مقابله با اخبار جعلی در فضای مجازی جدیدترین موضوعی است که نهادهای مختلف کشور ، از شورای عالی فضای مجازی گرفته تا قوه قضاییه ، به‌دنبال عملی کردن آن هستند.
در جدیدترین اتفاق رخ داده ، «کاظم دلخوش» ، سخنگوی کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس در گفت و گو با تسنیم از آماده شدن طرحی مبنی بر پیگیری حقوقی اخبار کذب در فضای مجازی در این کمیسیون خبر داد:
امروزه فضای مجازی تبدیل به یک بستری شده است که هر شخصی در هر عنوانی و بدون اطلاع از درست‌بودن یا نبودن خبری آن را نشر می‌دهد یا کسانی هستند که برای اهداف خود دست به خبرسازی و شایعه‌سازی می‌زنند که باید پاسخگوی این حرکتشان باشند.»
به گفته وی در این طرح، هر کسی در فضای مجازی اخبار نادرستی را نشر دهد یا آن را بزرگنمایی کند، باید پاسخگوی عملکرد خود در دادگاه باشد و این موضوع برای فرد یا رسانه‌ای تفکیک قائل نیست و همه را در بر می‌گیرد.آن‌طور که این نماینده مجلس اعلام کرده است، در طرح مقابله با فیک نیوز، برای افراد و رسانه‌هایی که اخبار کذب منتشر یا شایعه‌سازی می‌کنند و موجب تشویش اذهان عمومی می‌شوند، مجازات‌های سنگین در نظر گرفته شده است. گفته شده: «این درست نیست که هر کسی با خبرسازی کاذب فضای جامعه را ملتهب کند و سپس بدون پرداخت تاوان پای خود را از ماجرا بیرون بکشد.»
دلخوش با بیان اینکه این دست قوانین در همه کشورهای دنیا وجود دارد، اظهار داشت در ایران نیز باید از این دست قوانین وضع کرد تا بتوان از نشر اخبار کذب در فضای مجازی جلوگیری کرد.او پیش‌بینی کرد طرح مجازات با اخبار دروغین در فضای مجازی، به‌زودی در دستور کار صحن علنی مجلس شورای اسلامی قرار خواهد گرفت و این احتمال وجود دارد که این طرح با فوریت به صحن مجلس بیاید.
لازم به ذکر است پیش از این مرکز پژوهش‌های مجلس در راستای مصوبه شورای عالی فضای مجازی برای پیشگیری و مقابله با اخبار خلاف واقع در فضای مجازی، طرحی ۱۶ ماده‌ای ارائه کرده بود. حال مشخص نیست این پیشنهاد همان طرح مصوب‌شده در کمیسیون قضایی است یا خیر. طرح مرکز پژوهش‌های مجلس علاوه بر در نظر گرفتن مجازات برای ناشران اخبار جعلی، مسئولیت‌های مختلف و جرائمی برای پلتفرم‌های داخلی نیز در نظر گرفته بود.
گفتنی است مرکز ملی فضای مجازی نیز ماه گذشته با ارسال نامه‌ای به نهادهای دولتی و غیردولتی، آن‌ها را موظف کرد پیرامون اخبار جعلی و تحریف‌شده در فضای مجازی، حداکثر ظرف مدت ۶۰ دقیقه واکنش نشان دهند.رئیس قوه قضاییه نیز چندی پیش از مسئولان ذی‌ربط قضایی خواست تا با منتشر‌کنندگان اخبار جعلی برخورد کنند:«کسانی را که با پیام‌های دروغین و کذب مردم را تحریک یا نگران می‌کنند یا حرفی می‌زنند و ادعایی بدون سند دارند که موجب تشویش اذهان می‌شود، با‌سرعت فرا بخوانید. باید از او توضیح بخواهید و چنان‌چه توضیح و دفاع مؤثری نداشت، نسبت به تعقیب قضایی او اقدام کنید.»
حال باید دید سرنوشت این طرح چه خواهد بود و آیا اثری روی طرح‌های دیگر مانند سوت‌زنی خواهد داشت یا خیر.همچنین با اجرایی‌شدن طرح مقابله با اخبار جعلی، به‌نظر می‌رسد دیگر فیلتر پلتفرم‌ها معنایی نداشته باشد. «رضا ایازی» پژوهشگر حقوق فناوری در گفت‌و‌گو با دیجیاتو در‌این‌باره گفته بود: «اگر برای انتشار اخبار خلاف واقع جرم‌انگاری شود، دیگر فیلتر پلتفرم‌ها حتی فیسبوک و توییتر معنایی ندارد. به‌موجب این قانون، هر کسی که در فضای مجازی خبری خلاف واقع مطرح و بحران امنیت ملی ایجاد کند، اگر نتواند آن را ثابت کند، مجرم شناخته خواهد شد.»
