۱۰ سال پیش در یک جمع دانشجویی، یکی از رفقا که فوق لیسانس مخابرات می خواند و به خاطر پایان نامه ارشدش، روی موبایل های نسل سوم کار می کرد، ادعا کرد که بشر در آینده در یک لپ تاپ و یک موبایل خلاصه می شود و همه نیازها و احتیاجاتش را می تواند با آنها برطرف کند. برای ما که شنونده اش بودیم، آن موقع این حرف زیادی خوش بینانه یا حتی مضحک به نظر می رسید؛ اما در این ۱۰ سال، سرعت پیشرفت تکنولوژی و اتفاقات حیرت انگیز این عرصه چنان بوده که حالا حتی به اولی (یعنی لپ تاپ) هم نیازی نیست.
دیگر آدم هایی که هنوز با ویندوز ایکس پی کار می کنند و گوشی غیر «تاچ» دارند، متعلق به عصر دایناسورها محسوب می شوند. گرچه تا پنج سال پیش، چک کردن ای میل با موبایل یا دانلود موسیقی همین طور که روی صندلی مترو نشسته ای، برای خیلی ها یک آرزوی دست نیافتنی تصور می شد اما امروز اینکه به یکی توی جی تاک پی ام بدهی و بلافاصله جواب بگیری که «الان پشت رلم»، چیز غریبی نیست.
قیمت ها اهم خیلی نجومی و دور از دسترس نیستند و با ۴۰۰-۳۰۰ هزار تومان می شود اسمارت فون های جمع و جوری گرفت اما سرعت اتفاقات تازه و به دنیا آمدن ورژن های جدید سیستم عامل ها و اضافه شدن اپلیکیشن های نو و کاربردی به قدری زیاد شده و روی دور تند افتاده که اگر یک لحظه سرت را بچرخانی، به گرد پایشان نمی رسی.
اگر از خیل عقب ماندگان این قافله هستید، سبک زندگی این هفته را از دست ندهید که اطلاعات مفید و مختصری درباره سیستم عامل ها و اپلیکیشن های به درد بخور اسمارت فون ها و تبلت ها در آن جمع شده است.اول از همه باید تصمیم بگیرید که کدام سیستم عامل به کارتان می آید
اندروید، اپل یا ویندوزفون؟ مساله این است
حقیقت این است که هر سه این سیستم عامل ها، نقاط قوت و ضعف خودشان را دارند و چیزی که مشخص می کند کدام سیستم عامل بهتر است، نوع کاربری شما و انتظاراتی است که از موبایلتان دارید. هر کدام از این گزینه ها می توانند گزینه برتر باشند و این ما و شماییم که باید با توجه به اهداف و سلیقه مان یکی را انتخاب کنیم. پس این وسط اولین چیزی که به نظر مهم می رسد، داشتن اطلاعاتی درباره این سیستم عامل هاست. خوشبختانه الان شما دقیقا همان همشهری جوانی را در دست دارید که فرق اینها را برایتان توضیح می دهد.
iOS-برای گجت های همراه اَپلی مثل آی فون، آی پد و آی پاد
بیایید با پلت فرم موبایلی اپل شروع کنیم. سیستم عاملی که دنیای مدرن کامپیوترهای همراه مثل تبلت ها و گوشی های هوشمند را رقم زد. پر زرق و برق، معتبر و محبوب. شکی نیست که خیلی ها عاشق این سیستم عامل هستند و دوستش دارند، عشقی که گاهی منجر به کور شدن هم می شود!
طرفداران تعصبی اپل که زمان پیدایش شان تقریبا به دو سه سال آخر زندگی مرحوم جابز برمی گردد، معتقدند iOS از همه بهتر است؛ چون زیباست، ویروس کمتری دارد و منبع عظیمی از برنامه ها و بازی ها را در اختیار کاربر می گذارد. استپ! همین جا یک لحظه صبر. تا حالا چیزی در مورد «اکوسیستم» شنیده اید؟ اکوسیستم ها در واقع نوع رابطه کاربر با محصول و شیوه استفاده از آن را تعیین می کنند.
شما برای اینکه بتوانید برنامه یا بازی روی دستگاه اپلی تان نصب کنید، یا حتی آهنگی بریزید و هر وقت خواستید گوش کنید، باید از فیلتری به نام «آی تونز» رد شوید. همه برنامه ها فقط از طریق فروشگاه نرم افزار اپل «معروف به اپ استور» قابل دانلود هستند و دسترسی به این سرویس برای کاربران ایرانی مسدود است. در حقیقت تنها راه نصب بازی و برنامه روی دستگاه های اپلی، یا دستیابی از طریق شیوه های غیرقانونی به اپ استور است یا جیل بریک کردن (قفل شکستن) دستگاه.
