ماندانا پاکروان کارشناس مدیریت بازرگانی و کارشناس ارشد کارآفرینی می باشد. وی بهمراه همسر خود از سال ۱۳۸۷ با تاسیس شرکت فن آوران اطلاعات ترنج فعالیت خود را در حوزه IT شروع کردند. او گفت که بر خلاف نظر خانواده علاقه به ایجاد کسب و کار خود داشتند.شروع فعالیت جدی و رسمی ماندانا پاکروان را میتوان با راه اندازی شرکت ترنج در کنار همسر خود ، میثم غره الحمید دانست که ماحصل این فعالیت را در پروژه هایی چون نرم افزار مدیریت محتوای ترنج (Toranj CMS) ، سایت مستر چنگال ،سایت مستر تخفیف ،سایت مستر اپ، سایت مستر محتوا ، اپلیکیشن نشونبده ، سایت مستر ای پی آی اشاره کرد . در سالهای اخیر پاکروان بصورت جدی وارد فعالیتهای کارآفرینانی اصفهان شد.پاکروان را میتوان از معدود خانم های فعال اکوسیستم کارآفرینی اصفهان دانست . در این گفتگوی صمیمانه نظراتشان را در خصوص شروع فعالیتشان در حوزه های مختلف جویا شدیم که در ادامه می خوانیم.
بچه که بودید، میخواستید چهکاره بشوید؟
دوران کودکی در اضطراب و استرس جنگ گذشت. زمانیکه ما کوچک بودیم فقط فکر و ذهنمان در گیر جنگ و پناهگاه بود. بعد از جنگ و آرام شدن ذهن ها ، درگیر آرزوهای شغلی آینده شدیم. در بچگی دلم می خواست کارآگاه یا روزنامه نگار یا وکیل شوم، چون حس کنجکاوری همیشه بر من غلبه می کرد. وقتی کلاس اول دبیرستان را تمام کردم، فهمیدم علاقه شدیدی به گرافیک دارم ولی متاسفانه دید بد خانواده به هنرستان باعث شد پدرم اجازه ندهد تا در هنرستان تحصیل کنم . ایشان به ادامه تحصیل در رسته علوم انسانی و حقوق تشویقم کردند. به این رشته علاقه داشتم ولی از اینکه نتوانسته بودم به خواسته ام برسم ،مسیر تحصیلی خود را عوض کردم و رشته ریاضی را ادامه دادم تا بتوانم معماری بخوانم چون شباهت های زیادی در این رشته و گرافیک می دیدم. ولی دست روزگار منو به طرف رشته کامپیوتر کشاند.
اگر اشتباه نکنم شروع فعالیتتان از ترنج و طراحی وب بود.این سالها را چگونه ارزیابی میکنید؟
من فعالیت کاری خود را از سال ۸۳ شروع کردم ولی در سال ۸۶ با همسرم تصمیم گرفتیم کسب و کار خودمون را علی الرغم نظر خانواده هایمان راه اندازی کنیم. با وجود اینکه در تمام این سالها با سختیهای زیادی رویرو شدیم که ناشی از بی تجربگی خودمان بود (خانواده هامون کارمند بودند و با تفکر آنها بزرگ شدیم) بازهم راضی هستم از اینکه کسب و کار خودمان را راه اندازی کردیم.
از کسبوکارتان بگویید و اینکه الان شرایطتان چگونه است؟
در سالهای اخیر با چالشهای زیادی برخورد کردیم. مهمترین آن، بی تعهدی کارمندان بود. متاسفانه در دانشگاهها تعهد کاری را آموزش نمیدهند و این بزرگترین چالش مخصوصا در اصفهان برای ما بود. در کنار بچه های جدیدی که از دانشگاه فارغ التحصیل می شوند و به صورت فریلنس کار می کنند و متاسفانه بدلیل اینکه هزینه های اضافه ندارند دست به زیرفروشی میزنند.
