ارزهای دیجیتال با به چالش کشیدن هژمونی دلار آمریکا اثرگذاری تحریم‌ها را کاهش داده‌اند، بنابراین واشنگتن در صدد افزایش نظارت بر معاملات ارزهای دیجیتال برآمده که این موضوع می‌تواند باعث بلوکه شدن و توقیف دارایی‌های ارز دیجیتال شهروندان کشورهای تحت تحریم از جمله ایران شود.«تحریم‌های اقتصادی» جزو ابزارهای فشاری است که روسای جمهوری آمریکا از آن به عنوان «سلاح اقتصادی» بهره گرفته‌اند. آنها از هر فرصتی که مبادلات مالی و اقتصادی رقبا را محدود کند، استفاده می‌کنند.
سیاست آمریکا در مقابل کشورهای تحریم شده، استفاده از فشار اقتصادی است که البته این مساله به ضرر آمریکا نیز بوده، چرا که تحریم‌های چند ساله این کشور باعث کاهش جایگاه دلار در جهان شده، به طوری که بر اساس آمار سوئیفت در اکتبر سال گذشته میزان تراکنش‌های یورو از دلار بیشتر بوده است.
در مقابل، کشورهای تحریم شده به راهکارهای مختلفی برای عبور از تحریم‌ها دست پیدا کرده‌اند. مدتی قبل وزیر خارجه روسیه برای کاهش خطرات تحریم‌ها خواستار کنار گذاشتن دلار و جایگزین کردن آن با پول‌های ملی شد.
چین نیز اکنون با بین‌المللی سازی «یوآن» در کشورهای شرکت‌کننده در طرح «کمربند و جاده» به رهبری پکن؛ طرح تضعیف دلار را پیش می‌برد. این گونه اقدامات تا جایی پیش رفت که اروپایی‌ها با عبرت گرفتن از تحریم‌های اعمال شده علیه سایر کشورها از سوی آمریکا، در حال تدوین طرحی هستند تا وابستگی اقتصادِ منطقهِ خود به دلار را کاهش داده و موقعیت جهانی یورو را تقویت کنند.
همزمان با تقویت پول‌های ملی در مقابل دلار، جایگاه ارزهای دیجیتال نیز به سرعت در حال ارتقا است به طوری که برخی کشورها اقدام به پذیرش ارزهای دیجتال در نظام پرداخت خود کرده‌اند. در این میان، میزان استقبال از ارزهای دیجیتال در کشورهایی که دچار تحریم هستند نیز رو به افزایش است.
کشورهای تحت تحریم، از دلار به عنوان ابزاری برای مقابله با هژمونی دلار استفاده می کنند که این موضوع با نگرانی آمریکا مواجه شده است.
در مواجهه با این رویکرد جهانی، دولت آمریکا تلاش کرده است که نظارت بر مبادلات ارزهای دیجیتال را افزایش دهد، آمریکا ارزهای دیجیتال را یک چالش جدی در مقابل کارایی تحریم‌ها می‌داند و در این راستا، مدتی قبل وزارت خزانه‌داری آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد که جهت جلوگیری از سوء استفاده افراد تحریم شده و دیگر استفاده‌های غیرقانونی از ارزهای دیجیتال، تمهیداتی در نظر گرفته است.
بر اساس این بیانیه، الزامات تابعیت از تحریم‌ها در صنعت ارزهای دیجیتالی – مانند موسسات مالی سنتی- اعمال می‌شود و برای عدم رعایت آنها، مجازات‌هایی در نظر گرفته شده است.
در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمریکا بر این مساله تاکید شده که این کشور باید با تغییرات سیستم مالی جهانی همگام شود تا بتواند کارایی تحریم‌های خود را حفظ کند. برخی از دشمنان آمریکا در حال کاهش استفاده از دلار در مبادلات برون‌مرزی خود هستند و این موضوع می‌تواند اثربخشی تحریم‌ها را کاهش دهد. فناوری‌های جدیدی مانند ارزهای دیجیتال، پلتفرم‌های پرداختی جایگزین و روش‌های جدید دیگری که از آنها برای پنهان‌کردن پرداخت‌های برون‌مرزی استفاده می‌شود، همگی می‌توانند اثربخشی تحریم‌های آمریکا را کاهش دهند.
