سرویس های cloud به سه دسته اصلی تقسیم می شوند. IaaS Infra-structure as a Service و PaaS-Platform as a service و SaaS -Software as a Service البته در مدل منتشر شده سال ۲۰۰۹ مبحث همه چیز به صورت سرویس Xaas نیز مطرح گردیده که شامل مباحثی نظیر Business Process as a Servic ,Collaboration as a service ,Strategy as a service … می گردد ولی این مدلها اکنون بیشتر به صورت تئوری یا آزمایشگاهی بوده و کمتر به مرحله تجاری وارد شده اند در ادامه توضیحات بیشتری در مورد مدلهای اصلی ارائه می گردد.
IaaS: این سرویس منابع سخت افزاری و شبکه ای را به صورت مجازی در اختیار مشترک قرار می دهد. در این مدل کاربر دیگر نیازی نخواهد داشت که ادوات سخت افزاری و سیستم عامل نظیر سرور، سوئیچ، روتر، فایر وال و حتی آدرس های آی پی تهیه کند و آن را به صورت مجازی از یک شرکت ارائه دهنده IaaS کرایه خواهد کرد.
نگهداری، سرویس، تأمین خنک کننده، تأمین پاور و مواردی از این قبیل همه در تعهدات شرکت ارائه کننده سرویس خواهد بود. تنها چیزی که مشترک نیاز دارد یک خط ارتباطی پر سرعت به شرکت ارائه کننده سرویس است . مشترک تنها بایستی نیازهای خود را از قبیل اینکه سرور با چه مشخصات، سیستم عامل و مقدار فضای ذخیره سازی ، اعلام دارد و شرکت سرویس دهنده آنها را فراهم می سازد. این مدل در حال حاضر پر کاربرد ترین نوع Cloud است.
PaaS: در این مدل مشتری می خواهد نرم افزارهای مورد نیازش را خود تهیه و برنامه نویسی نماید و شرکت ارائه دهنده سرویس علاوه بر در اختیار قراردادن منابع سخت افزاری و شبکه ای مواردی نظیر ابزارهای توسعه نرم افزار و منابع کتابخانه ای را نیز در اختیار مشتری قرار خواهد. همچنین امکاناتی نظیر ابزارهای طراحی نرم افزار، توسعه ، استقرار و تست نیز می تواند ارائه گردد. کلیه امکانات دیگر مورد نیاز توسعه نظیر نیازهای Integration بانک اطلاعاتی، وب سرویس، امنیت، مدیریت نسخه نرم افزار، خطا یابی نیز در دسترس است به طور مثال فرض کنید شرکت می خواهد توسعه نرم افزارهای مورد نیاز خود را بر پایه مایکروسافت انجام دهد. در این حالت نیازمند تهیه سخت افزارهای سرور، شبکه، سیستم عامل ، ابزار Visual Studio، تهیه توابع کتابخانه ای مورد نیاز، ایجاد وب سرور، ایجاد بانک اطلاعاتی، ایجاد محیط تست، ایجاد محیط استقرار عملیاتی و مواردی از این قبیل بوده که بسیار هزینه بر خواهد بود. یک جایگزین مناسب خرید سرویس از یک شرکت ارائه دهنده PaaS است که کلیه موارد را به صورت آماده در اختیار بگذارد و شرکت تنها شروع به توسعه نرم افزار خود نماید.
SaaS: در این مدل نرم افزار و دیتای مربوط به Cloud منتقل می گردد. کاربر بیشتر در این مدل در سمت خود از مرورگر جهت استفاده از نرم افزارها استفاده می کند. این مدل بیشتر توسط شرکت های تولید کننده نرم افزار پشتیبانی می شود و آنها به جای فروش نرم افزار خود استفاده از آن را به صورت سرویس به مشتریان ارائه می نمایند و دامنه وسیعی از نرم افزارها اکنون به صورت سرویس ارائه میشود که می توان از DBMS ,Office ، نرم افزارهای مدیریتی ، CRM , ERP ،حسابداری، MIS ,Content Management , HRM نام برد.شکل زیر سه سطح سرویس های Cloud و نحوه ارتباط آنها با مشتری را به صورت شماتیک بیان می نماید.
مهندس امید صفوی
شرکت عصر ارتباطات و انتقال داده های سپاهان