یکی دو سال است شما را حوزه ی کارآفرینی و استارتاپی می بینیم.چه شد که علاقمند به فعالیت در این حوزه شدید ؟
در زمینه استارتاپ فکر می کنم شرکت ما جزء پیشتازهای این امر بود فقط متاسفانه سال ۸۹ هنوز کلمه ایی به عنوان استارتاپ رواج پیدا نکرده بود. سال ۲۰۱۰ برای اولین بار باراک اوباما واژه استارتاپ در آمریکا را مطرح کرد و بعد از آن کلمه استارتاپ خط مقدم ذهن مردم شد. سال ۸۹ با مسترچنگال کار خودمان را در حوزه استارتاپ شروع کردیم .سال ۹۰ در جشنواره رسانه دیجیتال به عنوان طرح خلاقانه معرفی شد، همان سال جشنواره وب و موبایل مقام اول در حوزه غذا کسب کرد. سال ۹۱ مسترتخفیف را راه اندازی کردیم .به جرات می توانم بگویم بعد از نت برگ و هم ردیف با تخفیفان در اصفهان راه اندازی شد. و بعد از آن شروع به اضافه کردن استارتاپ هایمان و آخرین کارمان مستر ای پی آی هست که موفق شدیم روی این استارتاپ به عنوان شرکت خلاق شناخته بشویم.
متاسفانه در سالهای قبل بیشتر روی مسائل فنی تمرکز داشتیم.از سال ۹۳ تصمیم به افزایش مطالعاتم در زمینه کارآفرینی و بعد از آن تصمیم به تحصیل در رشته کارآفرینی گرفتم.
زنان در همه جوامع از جمله کشور ما از بسیاری از حقوق اجتماعی محروم هستند. نظر شما در این رابطه چیست؟
کاملا موافقم. درست است که شعار در این زمینه بسیار داده می شود و در ظاهر بسیار تلاش برای نشان دادن تساوی میان خانم ها و آقایان در عرصه کار میشود، ولی در عمل اینگونه نیست.بر اساس تجربه ی شخصی خودم ، بارها شده است که برای دریافت وام به عنوان یک صاحب کسب و کار به صندوقها مراجعه کرده ام و با این جمله که چون شما سرپرست خانوار نیستید به شما تعلق نمیگیرد؟! مواجه شدم . متاسفانه در اصفهان هم نهاد یا انجمنی در حمایت از بانوان کارآفرین نداریم
یکی از مشکلاتی که در این بین وجود دارد اینست که تصور میشود از زنان فقط باید در بخش تبلیغات و یا در نهایت قسمتهای روابط عمومی و عکاسی استفاده شود و کمتر کسی به پستهای مدیریتی یا فنی درباره زنان ایرانی فکر میکند.علت اینگونه نگاه جنسیتی را در چه می بینید؟
به نظرم این نوع نگاه زایده فرهنگ نادرست و اشتباه در جامعه طی سالها دوری زنان از عرصه کار بوجود آمده است.اگر به پیشینه تاریخی برگردیم در زمان هخامنشیان زنان در راس امور بودند و به مرور زمان با یک سری تغییرات در افکار و ورود تفکر اعراب ، زنان از عرصه کار حذف شدند و این امر ادامه پیدا کرد . با وجود گذشت نزدیک به ۹۰ سال از این مهم هنوز این فرهنگ غلط سینه به سینه از پدران به پسران رسیده است. بارها شده است که خودم با این ذهنیت مواجه شده ام. با شرکت تماس گرفته می شود و اولین سوال این است مدیرعامل شرکت آقای؟! یعنی باور اینکه یک خانم مدیرعامل یک شرکت باشد در ذهن عموم بسیار کم است. و این می شود یک ضعف.
از وضعیت زنان کارآفرین و استارتاپی در اصفهان بگوید.
اصلا خوب نیست .همانطور که گفتم ما در اصفهان یک انجمن یا یک صنف برای زنان کارآفرین در اصفهان نداریم. یا حتی اگر هم داریم انقدر مطرح نیست که بعد از تحقیقات بسیار اطلاعاتی در مورد آن بدست نیاوردم. جالب این است که وقتی با خانم دکتر تاج الدین صحبت کردم با تعجب گفتن نداریم؟! در خواست من این است اگر چنین انجمنی وجود ندارد ، از تمام بانوان کارآفرین و استارتاپی اصفهان دعوت به تشکیل این انجمن می کنم.