بیانیه آمریکا نشان می‌دهد نگرانی این کشور از کم اثر شدن تحریم‌ها به واسطه فناوری‌های جدید تا اندازه‌ای است که ممکن است در مقابل دارایی‌های دیجیتال کشورهای تحریم شده مانند ایران، تمهیدات تازه‌ای بیندیشد. تمهیداتی که ممکن است دارایی‌های دیجیتال افراد را به خطر بیندازد.
رصد دارایی ارزهای دیجیتال
مدیرعامل انجمن بلاکچین در گفت‌وگو با ایرنا، درباره تهدیدها و راهکارهای تامین امنیت ارزهای دیجیتال، گفت: بستر بلاکچین توسط کلیدهای خصوصی و عمومی، نگهداری یا منتقل می‌شود که به آن، امضای دیجیتال و آدرس کیف پول می‌گویند. از آن‌جایی که شبکه بلاکچین دارای شفافیت است، تمام جابه‌جایی دارایی‌های دیجیتال در شبکه بلاکچین برای تمام مردم، قابلیت دیده شدن را دارد.
«عباس آشتیانی» اضافه کرد: به‌طور مثال یک رمز دارایی مانند بیت‌کوین پس از اینکه در یک بلاک تولید یا «ماین» می‌شود، از آدرس کیف پول مالک به کیف پول دیگر انتقال پیدا می‌کند، آن مقدار ارز دیجیتال منتقل شده و آدرس کیف پول مقصد کاملاً شفاف است.
وی تصریح کرد: نکته مهم این است که مالکیت آدرس کیف پول‌ها برای کسی عیان نیست مگر این که بر اساس IP (کد یا آدرسی که به دستگاه‌های متصل به اینترنت اختصاص داده می‌شود) خصوصا در استخرهای ماینینگ یا انتقال به یک کیف پول شناخته شده، بتوانیم به آن دارایی دیجیتال برچسب بزنیم.
آشتیانی افزود: اگر کسب‌وکاری، آدرس‌های خود را اعلام کند یا رصد شده باشد و دارایی دیجیتالی وارد کیف پول شود، هر زمانی که خارج شود برای همه قابل رؤیت است. اگر دولت متخاصمی در این میان باشد، می‌تواند به کیف پولی که عیان شده، برچسب بزند و دیگران را از پذیرش آن در کسب‌وکارهای خودشان منع کند.
وی خاطرنشان کرد: از طرفی برخی از کوین‌ها مانند دلار «تتر» که یک استیبل کوین (یک نوع کریپتوکارنسی است که برای حفظ ارزش دارایی دیجیتال از نوسانات قیمت، طراحی‌شده و معمولا معادل یک واحد ارزی است) با ارزش یک دلار است مخاطرات دیگری را نیز درون خود دارند.
آشتیانی افزود: این بلاکچین، عمومی نیست بلکه قرارداد هوشمندی بر بستر بلاکچین‌های دیگر مانند «ترون» و «اتریوم» است که طبق متن قرارداد هوشمند، شرکت صادرکننده، امکان فریز و قفل کردن دارایی‌های دیجیتال در کیف پول مقصد را برای خودش محفوظ نگه داشته است.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: در این نوع از کوین‌ها بعد از برچسب‌زنی و شناسایی دارایی دیجیتال از طریق تراکنش با کیف پول‌های معلوم یا بر اساس IP می‌توان علاوه بر اینکه دیگران را از پذیرش آن دارایی دیجیتال منع کرد، دارایی را در همان کیف پول فریز کرد.
مدیرعامل انجمن بلاکچین تصریح کرد: اسناد بسیاری وجود دارد که تمامی این امور از جمله عدم پذیرش دارایی دیجیتال در یک کسب و کار بین‌المللی و همچنین فریز کردن دارایی در کیف پول مالک انجام شده‌اند و شرکت‌های بزرگی در زمینه جاسوسی بلاکچین، فعالیت خود برای برچسب‌زنی دارایی‌های دیجیتال را آغاز کرده‌اند. به طور مثال شرکت «تتر» تا کنون سابقه فریز کردن بیش از ۴۰۰ هزار دلار تتر در آدرس کیف پول مالکین خود را داشته است.
