بحران جهانی کرونا به روزهای سرنوشت ساز خود نزدیک می شود تا با بهره گیری از واکسیناسیون موفقیت آمیز آن در سطح جهانی، این بحران بین المللی به دست فراموشی سپرده شود. در میان سیل انبوه صنایع و کسب کارهایی که دچار خسارت های عمده شدند؛ گردشگری یکی از شاخص ترین صنایعی بود که در سونامی کرونا آسیب های فراوانی متحمل شد و امید دارد تا با برقراری شرایط مساعد تر و خروج از این بحران فراملی دوباره نبض حیات خود را بازیابد. در این میان؛ آنچه اهمیت بیشتری دارد توجه به این پرسش مهم است که؛ صنعت گردشگری در دوران پساکرونا باید از چه راهبردی در جهت تقویت فعالیت های خود تا بازگشت به شرایط مطلوب استفاده نماید؟ به بیان ساده تر؛ «کدام راهکارها در دوران پسا کرونا برای رونق گردشگری مفید است؟»
پاسخ به این سوال نیازمند درک همه جانبه ی رفتار گردشگران در فرایند تقاضای گردشگری در ایام پسا کرونا است که بدون تردید دستخوش تغییرات عمده ای شده است، که بخش اعظم آن متاثر از رعایت پروتکل های بهداشتی و تغییر عادات فردی در این بازه زمانی خواهد بود.
ریسک خرید؛ یک رفتار شایع در مصرف کنندگان خدمات گردشگری است که در شرایط شیوع کرونا می تواند شدت بیشتری یابد و تاثیرات منفی خود را تا دوره پساکرونا به همراه داشته باشد. علت بروز چنین عارضه ای، عدم اطمینان از وجود امنیت کافی در شاخص های بهداشتی در مقاصد گردشگری است. به تعبیر دیگر؛ گردشگران تمایل دارند به مکان هایی سفر کنند که تا حد زیادی ضریب اطمینان کافی در راستای کاهش شیوع ویروس کرونا در آن مناطق ایجاد شده باشد. به بیان دیگر؛ گردشگران مقاصدی را انتخاب می کنند که نسبت به کنترل و کاهش شیوع ویروس کرونا موفق تر عمل کرده اند و در اینجاست که اهمیت فناوری اطلاعات بیش از پیش درک خواهد شد. متاسفانه رسانه های جمعی در مقیاس ملی فرصت کافی برای پرداختن به این جزئیات را ندارند و «جزئیات» همان حلقه مفقوده اطلاعات مورد نیاز گردشگران در انتخاب مقاصد است که باید از طریق ساختارهای اطلاع رسانی خصوصی و شبکه های اجتماعی کسب و کارهای فعال در صنعت مورد توجه قرار گیرد. کسب و کارهای گردشگری در هر بعد و مقیاسی باید نسبت به تقویت ساختارهای اطلاعاتی خود از طریق توسعه فناوری اطلاعات مبادرت ورزند که این امر بدون شناخت کافی از مخاطبان کسب و کارها و مصرف کنندگان خدمات امکان پذیر نخواهد بود و این مهم نیز با توسعه ساختارهای ارتباطی در سایه گسترش فناوری های اطلاعاتی قابل حصول خواهد بود.
* حسین مقصودی *استاد دانشگاه
مدرس رسمی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور
دانشجوی دکتری مدیریت گردشگری دانشگاه علامه طباطبائی تهران
