های متقلبی که به رتبه‌های بالای الکسا دست یافته‌اند گرفتار شده و آگهی‌های شرکت متبوع خود را به آنها می‌سپارند.
تنگ شدن عرصه بر رسانه‌های واقعی
شکل‌گیری این حلقه کلاهبرداری سایت‌های متقلب، با تکیه بر فساد و ناآگاهی موجود در کار برخی از روابط عمومی‌ها موجب شده تا سایت‌های بی‌محتوا خود را بالا کشیده و در مقابل سایت‌ها و رسانه‌هایی که محتوای واقعی و با ارزش تولید می‌کنند و مخاطب واقعی دارند از حمایت‌های مالی محروم شده و در نتیجه از ادامه رقابت جا بمانند.
به همین دلیل است که در همین حوزه ICT در این سال‌ها شاهد بروز و ظهور انبوهی از سایت‌های خبری هستیم که نه تنها از نظر اطلاع‌رسانی بی‌ارزشند بلکه شبانه‌روز در حال انتشار اخبار غلط، کپی و حتی بعضا دروغ هستند و البته رتبه‌ها و درآمدهای تبلیغاتی خوبی نیز دارند.
مدیر یکی از سایت‌هایی که سابقا به شکل صحیح کار می‌کرد و تعداد زیادی پرسنل برای تولید محتوا داشت اخیرا جذب این فرایند یا چرخه تقلب شده است.
وقتی علت را از او جویا شدیم و پرسیدیم که شما چرا وارد این عرصه تقلب شدید، گفت: در تمام سال‌های گذشته با پرداخت حقوق، سنوات و سایر هزینه‌ها تلاش داشتیم تا با تولید محتوای کاملا تولیدی بتوانیم علاوه بر جذب مخاطب درآمد تبلیغی هم داشته باشیم اما متاسفانه اکثر شرکت‌ها با اعلام این که رتبه‌بندی مناسبی در الکسا نداریم می‌گفتند در صورت واگذاری تبلیغات ممکن است موضوع شائبه‌انگیز شود که چرا به یک سایت ضعیف تبلیغات داده‌ایم!
وی افزود: برخی از روابط عمومی‌ها هم صراحتا می‌گفتند باتوجه به رتبه نامناسب سایت شما اگر تبلیغ بدهیم زیر سوال می‌رویم.
ما هم وقتی دیدیم که رقابت عادلانه حاکم نیست و زحمات چندین ساله ما به باد رفته است، ناچارا به سمت تقلب و مسیری رفتیم که به اصطلاح رقبای ما رفتند.
وی ادامه داد:**به همین منظور با تعدیل نیروهای کاری و تحریریه اعم از خبرنگار و مترجم و حتی با تعطیل کردن دفتر، بخشی از پولی را که برای هزینه اجاره دفتر، آب و برق و اینترنت و حقوق کارکنان می‌دادیم صرف هزینه‌های تقلب کردیم و اتفاقا از آن روز با وجود آنکه یک نفر کارمند دارم و حجم تولیدات ما تا ۹۵ درصد کاهش پیدا کرده اما درآمدهای ما بیشتر شده است!**
صاحب این سایت با ذکر اینکه خوشحال نیست که مجبور به انجام این کار شده، گفت: بالاخره عده‌ای اینجا کار می‌کردند که بیکار شده‌اند و این موضوع ناراحت‌کننده است اما حالا فرصتی فراهم شده تا جبران ضررهای سال‌های قبل را داشته باشیم و حالا آگهی‌های مناسبی دریافت کرده‌ایم.
ضربه توامان به آگهی‌دهنده و رسانه
اما بازی غیراخلاقی که سایت‌های تقلبی برای کسب رتبه در الکسا راه انداخته‌اند درواقع یک بازی دوسر باخت است و فقط رسانه‌های واقعی نیستند که در این چرخه فساد عقب افتاده و از بازار کار حذف می‌شوند؛ بلکه اتفاقا مدیران شرکت‌های آگهی‌دهنده نیز بازنده دیگر این بازی دوسرباخت محسوب می‌شوند.
در واقع آن دسته از مدیران روابط عمومی که در جریان این بازی هستند و دست به دزدی می‌زنند و آن دسته نیز که نمی‌دانند، هر دو صدمات ناشی از این تقلب را به شرکت‌های خود وارد می‌کنند. چراکه **در واقع تمام هزینه‌های تبلیغاتی این شرکت‌ها مستقیما یا از طریق آژانس‌های تبلیغی در اختیار سایت‌هایی قرار گرفته که اصلا مخاطب ندارند و دیده نمی‌شوند لذا بازخورد مناسبی دریافت نکرده و هزینه‌های تبلیغی تماما بر باد رفته است.**این اتفاق در بلندمدت باعث می‌شود که ذهن مدیران نهادهای خصوصی و دولتی نسبت به رسانه‌ها تغییر کرده و به مرور کاملا رسانه‌ها را بی‌فایده دیده و تبلیغات در این عرصه را برای همیشه متوقف کنند. اتفاقی که برای بسیاری از شرکت‌ها رخ داده و به علت تقلب و کلاهبرداری در فضای مجازی، قید کار و تبلیغ در این فضا را زده و به سمت روش‌های دیگر رفته‌اند.
در انتها باید یاددآوری کنیم که تمام نکات مطرح شده در این گزارش صرفا برای اطلاع مردم و کاربران بیان شده بود و در شرایطی که انبوهی از کلاهبرداری‌ها و تخلفات به مراتب بزرگ‌تر، به سهولت در فضای مجازی در حال وقوع است، نباید انتظار برخورد یا اقدامی از سوی نهادهای مسوول را داشته باشید.
(نویسنده :نادر نینوایی – هفته نامه عصرارتباط)
