استارتاپها با چالشهای مختلفی از جمله تحریم داخلی و خارجی، مدل کسب و کاری، قانونگذاریهای یکشبه، کمبود سرمایه و انحصار مواجهاند و در یک سال اخیر کرونا هم به آنها اضافه شده است. این موضوعات، تعدادی از آنها را در ماههای گذشته به تعطیلی کشاند.استارتاپها و کسب و کارهای فناورانه ایرانی، چالشهای دیرپایی دارند که شرایط آنها را شکننده کرده است؛ از رگولاتوری و تحریمهای داخلی و خارجی گرفته تا مسائل مربوط به رقابت و مدل کسب و کاری.چالش کرونا نیز در سال جاری، به همه این موارد اضافه شد. به گونهای که اردیبهشت امسال، سازمان فناوری اطلاعات در بررسیای که حاصل نظرسنجی از فعالان استارتاپی بود، اعلام کرد در صورت ادامه یافتن شیوع کرونا، احتمال تعطیلی ۶۱ درصد از تیمها وجود دارد.در ادامه نگاهی داریم به برخی از کسب و کارهای اکوسیستم استارتاپی و فناوری که از اواخر سال گذشته تا به امروز، به محاق تعطیلی رفتند.
سرویس سفارش غذای چیلیوری
قرار بود رقیبی جدی برای اسنپفود باشد اما به ادعای بینانگذارانش، رفتارهای انحصارگرایانه رقیب، نفسش را برید.شکایت از اسنپفود را به شورای رقابت هم برد و پیروز شد، اما باز هم نتوانست دوام بیاورد. عاقبت در اسفند سال گذشته، با صدور بیانیهای شبانه، تعطیلی خود را اعلام کرد. البته حکم شورای رقابت نیز در سال جاری از سوی دیوان عدالت لغو شد.چیلوری پیش از تعطیلی، برای اینکه بتواند در بازار سفارش آنلاین غذا به بازیگر بزرگی تبدیل شود، با یکی دیگر از نقشآفرینان این حوزه نیز ادغام شده بود؛ ریحون. اما عمر این استارپاپ پس از ادغام، تنها سه ماه به دنیا بود.علاوه بر موضوع رقابت، کرونا نیز بر فعالیت استارتاپهای فعال در حوزه سفارش غذا، تاثیر منفی زیادی گذاشت؛ به گونهای که به ویژه در روزها و ماههای نخست، کاهش شدید فروش آنها را رقم زد.البته علیرضا صادقیان، مدیر عامل چیلیوری، که سال ۹۸ را با انتقادات جدی نسبت به اسنپفود به پایان رسانده بود، در سال جاری به تیم این مجموعه پیوست؛ اقدامی که تعجب زیادی را در اکوسیستم استارتاپی ایجاد کرد.
ابرینو؛ پلتفرم ذخیره دادهها
ابرینو که به عنوان پلتفرمی برای ذخیرهسازی اطلاعات کاربران در فضای ابری، فعالیت میکرد، در تابستان سال جاری تعطیل شد.این استارتاپ در بیانیهای که در روزهای ابتدایی مرداد روی سایت خود قرار داد، تصمیمات ناگهانی رگولاتوری، قصور مراکز داده میزبان و تصمیمات یک طرفه اپراتورها را از دلایل تعطیلی خود اعلام کرد.
ابرینو، پس از هفت سال فعالیت، پایان همان ماه تعطیل شد.
لنزور؛ اینستاگرام ایرانی
در مرداد سال جاری، یکی دیگر از تیمهای فعال در اکوسیستم فناوری کشور نیز تعطیلی خود را اعلام کرد؛ لنزور که قرار بود اینستاگرام ایرانی باشد و در این مسیر، از حمایتهای دولتی نیز برخوردار شده بود.لنزور، فعالیت خود را به عنوان یکی از محصولات شرکت صباایده از زمستان سال ۱۳۹۲ آغاز کرد. شرکت مورد اشاره، سایتها و اپلیکیشنهای دیگری را نیز پشتیبانی میکند که از جمله میتوان به آپارات، فیلیمو و سینماتیکت اشاره کرد.این شبکه اجتماعی، از جمله مجموعههایی بود که در سال ۹۷، موضوع پرداخت وام پنج میلیارد تومانی و ارائه امکانات رایگان به آنها، خبرساز شد.
تاکسی اینترنتی کارپینو
زمزمههایی که مدتها بود از شکست کارپینو خبر میدادند، در میانههای تابستان بلندتر شدند و این گمانهزنی مطرح شد که این مجموعه در حال تغییر مدل کسب و کاری خود و تمرکز بر حمل و نقل بار است.این شرکت تاکسی اینترنتی که در رقابت شهرداری با شرکتهای تاکسی اینترنتی و در سال ۱۳۹۵ فعالیت خود را آغاز کرده بود، هیچگاه به پای دو رقیب اصلی خود، اسنپ و تپسی نرسید.تابستان امسال نیز اخبار مربوط به مشکلات کارپینو، از جمله کاهش سفرها، تعدیل نیروی گسترده این شرکت و احتمال تغییر مدل کسب و کاری آن گسترش یافت. در نهایت نیز سایت دیجیاتو در آبان نوشت که این مجموعه فعالیت خود را در حوزه تاکسی اینترنتی متوقف میکند و با برند دیگری وارد حوزه «لجستیک هوشمند» میشود.
میهن بلاگ
پاییز امسال هم، از خبر تعطیل تیمهای فناورانه بینصیب نبود. «میهن بلاگ» که خدمات وبلاگنویسی را به کاربران ارائه میکرد، در آذرماه به محاق تعطیلی رفت.در سابقه این مجموعه که فعالیت خود را از سال ۱۳۸۳ آغاز کرده بود، سابقه دو بار خارج شدن از دسترس دیده میشد (سایت تیک ۴) اما این بار برای همیشه با کاربران خود خداحافظی کرد.میهن بلاگ، همچون لنزور، به شرکت صباایده تعلق داشت؛ البته این مجموعه پس از سه سال فعالیت، به تملک صباایده درآمده بود.تیم میهن بلاگ در اطلاعیه مربوط به تعطیلی خود به «دلایل متعدد فنی و غیر فنی مانند قدیمی شدن نرمافزار سایت، عدم وجود دلیل و انگیزه کافی جهت سرمایهگذاری مجدد برای خرید زیرساختهای جدید و دشواری نظارت بر محتوا و نظرات وبلاگها»، به عنوان عوامل این تصمیم اشاره کرده بود.
پیامرسان بیسفون
زمستان سال ۹۹ با تعطیلی یکی دیگر از تیمهای استارتاپیای همراه شد که از حمایتهای دولتی بهره برده بود؛ پیامرسان بیسفون.این مجموعه که در سالهای گذشته با تبلیغ «تیک سوم» خبرساز شده بود، بهمن امسال اعلام کرد که تا حدود یک ماه دیگر، سرورهای خود را خاموش میکند.بیسفون، از جمله پیامرسانهایی بود که اخبار مربوط به پرداخت وام پنج میلیارد تومانی و ارائه امکانات رایگان به آنها، انتقادات زیادی را برانگیخت.این پیامرسان، فعالیت خود را هشت سال پیش آغاز کرد و از ۱۵ اسفند امسال تعطیل شد. شعار تبلیغاتی بیسفون در نمایشگاه الکامپ ۹۷ با عنوان «نگران تیک سوم نباش»، اعتراض دیگر فعالان حوزه پیامرسانهای بومی را در پی داشت.