بررسی وضعیت IT در مرکز بهداشت استان و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان
[divider]
محسن روحانی مدیر گروه گسترش شبکه های بهداشت و درمان مرکز بهداشت اصفهان و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان می باشند. از سال ۶۹ به عنوان کارشناس با تحصیلات فوق لیسانس در سمت ریاست گروه فناوری اطلاعات معاونت بهداشت استان اصفهان مشغول به فعالیت می باشند.وی مدیر گروه گسترش شبکه های بهداشت و درمان مرکز بهداشت استان و معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان است.سمیه هادی از سال ۸۴ به عنوان کارشناس IT شبکه بهداشت نجف آباد تا سال ۸۸ و از سال ۸۸ با مدرک فوق لیسانس IT مسئول فن آوری اطلاعات در گروه گسترش شبکه بهداشت واحد آمار و رایانه این مرکز به عنوان کارشناس فنی مشغول به فعالیت می باشند.
IT در بهداشت از دیدگاه شما و جایگاه علوم انفورماتیک IT در بهداشت استان اصفهان و اهداف آن را بررسی کنید.
در بخش بهداشت از سال ۸۵ همزمان با شروع زمزمه های IT در استان در این فناوری وارد شد و اولین برنامه شروع پزشک خانواده در روستاها بود.نرم افزاری جهت دریافت اطلاعات به صورت یکپارچه در سال ۸۸ راه اندازی شد وگروه فناوری اطلاعات سامانه الکترونیک سلامت ایرانیان در ده فاز راه اندازی شد.با راه اندازی و تکمیل این سامانه تمامی اطلاعات شهروندان اصفهانی به صورت آن لاین در تمامی بیمارستان ها و خانه های بهداشت و کلینیک های خصوصی قابل دسترسی است.وقتی بیماری به بیمارستان مراجعه می کند با داشتن کارت سلامت تمامی اطلاعات وی قابل دسترسی است. یکی دیگر از مزایای این سامانه ارتباط با کلیه بخش های خصوصی و دولتی که خدمات بهداشتی می خواهند به صورت آن لاین انجام می شود.
همانطور که گفته شد این سامانه در ۱۰ فاز در حال پیاده سازی است. فاز اول آن مربوط به شهرهایی است که زیر ۵۰۰۰۰ نفر جمعیت دارند. این فاز در سال ۸۹ انجام شده است. فاز دوم استقرار این سامانه در روستاها تا پایان سال ۹۰ صورت می گیرد به طور خلاصه فاز اول این سامانه مربوط به اطلاعات هویتی، فاز دوم مربوط به سرشماری ، فاز سوم استقرار تیم سلامت، فاز چهارم ورود اطلاعات براساس چک لیست و در فازهای بعدی موضوع کارت سلامت و اتصال بخش های خصوصی به این سامانه است.
در راستای بهداشت الکترونیکی و بهینه سازی بهداشت سلامت الکترونیکی چه مواردی را الزامی می دانید؟ در اصفهان برای نیل به اهداف چه باید کرد؟
در یک جمله می گویم بزرگترین معضل ما زیرساخت است. ما متولی بهداشت هستیم و کارمان را به نحو احسنت انجام می دهیم اما سوالی که اینجا مطرح است متولی زیر ساخت ارتباطات چه نهادی است؟ما در مدت ۳ ماه با زحمات زیاد و تعاملات فراوان توانستیم ۱۵ نقطه در شهر اصفهان را با هم لینک کنیم. وقتی زیر ساخت ارتباط بین مرکز بهداشت شهر x در استان با اصفهان آماده نباشد حالا ما هم تمامی برنامه هایمان آماده باشد چه کاری می توانیم انجام دهیم؟این کار همانند ساختن هواپیمایی است بدون باند فرود.
در راستای اهداف ذکر شده چه اقداماتی صورت گرفته است؟
ما برای مجهزکردن مراکز بهداشت استان ۵۴۵ سیستم را خریداری کردیم.در اصفهان ۱۱۵۰ نقطه لینک ارتباطی در کل روستاها برای بخش بهداشت نیاز دارم استان های خوزستان و چهارمحال بختیاری دارای زیر ساخت مناسب کارشان هستند ولی استان ما نه. این کار در استان گلستان انجام شده است ولی وقتی به اصفهان می رسیم هنوز زیر ساخت ارتباطاتی نداریم.بخش خصوصی می تواند زیر ساخت ارتباطی شهرهای اصفهان را ایجاد کند و به متقاضیان بفرستد ما بستر رایگان نمی خواهیم. بستر مناسب می خواهیم ما برای برقراری ارتباط حتی در اندیشه ادغام دفاتر ICT روستایی با خانه های بهداشت شدیم که بعد از کارشناسی این امر، قضیه منتفی شد.در شهر بغداد کشور عراق این زیر ساخت وجود دارد.
استفاده های کاربردی از IT در مبحث بهداشت اصفهان اکنون شامل چه موضوعاتی است؟
ما در بخش اداری و انبار خود توسط نرم افزارهای اتوماسیون اداری از فناوری اطلاعات استفاده کرده ایم. البته ما در استان اصفهان ارتباط ۸۰۰ نقطه را به صورت P2P انجام داده ایم.