اگر بخواهید از پتانسیل زنان در حوزه ی کارآفرینی استفاده شود ، پیشنهاد شما با توجه به ظرفیت های اصفهان ورود به چه حوزه هایی است ؟(مثلا آشپزی ، حمل و نقل و ….)
از نگاه خودم زنان پتانسیل ورود به تمامی حوزه های کاری را دارند به شرط اینکه به صورت جنسیتی به آنها نگاه نشود. «این کار مردونه هست تو نمی تونی» هیچ معنی به نظر من ندارد. اگر اراده و اعتماد به نفس انجام کاری در خانمها باشد قطعا می توانند آن کار را به خوبی و به نحو احسنت انجام بدن.
ارزیابی شما از اکوسیستم کارآفرینی اصفهان با تمام پتانسیل های منحصربه فرد تاریخی، علمی و صنعتی چیست؟
اصفهان سابقه دیرینه ایی در امر کارآفرینی دارد در این امر می توانیم از محمدحسین امین الضرب نام برد که در زمان قاجار اولین کارخانه برق را در اصفهان راه اندازی کرد و به عنوان پدر برق ایران شناخته می شود و نمونه های دیگری از این دست که در اصفهان بسیار بوده و هست و قطعا همچنان هم ادامه خواهد داشت. قطعا ما مردم اصفهان می توانیم با کمک همدیگر به قول دکتر خسروی اصفهان را به سیلیکون ولی ایران تبدیل کنیم.
با توجه به اینکه در اکثر حوزه ها ، شاهد ظهور استارتاپی هستیم ، در اصفهان چه ظرفیت هایی هنوز جای کار دارد.
استارتاپ انتها ندارد هر ایده ایی که خلاقانه باشد و بتواند مشکل یا مسئله ایی از عموم برطرف کند می تواند ظهور کند.
بعنوان یک زن کارآفرین ، چه خواسته هایی از مسئولین برای جامعه ی کارآفرینی زنان دارید؟
حمایت از بانوان کارآفرین نه در قالب حرف و برگزاری جلسات بدون نتیجه فقط برای اینکه گفته بشود ما به زنان اهمیت میدهیم. ۱۲ تیر ۹۸ جلسه ایی با خانم سامعی مشاور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات داشتیم هنوز منتظر بازخورد آن جلسه هستم! یا هیچ بازخوردی نداشته و اگر هم داشته قصور از اصفهان بوده و هیچ اطلاع رسانی لااقل به شرکت کننده های در آن جلسه نشده است. خواسته من فقط این است که خارج از شعار به بانوان کارآفرین اهمیت بدهید.
و انتظار شما از مسئولین در قبال جامعه ی کارآفرینی چیست؟
حمایت، حمایت و حمایت. در اکثر نقاط دنیا افرادی که کسب و کاری راه اندازی می کنند مورد حمایت دولتها قرار می گیرند چون یک بار بزرگ از دوش دولت برمیدارند ولی در ایران فقط سنگ اندازی جلو راهشان است. تامین اجتماعی بلای جان کسب و کارهای خصوصی شده. اداره دارایی ، مودیان بزرگ را بدلیل اینکه معمولا خصولتی هستند نادیده می گیرند. مودیانی که عمده تراکنشهای مالی در آنجا انجام میشود و نهایت از رانتهای خاص خودشان استفاده می کنند و کسری بودجه و درآمد ناشی از مالیات به گردن کسب و کارهای خصوصی و بعضا خرد و کوچک می افتد.
در این یکی دو سال اخیر که شرایط اقتصادی در بحران قراردارد پیشنهادی که به شرکت ها داده شده همپوشانی و حمایت از همدیگر هست ولی متاسفانه این طرز تفکر در اصفهان وجود ندارند امیدوارم نوآوری باز در اصفهان هم رونق بگیرد.