اینترنت اشیا؛ انقلابی در صنعت خرده‌فروشی

دستگاه‌های متصل به اینترنت نه‌تنها سبک زندگی، کار و تفریح افراد را دگرگون کرده‌اند بلکه درحال ایجاد تغییرات چشمگیری در صنایع هستند. با افزودن هوش بیشتر و امکان اتصال به اشیای اطرافمان – هرچیزی از ابزارهای دستی تا ترموستات‌های خانگی – امکان تولید مقادیر زیادی داده فراهم خواهد شد که بدون شک شرکت‌ها می‌توانند از آن به‌عنوان اهرمی موثر در جهت بهبود بهره‌وری تولید، خدمت‌رسانی به مشتریان و ایجاد روش‌های کاملا نوین کسب‌وکار استفاده کنند.

اینترنت اشیا (IoT) به واسطه وارد کردن هر شیء، مشتری و فعالیتی به دنیای دیجیتال و اینترنت محرکی برای نوآوری‌ها و فرصت‌های جدید بوده است. همزمان کسب‌وکارهای پیشرو از طریق دیجیتالی کردن تک تک کارکنان، فرآیندها، محصولات و خدمات تغییرات شگرفی را در سازمان‌های خود اعمال می‌کنند. گسترش کاربرد دستگاه‌های متصل به اینترنت در کنار توسعه پلت‌فرم‌های بهبود یافته و ارزان‌تر شکل می‌گیرد و پذیرش استانداردهای رایج تنها به افزایش سرعت رشد قابلیت‌های صنایع مختلف در انطباق با اینترنت اشیا منجر می‌شود.اینترنت اشیا بانی تغییرات گسترده‌ای به‌ویژه در صنعت خرده‌فروشی خواهد بود. هم‌اکنون، خرده‌فروشانی در بازار حضور دارند که در پی هوشمندتر کردن فرآیندها و استفاده از دستگاه‌های متصل به اینترنت برای ارائه خدمات جدید، تغییر شکل تجارب مشتری و ورود به بازارهای جدید از طریق ایجاد اکوسیستم‌های دیجیتال هستند.جنبش اینترنت اشیا فرصت‌هایی را در سه حوزه مهم برای خرده‌فروشان فراهم می‌کند: تجربه مشتری، زنجیره تامین و کانال‌ها و جریان‌های درآمدی جدید. درحالی‌که اینترنت اشیا به نظر داستانی علمی-تخیلی است اما با سرعت هرچه تمام‌تر در حال تبدیل شدن به یک واقعیت است. خرده‌فروشانی که از توسعه و اجرای استراتژی اینترنت اشیا دوری می‌کنند در واقع میدان را برای رقبا خالی خواهند گذاشت و سهم بازار چشمگیری را از دست خواهند داد.