در ۲۰ نقطه از شهر (موضوع سلامت شهری) از لحاظ شبکه و ارتباطات اقدامات لازم را انجام داده ایم. البته ما دو سامانه گویای ۹۷۲۰۱۴۹ با محتوای جدید که مربوط به مباحث جدید و ۹۷۲۰۱۳۰ با موضوع دیابت راه اندازی کرده ایم.
در برنامه های ما راه اندازی مشاوره های رایگان نیز وجود دارد.
بهداشت و مشاوره پزشکی خانوادگی از طریق فرآیند ارتباطات الکترونیکی چقدر تأثیرگذار است و مزایای آن چیست؟
باید گفت که سرویس گیرنده های ما خانواده ها هستند از مزایای فناوری اطلاعات می توان به :
۱- با این تغییر خانواده ها مجبور به تکرار رفت و آمد نیستند.
۲- خروجی به صورت آنلاین پیش بینی کم یا زیادبودن بیماری یک منطقه آسان است.
۳- وقت، سرعت ، مراقبت افزایش پیدا می کند.
۴- با ایجاد نرم افزار ارتباط نیمی از مورادی که ما از آن مطلع نیستیم را متوجه می شویم.
نکته ای که می توان در اینجا به آن اشاره کرد این است که با استخراج صحیح شاخص های یک منطقه می توان برای یک منطقه از لحاظ بودجه و مالی برنامه ریزی کرد و برای یک نوع خدمت صحیح هزینه شود. به عنوان مثال شاخص یک شهر نشان می دهد ابتلا به دیابت در آن منطقه زیاد است و ابتلاء به سرطان کم است. با علم این اطلاعات می توان در مورد دیابت بیشتر سرمایه گذاری کرد تا آگاهی نسبت به این بیماری افزایش پیدا کند.
از اهداف آینده می توان به صدور کارت هوشمند اشاره کرد.در ساختار اداری ما مرکز بهداشت به عنوان سطح اول و بیمارستان به عنوان سطح دوم است. امیدواریم بتوانیم ارتباط بین این دو سطح به صورت متمرکز جهت تسریع در امور درمان انجام شود.
از فواید بهداشت الکترونیکی گفتیم. بد نیست معایب این موضوع را نیز مطرح کنیم
یکی از چالش های الکترونیکی شدن امنیت اطلاعات می باشد. ما در بحث زیرساخت بهترین زیرساخت را انتخاب کردیم و دیگر عیب این موضوع پرهزینه بودن این موضوع می باشد رقم پایین کار با زیرساخت مناسب و استقرار رایانه ۲ میلیارد تومان برآورد شده است که علی رغم تلاشهای زیاد، ما هنوز نتوانسته ایم این بودجه را تأمین نمائیم.
حمایت مسئولین امر چگونه بوده است؟ چه بخشهایی را در این راه به حمایت می طلبید؟
در این مدت با استانداری و مخابرات ارتباط خوبی داشتیم.در همین راستا،استانداری اعلام کرد که تمامی شهرهایی که تا حد ۴۰ کیلومتری اصفهان باشند را پشتیبانی می کند که تقریباً نصفه از این موضوع حل شد و نیمه دوم را اعلام کرد که با یک شرکت خصوصی به توافق برسید تا پنجاه درصد از هزینه آن را نیز پرداخت کند که ما در حال توافق با چند شرکت در این خصوص هستیم.
جمع بندی و حرفهای نگفته و چالش ها و موانع کاری حیطه شما چه مواردی هستند
می گویم زیرساخت های اصفهان در شان مردم اصفهان نیستند. ساختار وزارت خانه ما در بخش فناوری اطلاعات ضعیف می باشد البته آن هم به دلیل گستردگی و تنوع کار همانند بهداشت جامعه، بهداشت خانواده، بهداشت صنعت، بهداشت مدارس و … انتظار می رود معماری سازمانی برای وزارتخانه انجام شود. اکثر کارها به صورت جزیره ای کنترل می شود و هنوز در بخش فناوری اطلاعات مدیریت متمرکز نداریم. متولیان فرهنگ IT کار بسیار دشواری دارند چون بعد از این همه تبلیغات تلویزیونی، اس ام اس، بیلبوردی برای بانکداری الکترونیکی ولی هر وقت به بانک ها مراجعه می کنیم با ازدحام جمعیت روبرو می شویم به همین دلیل مدیران ما عقب نشینی می کنند ما به عنوان متولی سلامت باید رفاه خانواده ها را تضمین کنیم و از تکنولوژی فناوری اطلاعات برای بهتر شدن خدمات استفاده بهینه داشته باشیم سرویس گیرنده ها هنوز اعتماد ندارند. پیشنهاد می دهیم میزان ردیف اعتبار IT در بودجه افزایش یاید.
در پایان هم از دکتر شیرانی رئیس دانشگاه علوم پزشکی، دکتر حیدری معاون بهداشتی دانشگاه و رئیس مرکز بهداشت استان، استانداری و مخابرات جهت کمک های فکری و حمایت هایشان تشکر می کنیم و امیدواریم از این استراتژی ارائه خدمات سلامت مبتنی بر IT به جامعه استفاده بهینه کنیم.
