در سال‌های اخیر دیسک‌های حالت جامد یا SSDها از نظر کارایی پیشرفت کرده‌اند و از نظر قیمت نیز ارزان‌تر شده‌اند. هنوز هم یک SSD نسبت به هارد دیسک‌های معمولی هزینه‌ی بالایی دارد ولیکن سرعت پردازنده‌ی اصلی و گرافیکی و واسط‌های ارتباطی آن قدر افزایش یافته که حالا نوبت به ارتقای ابزار ذخیره‌سازی رسیده به طوری که در لپ‌تاپ‌ها و اولترابوک‌ها هم شاهد استفاده از SSD هستیم. در این مقاله به معرفی ۵ مورد از SSDهای اقتصادی و حرفه‌ای می‌پردازیم. با ما باشید.همان‌طور که گفته شد، هزینه‌ی یک درایو دیسک حالت جامد نسبت به هارد دیسک معمولی بسیار بالاست. به عنوان مثال در بازار ایران با پرداخت هزینه‌ی ۴۵۰ هزار تومانی می‌توان یک درایو ۱۲۸ یا ۱۲۰ گیگابایتی از برندهای مختلف تهیه کرد در حالی که یک هارد دیسک ۱ ترابایتی ۳٫۵ اینچی خوب تنها ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد.
اما حقیقت دیگر این است که سرعت بوت شدن ویندوز با استفاده از یک درایو SSD چیزی در حدود یک سوم زمان بوت شدن آن از روی هارد دیسک معمولی است. دقیق‌تر بگوییم، در حالت عادی ویندوزی که تازه نصب شده، در مدت زمان حدود ۶۰ ثانیه از یک هارد دیسک ۳٫۵ اینچی با سرعت دورانی ۷۲۰۰ دور بر دقیقه بوت می‌شود. در لپ‌تاپ‌ها که معمولاً هارد دیسک ۲٫۵ اینچی است و سرعت آن ۵۴۰۰ دور بر دقیقه است، این زمان بیشتر هم می‌شود اما با استفاده از یک SSD معمولی، مدت زمان بوت ویندوز کمتر از ۲۵ ثانیه خواهد بود.
همین تفاوت در مورد نرم‌افزارها و بازی‌ها هم وجود دارد. بنابراین مشخص است که سرعت پایین ابزار ذخیره‌سازی در مقایسه با پردازنده‌ها و واسط‌های ارتباطی مشکل آفرین شده و بسیاری از کاربران حرفه‌ای ترجیح می‌دهند از یک SSD ساده و ارزان به جای HDD استفاده کنند، حتی اگر قیمت آن چند برابر بیشتر باشد. بنابراین به معرفی بهترین SSDها می‌پردازیم که البته تعداد محدودی در بازار موجود هستند و باید در انتخاب بین مدل‌های موجود، به بررسی بنچ‌مارک‌ها و دیگر مقالات مرتبط با ارزیابی و بررسی هر برند و مدل خاص پرداخت.
OCZ Vector
کمپانی OCZ یکی از بهترین تولیدکنندگان دیسک حالت جامد است که محصولات سری Vertex 3 و ۴ آن در سال‌های اخیر با استقبال خوبی مواجه شدند. سری جدیدتر Vector هم از جمله بهترین SSDهای بازار هستند چرا که کارایی خوبی به نسبت قیمت دارند. خانواده‌ی OCZ Vector درایوهای ۲٫۵ اینچی هستند که مدل ۱۲۸ گیگابایتی آن سرعت خواندن ترتیبی نهایتاً ۵۵۰ مگابایت در ثانیه دارد و سرعت نوشتن ترتیبی آن هم به ۴۰۰ مگابایت در ثانیه می‌رسد. به نمودار زیر توجه کنید که کارایی مدل‌های مختلف را با توجه به قیمتشان نمایش می‌دهد. هارددرایو Caviar Black وسترن دیجیتال هم به عنوان یک هارددیسک معمولی در نمودار ظاهر شده تا سرعت بالای SSDها را آشکار کند.
سری وکتور کمپانی OCZ همیشه بهترین نیست ولیکن در بسیاری بنچ‌مارک‌ها در رتبه‌های اول جدول قرار می‌گیرد.
مدل ۱۲۸ گیگابایتی به قیمت ۱۲۰ دلار فروخته می‌شود و مدل ۲۴۰ گیگابایتی حدود ۲۲۰ دلار هزینه در بردارد. هر گیگابایت چیزی در حدود ۰٫۹۳ دلار، ممکن است سایر برندها و مدل‌ها ارزان‌تر باشند ولیکن با مقایسه‌ی سرعت و کارایی، برتری سری وکتور OCZ مشخص می‌شود.