۱. بهبود تجربه مشتری

بسیاری از شرکت‌ها در حال حاضر توان جلب وفاداری مشتریان خود را دارند اما اینترنت اشیا وعده روندی معتبرتر و معنادار را به افراد می‌دهد. آنچه هم‌اکنون در جریان است این است که هر تجربه در حال دیجیتال شدن و تمامی اشیای اطراف شما در حال هوشمندتر شدن هستند. این تجربیات روندی را به وجود آورده است که از آن با عنوان «اینترنت من» یاد می‌شود، محیطی هوشمند که در آن کسب‌وکارها در حال تولید محصولات و خدماتی هستند که به‌طور خاص برای شخص شما طراحی و تولید شده است.انتظار می‌رود روند پذیرش اینترنت اشیا در میان مصرف‌کنندگان سرعت چشمگیری داشته باشد: مطالعه Accenture Interactive تحت عنوان «State of the Internet of Things» نشان می‌دهد که دوسوم مصرف‌کنندگان قصد خرید یک دستگاه خانگی متصل به اینترنت را دست‌کم تا سال ۲۰۱۹ دارند. این در حالی است که انتظار می‌رود خریداران تکنولوی‌های پوشیدنی تا سال ۲۰۱۶ دو برابر شود.اینترنت اشیا فرصتی را پیش روی خرده‌فروشان قرار می‌دهد تا اکوسیستمی توسعه‌یافته و گسترده را ایجاد کنند که دنیای فیزیکی و دیجیتال را به هم پیوند می‌دهد و امکان تعاملات دو طرفه و زمان واقعی با مصرف‌کنندگان را چه در داخل فروشگاه و چه خارج از آن فراهم می‌آورد. گسترش کاربرد گوشی‌های هوشمند، مرکز این تعاملات و فعل و انفعالات خواهد بود. خرده‌فروشان به مرور دیگر از خریداران گوشی به دستی که فقط از فروشگاه‌ها دیدن می‌کنند و آنلاین می‌خرند، نخواهند ترسید. یکی از روش‌های جذب این گروه از مصرف‌کنندگان استفاده از تکنولوژی بیکون(Beacons) مبتنی بر مکان است که تعامل مستقیم خرده فروش با مشتری را به محض ورورد به فروشگاه امکان‌پذیر می‌کند. برندهایی نظیر Lord & Taylor و Hudson’s Bay در حال حاضر از تکنولوژی ای‌بیکون اپل و از یک پلت‌فرم بازاریابی همراه موسوم به Swirl به‌منظور ارسال تبلیغات شخصی به مشتریان که اپلیکیشن برند مذکور را داشته باشند، استفاده می‌کنند. خرده‌فروشان می‌توانند به کمک داده‌های فراوانی که از طریق همین تعاملات به دست می‌آورند تجارب مشتریان را در فروشگاه بهبود بخشند. استفاده از حسگرهایی که حرکت مشتریان را در بخش‌های مختلف فروشگاه زیر نظر دارد، نمونه خوبی برای کمک به مدیران در جهت ارتقای طراحی فروشگاه و بهبود استراتژی‌های چیدمان کالا است. برند Hugo Boss هم‌اکنون در فروشگاه‌های پوشاک خود از حسگرهای حرارتی برای ردیابی حرکت‌های مشتریانش استفاده می‌کند، این روش مدیران را در فرآیند چیدمان محصولات برتر در قسمت‌های پر رفت و آمد فروشگاه یاری می‌کند.

۲. بهینه‌سازی عملیات زنجیره تامین

مفهوم «اینترنت صنعتی» اصطلاحی رایج است که بیانگر میزان استفاده صنایع و شرکت‌های مختلف از فناوری‌هایی نظیر پردازش ابری، تلفن همراه و کلان داده یا فناوری‌هایی است که منجر به بهبود بازده عملیاتی و تقویت نوآوری از طریق یکپارچه‌سازی جهان دیجیتال و دنیای فیزیکی می‌شود. ترکیب اینترنت صنعتی و دستگاه‌های هوشمند زمینه افزایش ۱۴ تریلیون دلار به اقتصاد جهانی را تا سال ۲۰۳۰ فراهم خواهد کرد.دستگاه‌ها و محصولات متصل به اینترنت فرصت‌هایی را به‌منظور بهبود عملیات در زنجیره‌های تامین پیچیده امروز برای خرده‌فروشان فراهم می‌آورند. فناوری‌ها ی RFID نمونه‌ای از تکنولوژی‌هایی هستند که در افزایش دقت کنترل موجودی نقش مهمی دارند. فناوری مصورسازی داده کارکنان را در ردیابی محصولات در سراسر زنجیره تامین یاری می‌کنند. این سرویس حتی در میان مصرف‌کنندگان نیز کاربردهایی دارد، ردیابی سفارش‌ها در بخش‌های مختلف فرآیند تولید و توزیع برای مشتری.از این پس مدیران می‌توانند تنظیم قیمت در زمان واقعی را شروع کنند. این امر به واسطه تگ‌های هوشمند متصل به اینترنت امکان‌پذیر خواهد بود. تگ‌هایی که به کمک آنها می‌توان کاهش قیمت اقلام تبلیغاتی یا افزایش قیمت کالاهای پرتقاضا را کنترل کرد. یک سیستم کاملا یکپارچه قیمت‌گذاری امکان هماهنگ‌سازی قیمت را در میان خرده فروشی‌های مختلف فراهم می‌کند و به این ترتیب ثبات قیمت میان فروشگاه‌های آنلاین و فروشگاه‌های فیزیکی قابل تحقق خواهد بود.کاربرد سایر دستگاه‌های متصل به اینترنت با قابلیت انطباق با عملیات زنجیره تامین کالا منجر به بهبود عملیات و کاهش هزینه‌ها می‌شود. برای مثال، حسگر‌های هوشمند مدیران فروشگاه‌ها را در تنظیم دما و نور فروشگاه‌ها برای فراهم کردن رفاه و راحتی بیشتر برای مشتریان و پشتیبانی از مصرف مقرون به صرفه انرژی یاری می‌رسانند.استفاده از حسگر‌هایی برای پیاده‌سازی و اجرای بسیاری از وظایف کنونی کارکنان که به‌صورت دستی انجام می‌شود، نظیر کنترل موجودی یا تغییرات قیمت اقلام خاص، مناسب بوده و زمان بیشتری را برای تعامل کارکنان فروش با مشتریان باقی می‌گذارد و منجر به ارتقای کیفیت تجربه مشتری در فروشگاه می‌شود.

