مدیرعامل گروه طیف در مناظرهای با موضوع فیلترینگ تأکید کرد فیلترینگ بیضابطه منجر به افزایش استفاده از فیلترشکن شده است. این درحالی است که به باور او، آسیبهای فیلترینگ و ترویج فیلترشکن همه اقشار جامعه را درگیر کرده است. او تأکید دارد این آسیبها از مشکلاتی که خود پلتفرمهای فیلترشده از نظر حاکمیت دارند، بیشتر است.مناظره «فیلترینگ و فضای مجازی» ظهر امروز با حضور «محمد کشوری»، مدیرعامل گروه طیف و کارشناس فضای مجازی و «روحالله مؤمننسب»، فعال و کارشناس فضای مجازی، به همت انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه شاهد برگزار شد.
محمد کشوری در این رویداد اظهار داشت سیاست فیلترینگ جزو جداییناپذیر سیاستهای فضای مجازی بوده است: «قطعاً فضای مجازی باید سیاست و قواعد داشته باشد، اما بحث من این است که چگونه سیاستگذاری شود.»
او در پاسخ به این سؤال که جایگزین فیلترینگ چیست، گفت فیلترینگ مطلقاً بد نیست. اما امروز به جایی رسیدهایم که میلیونها دانشجو، متخصص و مردم دنبال فیلترشکن هستند: «آسیبهای این فیلترشکنها خیلی بیشتر از فیلتر نکردن است. فیلترشکن یک زمانی یک قبحی داشت، اما درحالحاضر حتی روی گوشی یک کودک نیز وجود دارد و به هر سایتی که بخواهد میرود.»کشوری اعتقاد دارد زمانی که فیلترینگ بیضابطه نباشد، میتواند در گامهای بعدی به جایگزینهای دیگر فیلترینگ نیز فکر کرد: «فیلترینگ باید بهاندازه و همراهی غالب کاربران باشد.»
«نباید انتظار داشت همه پلتفرمها گوشبهفرمان ما باشند»
مدیرعامل گروه طیف با اشاره به اینکه سیاست فیلترینگ همیشه در همه دولتها با قدرت ادامه داشته است، اظهار داشت در یک بازه زمانی نهتنها در بحث پلتفرمهای بینالمللی، بلکه در فضای وب فارسی نیز شاهد فیلترینگ گسترده بودهایم: «پلتفرم کلوب، بیان و… در یک زمانی یا فیلتر شدند یا آنقدر فیلتر و رفع فیلتر شدند که صاحبانشان عطایش را به لقایش بخشیدند. همین صداوسیما در سال ۱۳۸۷ دستور داد هر وبسایتی که محتوای تلویزیونی دارد، فیلتر شود.»
وی با بیان اینکه هر جایی یک سیاستگذاری درباره پلتفرمها داشته است، گفت بهجز چین و ایران، کدام کشور همه شبکههای اجتماعی را فیلتر کرده است:«در هر کشوری یک سازوکار قضایی وجود دارد که به پلتفرمها برای فعالیت اطمینانخاطر میدهد. مثلاً زمانی که دولت ترکیه یوتوب را فیلتر کرد، گوگل به دادگاه عالی این کشور شکایت کرده و حکم رفع فیلتر را گرفت. زمانی که پلتفرم حس کند رابطه با دولت یکطرفه نیست و بتواند به نهادی مستقل شکایت کند، پاسخگو بوده و دفتر راهاندازی میکند.»