اما نقطه ضعفی هم در این مدل‌ها وجود دارد که به کنترلر مربوط می‌شود. کنترلر Barefoot 3 در عمل کمی غیرقابل اطمینان ظاهر شده به این معنی که تعدادی از مصرف‌کنندگان از خرابی و از دست رفتن اطلاعات خبر داده‌اند. بنابراین اگر یکی از مدل‌های سری وکتور را انتخاب می‌کنید، یک نسخه‌ی پشتیبان از اطلاعات خود تهیه کنید.
Samsung 840 Pro
چند سال پیش اثری از کمپانی سامسونگ در بازار SSD نبود اما با معرفی سری ۸۳۰، اوضاع کمی متحول شد. کنترلر، حافظه‌های به کار رفته و به طور کلی تمام تجهیزات داخلی درایوهای ۸۳۰ محصول سامسونگ بود و در نگاه اول به نظر نمی‌رسید که سامسونگ از پس رقبایی مثل اینتل برآید ولیکن کارایی محصولات سری ۸۳۰ بسیار عالی بود و در ادامه سری ۸۴۰ رونمایی شد. این نسل جدید هم بسیار سریع، قابل اطمینان و نسبتاً ارزان است لذا یکی از بهترین محصولات بازار SSD به حساب می‌آید.
مدل ۱۲۸ گیگابایتی حدود ۱۳۰ دلار و مدلی ۲۵۶ گیگابایتی حدود ۲۲۰ دلار هزینه دارد که به ازای هر گیگابایت، به ترتیب ۱ دلار و ۰٫۸۶ دلار می‌شود. مشخصات اعلام شده به اندازه‌ی سری وکتور کمپانی OCZ جالب نیست ولی همچنان یک محصول عالی به شمار می‌رود. سرعت خواندن ترتیبی نهایتاً ۵۳۰ مگابایت بر ثانیه و سرعت نوشتن ترتیبی نیز ۳۹۰ مگابایت بر ثانیه برای مدل ۱۲۸ گیگابایتی است.
با توجه به نظراتی که مشتریان در وب‌سایت‌های مختلف عنوان کرده‌اند، سری ۸۴۰ سامسونگ قابلیت اطمینان بالایی دارد و به ندرت خراب شده است. البته باز هم به تهیه‌ی نسخه‌ی پشتیبان نیاز است ولیکن اعتماد بیشتری به این محصول وجود دارد. در مجموع بهترین گزینه برای داشتن کارایی بالا و در عین حال خرابی کم، مدل‌های مختلف سری ۸۴۰ سامسونگ است.
Corsair Neutron
کمپانی کورسِیر هم به عنوان یک رقیب جدی در بازار SSD مدل‌های مختلفی رونمایی و عرضه کرده که یکی از جدیدترین و بهترین محصولات این کمپانی سری Neutron (نوترون یا تلفظ صحیح آن نیوتران) است. کنترلر LAMB LM87800 در این دیسک حالت جامد به کار رفته است. مدل ۱۲۰ گیگابایتی و ۲۴۰ گیگابایتی به ترتیب ۱۳۰ و ۲۳۰ دلار قیمت دارند و به عبارتی قیمت هر گیگابایت این مدل‌ها حدود ۱ دلار است.
کورسیر برای کاهش هزینه، سرعت نوشتن ترتیبی را کاهش داده و نتیجه ۲۱۱ مگابایت بر ثانیه است. سرعت خواندن ترتیبی همچنان بسیار بالاست و به ۵۴۰ مگابایت در ثانیه می‌رسد. در بیشتر کاربردهای روزمره، سرعت خواندن اطلاعات مهم‌تر است بنابراین تفکری که کورسیر در طراحی این مدل‌ها داشته، به نظر خوب و منطقی است. نکته‌ی دیگر این است که در بیشتر بررسی‌هایی که در مورد سری نوترون کورسیر منتشر شده، سرعت نوشتن ترتیبی بیش از مقدار درج شده روی جعبه‌ی محصول است که خود یک نکته‌ی مثبت در مورد کارایی آن است.
توجه کنید که سری نوترون سریع‌ترین محصول بازار نیست ولیکن قیمت خوبی دارد و برای کسانی که می‌خواهند برای اولین بار یک دیسک حالت جامد روی سیستم خود داشته باشند، گزینه‌ی خوبی است.
Samsung 840 EVO
سری ۸۴۰ سامسونگ در سال ۲۰۱۲ معرفی شده که خود شامل دو سری معمولی و Pro یا حرفه‌ای می‌شود. اما در ادامه یک سری دیگر با کنترلری سریع‌تر و حافظه‌هایی با لیتوگرافی ۱۹ نانومتری معرفی شد که ۸۴۰ EVO نام دارد و قطعاً یکی از بهترین‌های این بازار است.
بررسی این محصول با توجه به مشخصات روی کاغذ جالب است. اما در عمل نتیجه کمی بدتر است. مدل ۱۲۰ گیگابایتی ممکن است به قیمت ۹۰ دلار هم فروخته شود و به عبارتی هر گیگابایت آن ۰٫۷۵ دلار هزینه در بر دارد. مدل ۲۵۰ گیگابایتی هم ۱۷۵ دلار قیمت دارد و به عبارتی هر گیگابایت آن ۰٫۷۰ دلار قیمت دارد.