۳. ایجاد کانال‌ها و جریان‌های درآمدی جدید

قدرت واقعی اینترنت اشیا در فرصت‌هایی نهفته است که در قالب جریان‌های درآمدی جدید یا در برخی موارد ساخت کانال‌های کاملا جدید پیش روی خرده فروشان می‌گذارد. در حال حاضر شاهد نمونه‌هایی از درآمدهای افزایشی خرده فروشان هستیم که به واسطه کانال‌های جدید و تولید محصولاتی با حاشیه سود بالا در طبقه بندی محصولات مختص «خانه‌های هوشمند» قابل تحقق بوده‌اند. لوازم خانگی، محصولات تضمین کننده امنیت و رفاه منازل و حتی محصولات بهداشتی در حال تبدیل شدن به بخش مهمی از اکوسیستم اینترنت اشیا هستند. خرده فروشان بخش توسعه منازل یا لوازم الکترونیک مصرفی نه‌تنها می‌توانند به واسطه فروش محصولات هوشمند درآمد بیشتری کسب کنند، بلکه از طریق داده‌هایی که از همین دستگاه‌ها گردآوری می‌کنند وارد منازل مشتریان خود می‌شوند. برخی خرده فروشی‌ها به واسطه کاربرد پلت‌فرمی یکپارچه در حال بهره‌برداری از مزایای طیف گسترده‌ای از محصولات هوشمند هستند. مفهوم اصلی این پلت‌فرم‌ها سهولت بخشیدن به فرآیند تعامل تمامی این دستگاه‌ها در خانه و رفاه هرچه بیشتر مشتری است. برای نمونه برند Lowe’s پلت‌فرمی موسوم به Iris طراحی کرده است که با هر دستگاهی که از فناوری‌هایی نظیر Wi-Fi، ZigBee، Z-Wave پشتیبانی می‌کند، امکان تعامل دارد. این پلت‌فرم مرکزی براساس یک رابط باز طراحی شده است تا به این ترتیب تولیدکنندگان بتوانند محصولات خود را با آن ادغام کنند.  خرده‌فروشان سایر بخش‌ها ازجمله صنعت تولید مواد غذایی، توان بالقوه‌ای در ساخت یا مشارکت در ساخت چنین پلت‌فرم‌هایی دارند. این پلت‌فرم‌ها کانالی جدید برای رسیدن به مشتریان و بهره‌برداری مناسب از منابع طلایی داده‌های آنان است که شامل اطلاعاتی از جوانب مختلف خانوادگی، از نوع گرایش گرفته تا روند مصرف هستند. این اطلاعات خرده فروشان را در ارائه پیشنهادهای هدفمند به مشتری یا یکپارچه سازی پلت‌فرم‌های متصل با کانال‌های تجارت الکترونیک یا ارائه خدمات جدید از جمله چیدمان خودکار محصولات براساس مصرف مشتری یا براساس تاریخ انقضای محصول یاری می‌رسانند.