وی تصریح کرد: شرکت تجزیه و تحلیل ارزهای دیجیتال «سایفر تریس» (CipherTrace) که در زمینه شناسایی و برچسب‌زدن دارایی‌های دیجیتال در سطح جهان کار می‌کنند، مدتی قبل اعلام کرد بیش از ۴.۵ میلیون بیت‌کوین از طریق ۷۲ هزار IP مستقل ایرانی گردش شده است.
این کارشناس بازار سرمایه با بیان اینکه دارایی‌های ارز دیجیتال به دو صورت مورد تهدید قرار می‌گیرند، گفت: در برخی موارد، دارایی ارز «تتر» فریز شده و در سایر موارد، کیف پول‌های مشکوک، «برچسب‌گذاری» می‌شوند.
آشتیانی خاطر نشان کرد: در صورتی که دارایی ارز دیجیتال، برچسب‌گذاری شود، امکان مبادله آن در صرافی‌ها و همچنین پرداخت به عنوان وجه وجود ندارد، زیرا با وجود انتقال در ولت‌های (کیف پول) مختلف قابل رصد است.
وی یادآور شد: برخی ایرانیان که قصد نقد کردن بیت کوین خود در خارج از کشور را داشته‌اند، به دلیل برچسب خوردن دارایی خود نتوانستند اقدام به فروش کنند.
راهکارهای فرار از نظارت سیستم مالی آمریکا
مدیرعامل انجمن بلاکچین درباره راه‌حل‌هایی که با استفاده از آن می‌توان از این تهدیدات جلوگیری کرد، گفت: مقالاتی در آمریکا منتشر شده که نشان می‌دهد دارایی‌های دیجیتال و رمز دارایی‌ها می‌توانند اثرپذیری تحریم‌ها را کمرنگ کنند. با کنار قراردادن هر سه نکته مطرح شده، این مسئله به ما گوشزد می‌شود که با استفاده از روش‌های فنی و علمی مانند تغییر IP، استفاده از ولت‌های HD (کیف‌پول‌های HD) و عدم تجمیع دارایی‌ها در یک کیف پول، از دارایی‌های دیجیتال خود محافظت کنیم. ضمن اینکه دارایی‌های دیجیتالی که قابلیت فریز کردن دارند را نیز از سبد دارایی خود حذف و آن را با دارایی‌های غیرمتمرکزتر تعویض کرده و به سبد استیبل کوین‌های خود تنوع ببخشیم.
وی درباره راه‌حل‌های قانونی برای مقابله با این مسئله افزود: مدتی است در انجمن، سندهای امنیتی و استانداردهای نگهداری اطلاعات در فضای تبادل اطلاعات را تدوین کرده‌ایم. باید شرایطی فراهم شود تا با بالا بردن امنیت نگهداری دارایی دیجیتال، چشم خود را بر روی این ثروت نبندیم. تدوین سند می‌تواند از سمت بخش خصوصی با مشارکت کسب‌وکارها انجام شود.
آشتیانی برای مقابله با مخاطراتی که در این عرصه وجود دارد نیز پیشنهادهایی ارائه کرد و افزود: با فاصله گرفتن کسب‌وکارها از رویکرد مجوز محوری، برجسته کردن کسب‌وکارها در شرایط حساس و فضای تحریم، نقش مستقل دادن به کسب‌وکارها و الزام آنها به رعایت «استانداردهای امنیت نگهداری دارایی دیجیتال» باعث می‌شود، ضمن حمایت و توسعه رمز ارزها، مخاطرات آن را به حداقل برسانیم.
وی خاطر نشان کرد: مشکل رصد دارایی‌ها در صرافی‌های متمرکز بیشتر است، بنابراین توصیه می‌شود که افراد از صرافی‌های غیرمتمرکز و «استیبل کوین» (ارزهای باثبات) دیگری به جز تتر استفاده کنند.