جیل بریک کردن در لحظه اول مشکلی برای شما ایجاد نمی کند اما مثلا اگر بخواهید سیستم عاملتان را آپدیت کنید، جیل بریکش همراه با همه برنامه هایی که به کمک آن نصب کرده اید می پرد. خداحافظ! این است که اگر بخواهید اپل را انتخاب کنید، باید بدانید که دستگاه تمام و کمال در اختیار شما نیست و با محدودیت هایی روبرو هستید.
البته iOS با ایده ای طراحی شده که به قول خیلی از کارشناسان حوزه آی تی، حتی شامپانزه هم بتوانند با آن کار کنند. روی دستگاه های اپلی همه چیز دم دست است، زیاد قابل شخصی سازی نیست و تنظیمات پیچیده ای ندارد.
البته این دلیل نمی شود که اپل برای حرفه ای ها مناسب نباشد اما دست کم در ایران، کار کردن با یک دستگاه اپلی هزینه و وقت بیشتری از کاربر می گیرد؛ خصوصا اگر کاربر حرف گوش کن و معمولی نباشید و بخواهید هر روز اپلیکیشن های جدید نصب کنید یا با تنظیمات مختلف گوشی ور بروید.
[divider]
اندروید – برای محصولات سامسونگ، سونی و ال جی
اندروید به عنوان محصولی از شرکت گوگل، نه فقط محبوبترین سیستم عامل موبایلی است بلکه تا اواسط سال جاری به پر استفاده ترین سیستم عامل تبلتی هم تبدیل می شود. این اصلا عجیب نیست! چون اندروید (از بسیاری جهات) باد «ویندوز» دستگاه های قابل حمل لقب بگیرد. به لطف ده ها تولیدکننده که اندروید را برای محصولات خودشان شخصی سازی کرده اند و آن را در گوشی هایی با قیمت ها و امکانات متنوع نصب می کنند، اندروید به انعطاف پذیری و محبوبیتی رسیده که iOS نمی تواند برسد.
سیستم عاملی که برای هر بودجه، هدف و علاقه ای گزینه روی میز دارد. اندروید مثل بقیه سیستم ها از جمله iOS و ویندوز، نسخه ها و ورژن های مختلفی دارد. ضمنا همانطور که گفتیم شرکت های استفاده کننده از این سیستم عامل مثل سونی و سامسونگ، آن را طوری که خودشان می خواهند بازسازی و رویش رابط کاربری جدید نصب می کنند؛ مثلا در گوشی های سامسونگ، کلید Back اندروید اکثرا سمت راست است و در گوشی های سونی سمت چپ! اما به طور کلی در یک گوشی اندرویدی، شما دستگاه را کاملا زیر نظر دارید و همه امکانات آن مال شماست؛ مثلا می توانید مستقیما با یک کابل USB موزیک بریزید، عکس ها را بردارید یا برنامه نصب کنید.
ضمنا هر چند فروشگاه اپلیکیشن این سیستم عامل یعنی گوگل پلی شامل تحریم ها شده اما نصب برنامه و بازی از منبعی غیر از این فروشگاه روی اندروید بسیار ساده است و نیاز به هیچ کار عجیب و غریبی ندارد. تنظیمات شخصی شما روی اندروید قابل پیاده سازی است. صفحه هایش ویجِت و رنگ و هیجان دارندن و ضمنا برای کاربران حرفله ای و توسعه دهنده ها قابلیت های بیشتری ارائه می کنند. در یک کلمه، اندروید ارزانتر و کار کردن با آن برای کاربران ایرانی ساده تر است.
[divider]
ویندوزفون – برای گوشی های هوشمند مایکروسافت
ویندوزفون یکی از قدیمی ترین سیستم عامل های موبایلی است و داستانش به خیلی سال قبل برمیگردد. حتی در سال های گذشته هم شرکت های مختلفی (از جمله اچ تی سی) گوشی های ویندوزی زیادی تولیدکردندکه از قضا فروش خوبی هم داشتند. اما ویندوز هیچ وقت آن چیزی نبود که بتواند حسابی بترکاند و بازی پلت فرم ها را به هم بزند؛ تا همین یک سال پیش یعنی زانی که ویندوز ۸ معرفی شد. مایکروسافت با ویندوز جدید تکانی به خودش داد تا علاوه بر دنیای کامپیوترهای سنتی، بازار گوشی ها و تبلت ها را هم قرق کند. مایکروسافت اول از همه چیز چه کار کرد؟ ویندوز را با پردازنده های شرکت ARM هماهنگ کرد.