اما مشخصات سرعتی محصول، سرعت نوشتن و خواندن ترتیبی به ترتیب ۵۴۰ و ۴۱۰ مگابایت بر ثانیه است ولیکن در عمل سرعت سری ۸۴۰ پرو بیشتر است. به هر حال سرعت این دیسک حالت جامد نسبت به بسیاری از محصولات بازار و البته سری ۸۴۰ معمولی بیشتر است و در ضمن قیمت مناسب‌تری هم دارد. بنابراین یک محصول کاملاً رقابتی و مناسب است.
OCZ RevoDrive 3 X 2
تا اینجا تنها به معرفی درایوهایی پرداختیم که واسط ارتباطی SATA 3 دارند که نام دیگر آن SATA 6Gbps است. در واقع سرعت این واسط ارتباطی به ۶ گیگابایت در ثانیه محدود می‌شود و منظور از عدد ۳ در SATA 3 هم نسخه‌ی واسط است نه سرعت آن.
OCZ RevoDrive 3 X 2 از نظر کارایی به دیگر محصولات بررسی شده فرصت رقابت نمی‌دهد چرا که از درگاه PCI-Express برای ارتباط استفاده می‌کند و سرعتی بسیار بالا دارد. طبق اعلام رسمی سازنده، سرعت خواندن و نوشتن ترتیبی این محصول به ترتیب ۱۵۰۰ و ۱۲۲۵ مگابایت بر ثانیه است! درست است، این دیسک حالت جامد ۳ برابر از سری وکتور و دیگر مدل‌های معرفی شده سریع‌تر است.
توجه کنید که سرعت ۳ برابری این محصول در کاربردهای روزمره نمایان نیست و بررسی‌ها هم این موضوع را تأیید می‌کنند اما قطعاً سرعت خواندن و نوشتن، سرعت کلی سیستم را افزایش می‌دهد و در نصب نرم‌افزارها یا کپی کردن اطلاعات قابل تشخیص است.
اما قیمت محصولی که سریع‌ترین مدل باشد هم کم نیست، مدل ۲۴۰ گیگابایتی که ارزان‌ترین و کم‌حجم‌ترین نسخه آن است، ۹۰۰ دلار قیمت دارد که ۴ برابر گران‌تر از محصولات معرفی شده است. البته ممکن است آن را با قیمت ۷۰۰ یا ۸۰۰ دلار هم در بازار پیدا کنید ولیکن باز هم هر گیگابایت آن نزدیک به ۳ دلار برایتان آب می‌خورد.
جمع‌بندی و سخن آخر
محصولات معرفی شده تنها بخشی از مدل‌های متنوع بازار هستند. هر یک نقاط ضعف و قوتی دارند. برخی قابلیت اطمینان بالاتری دارند و برخی سرعت بیشتر. سرعت خواندن و نوشتن مدل‌های مختلف برابر نیست لذا بسته به کاربرد ممکن است برتری یک مدل نسبت به دیگر مدل‌ها محسوس باشد.
قابلیت‌های جانبی مثل رمز‌گذاری سخت‌افزاری هم در انتخاب نهایی موثر است اما مهم‌ترین مسأله کارایی، قیمت و قابلیت اطمینان یا به عبارتی عمر محصول است. در مجموع عمر دیسک‌های حالت جامد کمتر از هارددیسک‌های معمولی است و باید به عمر محصول هم توجه کرد.
در مجموع سامسونگ با سری ۸۴۰ پرو در محصولات گران‌قیمت صدرنشین کارایی و قابلیت اطمینان است. در محصولات رده متوسط هم Samsung 840 EVO است که قیمت مناسب، کارایی بالا و قابلیت اطمینان بسیار خوبی دارد. کنترلر درایوهای حالت جامد سامسونگ در انتقال داده‌های قابل فشرده‌سازی و غیر قابل فشرده‌سازی تقریباً عملکرد یکنواختی دارد و از این نظر هم برتری نسبی دارند.
سخن آخر این است که برای ارزیابی دقیق‌تر مدل‌ها به بنچ‌مارک‌های معتبری که میانگینی از انواع کاربردهای روزانه را در نظر می‌گیرند توجه کنید و آن را در مقابل قیمت محصول قرار دهید. به عنوان مثال دو وب‌سایت تخصصی انندتک و تامزهاردور هر یک به تعریف چنین آزمون‌هایی پرداخته‌اند که نتیجه‌ی حاصل شده به عمل نزدیک‌تر از سایر بنچ‌مارک‌ها است.
شما کدام یک از مدل‌های معرفی شده را می‌پسندید و علت انتخاب شما چیست؟ چه تجربه‌ای در رابطه با کارایی و همچنین خرابی دیسک‌های حالت جامد دارید؟