کشوری با تأکید بر اینکه فضای مجازی امتداد فضای حقیقی است، گفت: «نباید انتظار داشت همه پلتفرمها گوشبهفرمان ما باشند. الجی و سامسونگ یک زمانی در ایران دفتر داشتند و در کشور فعالیت میکردند، اما وقتی تحریم شدیم چه شد؟»
این کارشناس فضای مجازی باور دارد بایستی ریشه مشکلات فضای مجازی را بررسی کرد و در غیر این صورت، پلتفرمهای داخلی هم به این مسائل دچار خواهند شد.او همچنین در بخشی از سخنان خود نسبت به اظهارات مؤمننسب گفت این موضوع که میگویید تماس تصویری رایتل پیوست فرهنگی نداشت و مردم صحنههای غیراخلاقی نگاه میکردند، درواقع یک توهین است: «آیا واتساپ که تماس تصویری در آن فعال شد و فیلتر نبود، پیوست فرهنگی داشت؟»کشوری همچنین در پاسخ به ادعای پرداخت دو میلیارد دلار برای پهنای باند اینترنت بینالملل توسط دولت، به صورتهای مالی شرکت ارتباطات زیرساخت اشاره کرد و گفت با نرخ ارز همان سال، این رقم چیزی در حدود ۷۰ میلیون دلار است: «بهای تمامشده عملیاتی ۲۰۷۴ میلیارد تومان بوده و دولت پهنای باند را نیز به اپراتورهای داخلی ۴۲۰۰ میلیارد تومان فروخته است.»
مؤمننسب: «با ذات محدودیت موافقم»
«روحالله مؤمننسب» حامی طرح صیانت و دبیرکل جبهه انقلاب اسلامی در فضای مجازی، در پاسخ به این سؤال که آیا با محدودیت در فضای مجازی موافق است، گفت:«محدودیت برای کسانی که میخواهند قانونشکنی کنند و فضا را بههم بریزند، مفید است. اساساً قانون برای همین است که بتواند کسانی که میخواهند فضای جامعه را بههم بریزند، محدود کند. با یک اقلیتی برخورد میشود تا اکثریتی خوب زندگی کنند. پس با ذات محدودیت موافقیم، اما ما باید تلاش کنیم قانون خوب گذاشته شود و خوب اجرا گردد.»
او با بیان اینکه هر کشور متناسب با نیازهای کشور خود، محدودیتهایی را برای فضای مجازی تصویب و اجرا کرده است، اظهار داشت مدل کره شمالی مورد مطلوب نبوده و در ایران قابل اعمال نیست: «اما بهطور مثال در کره جنوبی که سیاستهایش نزدیکتر به ماست، هیچ پیامرسانی شاید فیلتر نباشد، اما مردم پیامرسان بومی را ترجیح دادهاند.»
این سخنان مؤمننسب بیشباهت به سخنان بهمنماه وزیر ارتباطات در برنامه «شبنشینی» شبکه جامجم نیست. «عیسی زارعپور» در آن زمان با بیان اینکه بههیچوجه مدل کره شمالی را مدنظر ندارند و قرار نیست دور مرزهای فضای مجازی کشور حصار کشیده شود، گفت: «نمیخواهم بگویم الگوی ما کره جنوبی است؛ اما الان در این کشور فیسبوک، اینستاگرام، واتساپ و همه شبکههای اجتماعی باز است، اما بیش از ۹۰ درصد مردم از پلتفرم بومی خودشان به اسم KakaoTalk استفاده میکنند.»
«اگر گردش آزاد اطلاعات منجر به امر به معروف و نهی از منکر شود، با آن موافقیم»
مؤمننسب در بخش دیگری از سخنان خود درباره موافقت خود با بحث گردش آزاد اطلاعات گفت اگر گردش آزاد اطلاعات منجر به امر به معروف و نهی از منکر شود، موافق گردش آزاد اطلاعات است: «مفهوم گردش آزاد اطلاعات این نیست که هر کس، هر جایی، هر کاری دلش بخواهد انجام دهد.»این حامی طرح صیانت در پاسخ به این سؤال که جایگزین فیلترینگ چه ابزارهایی میتواند باشد، گفت: «در حوزه رمزنگاری، محدودکردن بخشی از نرمافزارها ممکن نیست. الان دو راه وجود دارد: یا پلتفرمها در ایران دفتر بزنند و برای محتواهایشان پاسخگو باشند یا از اساس بسته (فیلتر) شوند. اگر راه سومی وجود دارد، بگویید.»
او همچنین تأکید کرد تا جایی که ممکن است باید محتوا فیلتر شود، اما گاهی مسائل فنی اجازه محدودسازی بخشی را نمیدهد. مؤمننسب مدعی شد طی سالهای گذشته حدود ۲۰۰ میلیارد تومان خرج فیلترینگ هوشمند شده است که اینستاگرام با تغییر رمزنگاری خود، کل این رویه فیلترینگ را دور زد.