سازمان تجارت توسعه الکترونیکی فراخوان دومین رتبهبندی کسب و کارهای الکترونیکی را ارائه داده و در یک پیش نویس به شاخصهای جدیدی برای رتبهبندی کسبوکارها اشاره کرده است؛ شاخصهایی که همچنان در حال تکمیل شدن هستند و هنوز مشخص نیست که به صورت اختیاری یا اجباری به کاربران نشان داده خواهند شد.
شاخصهای جدید رتبهبندی کسبوکارهای اینترنتی وارد مسائل تازهای شده است و در آن مواردی از قبیل سوابق مسئولیت پذیری مالی، سوابق پاسخگویی به شکایات، سوابق تخلف و جرایم کسبوکاری، سابقه فعالیت، شفافسازی، اندازه بنگاه، وضعیت مدیران و نظام مدیریتی و توانایی مالی مطرح شده است. هر یک از این شاخصها شامل زیرمجموعههایی است که در آن نمرات کاهش و افزایش داشته که بخشی از این موضوع در تصویر زیر قابل مشاهده است:
«فرانک ابوالمعصوم» مدیر پروژه رتبه بندی کسبوکارها در مرکز توسعه تجارت الکترونیکی، در گفتگو با دیجیاتو میگوید که فاز اول رتبه بندی مرتبط با تعامل کسبوکارها با کاربران بود و حالا فاکتورهای مهمتری مد نظر قرار گرفته است. به گفته ابوالمعصوم، رتبهبندی میتواند حوزه رقابت را بیشتر از پیش تقویت کند:
«شاخص پاسخگویی به شکایات مهمترین فاکتور ما در دوره گذشته بود و بیش از ۵۰ هزار مورد در این مدت بررسی شد و به ثمر رسید. ما امتیازدهی که تا امروز داشتیم بر این اساس بود و آن را به خود کسب و کارها نشان میدادیم تا از وضعیت خودشان مطلع شوند ولی در بررسیهای ۹ ماه اخیر، موارد امتیازی را تغییر داده و تصمیمات جدیدی اتخاذ کردیم.»
ابوالمعصوم موارد جدیدی را که در پیش نویس فعلی در نظر گرفته شده موارد مهمی میخواند و باور دارد که با این نکات مسئولیت پذیری کسبوکارها بیشتر میشود: «در این بین باید در نظر گرفت که جایی مثل دیجیکالا طبعاً به خاطر ابعاد بزرگ و سهم زیادی که در بازار دارد، شکایات بیشتری هم دارد و این موضوع با یک کسب و کار کوچک قابل مقایسه نیست. ما هم این قیاس را در نظر گرفتیم و امتیازات به کسبوکارها بر اساس چنین فاکتورهایی و در ابعاد خودشان لحاظ میشود اما طبعاً پنج ستاره بودن یک کسب و کار به اندازه، عملکرد و عوامل دیگری بستگی دارد و کسبوکاری میتواند آن را داشته باشد که در بازار صاحب نظر باشد. همانطور که مسافرخانههای خوب و ممتاز زیادی در شهر وجود دارد اما هیچکدام مانند یک هتل ۵ ستاره امتیاز نمیگیرند.»
ابوالمعصوم به دیجیاتو میگوید که نحوه نمایش این امتیازات هنوز مشخص نیست و هنوز تصمیمی گرفته نشده تا این امتیازات به صورت عمومی نمایش داده شود و یا فقط کسب و کار آن را ببیند. او تاکید دارد که با این امتیاز و دیدن آن توسط مشتریان، خود مشتری است که تصمیم میگیرد پیشینه کسب و کار برایش مهم باشد و یا رفتار کسب و کار.
او موضوع اجباری بودن نمایش رتبهبندی (مانند اجباری بودن داشتن اینماد) را رد میکند و میگوید برای این موضوع نیز هنوز تصمیم واحدی اتحاذ نشده که نمایش امتیازات به صورت اختیاری باشد یا اجباری ولی باور دارد که این موضوع میتواند در نهایت منجر به بهبود کیفیت کسبوکار و بهبود خدمات دریافتی مشتریان شود.
مدیر پروژه رتبهبندی کسبوکارها در سازمان توسعه تجارت الکترونیکی، همچنین در گفتگو با دیجیاتو خبر میدهد که این پیشنویس قطعی نیست. او در پاسخ به این سوال که چرا موضوع امنیت در این شاخصها دیده نمیشود نیز گفت:
«مساله امنیت یک موضوع تخصصی است و اتفاقا برای آن برنامه داریم. سازمان در نظر دارد که اگر مبحث امنیت را هم وارد مقوله امتیازبندیها بکنیم آن را با مشارکت با یک سازمان متخصص مثل مرکز ماهر و یا آزمایشگاههای دیگر انجام دهیم تا در این زمینه تخصصی بتوانیم درست امتیازدهی انجام دهیم.»
ایجاد سیستمی خودکنترل در حوزه تعامل کسبوکار و مصرف کننده، هدایت کسبوکارها به تعامل بر مبنای معیارهای عملکرد صحیح، امتیازبندی و رتبه بندی کسبوکارها در حوزه میزان پیابندی در کار آنها و ارائه معیاری قابل سنجش جهت کمک به مصرف کننده در انتخابی صحیح از اهدافی هستند که این فراخوان به دنبال آنهاست.
سازمان تجارت توسعه الکترونیکی در پایان متن فراخوان خود از صاحبنظران حوزه درخواست کرده که ضمن بررسی شاخص های مذکور، با ارسال پیشنهادات، انتقادات و نظرات سازنده خود به آدرس پست الکترونیکی rating@ecommerce.gov.ir، این مرکز را در اجرای گام دوم طرح رتبه بندی کسب و کارهای الکترونیکی یاری کنند. متن این پیش نویس در این لینک قابل دسترس است.