پردازنده های ARM، غالبا روی تبلت ها و گوشی های هوشمند نصب می شوند و باتری کمتری نسبت به رقبا مصرف می کنند. ضمنا رابط کاربری آن را زیر و رو کرد و طرحی نو در انداخت که حقیقتا مناسب دستگاه های لمسی است. (بگذریم از اینکه این موضوع می تواند باعث افت سهم بازار مایکروسافت در بازار کامپیوترهای خانگی شود) اما به عنوان کاربر نهایی و بدون در نظر گرفتن توضیحات فنی، گوشی و تبلت ویندوزی چه سودی برای ما دارد؟ مهمترین نکته اش این است که «ویندوز» است! یعنی همه امکاناتی که شما قبلا در ویندوز خانگی تجربه کرده بودید (مثل ورد و اکسل) را برایتان مجددا احیا می کند.
به بیان بهتر، اگر بخواهیم سیستم عامل ها را از روی رابطه شان با تولید و مصرف محتوا بررسی کنیم، ویندوز بهترین پلت فرم تولید محتواست، اندروید در رده بعد قرار می گیرد و iOS با دریای عظیمی از نرم افزارها و برنامه ها به عنوان پرمصرف کننده ترین شناخته می شود. در مورد ویندوزفون باید این نکته را در نظر بگیرید که هنوز فروشگاه اپلیکیشن هایش خیلی تُنک است و طول می کشد تا اپلیکیشن های به درد بخور ایرانی برای آن ساخته شود.
[divider]
احوال باقی سیستم عامل ها چطور است؟
سیستم عامل های خسته
به جز سه سیستم عامل مطرحی که صحبت شان را کردیم، نام های دیگری هم در دنیا وجود دارند که سهمشان از بازار کمتر است. بعضی از آنها هم منقرض شده اند و عملا دیگر گوشی خاصی بر پایه آنها راضی بازار نمی شود. اینجا درباره این سیستم عامل های خسته گپ می زنیم.
بلک بری OS: بلک بری سیستم عامل اختصاصی خودش به نام Black Berry OS را روی گوشی هایش نصب می کند. به طور تاریخی، محبوبیت گوشی های بلک بری سال ها پیش، بیشتر به خاطر مدل هایی مثل Curve یا Bold که صفحه کلید کامل داشتند ایجاد شد. با اینحال، در نسخه تازه سیستم عامل بلک بری، امکان پشتیبانی از گوشی های تاچ مثل بلک بری Bold9900 و Torch هم ایجاد شده. تبلت بلک بری هم که اسمش Playbook است، از سیستم عامل اختصاصی خودش به نام QNX استفاده می کند. بلک بری داستان خودش را دارد! ولی بزرگترین ضعفش به طور ساده کمبود اپلیکیشن های مفید و کارآمد است. چیزی که اگر اهل استفاده از برنامه ها نباشید اذیت تان نمی کند.
سیمبین: نامش با اولین گوشی های پرامکانات مثل نوکیا ۶۶۰۰ یا سونی اریکسون P990 گره خورده (۶۶۰۰ همان «۶۶ کتلت» یا به «۶۶ چاق» معروف است و P990، آن مدل اریکسون است که نیم صفحه پایینش به صورت تایی باز می شدو قلم لمسی داشت). این سیستم عامل که توسط بنیاد سیمبین اداره می شد، با کلی اصلاحات روی گوشی های خوب و جدیدی مثل نوکیا N95 با N8 هم نصب شد اما از حدوددو سال پیش که غول فنلاندی سراغ دوستی با مایکروسافت رفتو اسمارت فون هایش را با ویندوز تولید کرد. سیمبین هم عملا هوا شد.
بادا: خیلی ها اعتقاد دارند که Bada صرفا یک ایده بازاریابی جهت فروش بیشتر برای سامسونگ بود. بادا روی سری Wave سامسونگ نصب شد و آمد و رفت. تمام! بهتر است سراغش نروید.
تیزن: Tizen یک کار در حال پیشرفت است که سامسونگ و اینتل مشترکا در حال توسعه دادنش هستند. چیز زیادی از آن در بازار پیدا نمی کنید؛ اما اگر می خواهید بدانید چه شکلی است، باید بگوییم که تیزن از رگ و ریشه های باقی مانده از MeeGo – که نوکیا با همکاری اینتل زخمی اش کرد و بعد رفت سراغ مایکروسافت – تغذیه و رشد کرده.
وب OS: اچ پی چند گوشی و تبلت با نام هایی مثل Pre و Touchpad به بازار فرستاد و بعد Web OS را برای همیشه رها کرد. البته اچ پی قول داده که سورس این سیستم عامل را برای دسترسی توسعه دهنده ها در دسترس قرار دهد.
