طرح ساماندهی پیامرسانیهای اجتماعی توسط چهل نماینده امضاء شد. نمایندگانی که در شرایط موجود اقتصادی گویا ، اولویت هایشان مشکلات مردم در عرصه اقتصاد نیست و گویا مشکلشان فیلتر کردن تنها شبکه ی اجتماعی قابل دسترس در ایران ، اینستاگرام است
توجیه این نمایندگان درخصوص این طرح جلوگیری از فساد اخلاقی است. اگر نمایندگانی که چنین طرحی را ارایه داده اند در خصوص بیکاری جوانان اقدامی شایسته صورت دهند ،مطمئناً جوانی که شاغل باشد دیگر فرصتی برای حضور دائم در فضای مجازی نخواهد داشت .در خصوص بیکاری ، مسکن و تسهیل ازدواج جوانان اقدامات شایسته صورت دهند و حمایت از کسب و کارهای فضای مجازی ، گزینه ی فساد اخلاقی کمرنگ می شود . جدای از موضوعات اجتماعی این طرح میتوان نگاهی دیگر به طرح فیلترینگ در ایران داشت.موضوع دیگر اتصال سایتهای فروش فیلترشکن به درگاه های بانکهای دولتی می باشدوعدم نظارت بانک مرکزی بردرگاه های پرداخت که به راحتی در اختیار فروشندگان فیلترشکن قرار می گیرد.
اقتصاد پنهان فیلترینگ
موضوع فیلترینگ اینترنت یا شبکههای اجتماعی وابسته به آن، از جمله بحثهای پر مناقشه در محافل سیاسی و اجتماعی دنیا است، اما در سالهای اخیر علم اقتصاد در حال یافتن معیارهای کمی مناسب برای اندازهگیری تاثیر اینگونه تصمیمات بر بهرهوری و رشد اقتصادی کشورها است. در بحثهای مدیریتی اثبات شده دسترسی آزادانه کارکنان به میزانی از اینترنت در بازه زمانی کنترل شده تاثیر مثبت قابل ملاحظهای بر بهرهوری آنان خواهد داشت.
این تکنولوژی بهگونهای معماری اصلی را در ایجاد ساختهایی هدفمند برای ایدهها و افکار افراد را انجام میدهد. برآورد شده است بین سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۱ تقریبا ۲۱ درصد از رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) کشورهای پیشرفته بهواسطه تاثیر اینترنت بوده است. در حالی که اینترنت منبع اصلی بسیاری از تاجران، کارآفرینان و بنگاههای کشورهای مختلف است و در سطح خرد نیز مصرفکنندگان و صاحبان کسبوکارهای کوچک منافع بیشماری از این تکنولوژی بردهاند.
اقتصاددانان بررسی کردهاند که اگر بخواهیم تاثیر ابعاد مختلف این تکنولوژی بر تولید ناخالص داخلی کشورهای پیشرفته را ارزیابی کنیم حتی از بخش کشاورزی نیز سهم بزرگتری در رشد و توسعه کشورها داشته است. با توجه به تاثیرات شگرف اینترنت نظریه قالب در زمینه اعمال محدودیت دولتها و تصمیمسازان در این حوزه، حکایت از رابطه عکس بین میزان فیلترینگ اینترنت و رشد اقتصادی دارد.
در ظرف مدت زمان کمی شبکههای اجتماعی با سرعت بالا یکی پس از دیگری با قابلیتهای بالا در انتقال انواع فایلهای صوتی و تصویری پا به عرصه ارتباطات بشری گذاشتند. چه این شبکهها برای خرید و فروش لوازم آرایشی باشند و چه محلی برای انجام بحثهای سیاسی، قدر مسلم این شبکهها به منابع اصلی مردم برای ایجاد و تبادل اطلاعات تبدیل شدهاند.
گاهی وسعت این شبکهها به حدی رسیده که گویی شرکتها برای انجام تبلیغات خود مجهز به رسانه عمومی چون تلویزیون هستند. بر اساس گزارش موسسه مککینزی نزدیک به ۷۵ درصد شرکتهای مختلف در سطح دنیا از شبکههای اجتماعی بهصورت گسترده بهرهبرداری میکنند. این موسسه برآورد کرده است که درصورت استفاده مناسب از این شبکهها میتوان تا ۲۵ درصد کارایی کارکنان را از طریق بالا بردن دانش و مهارتهای شغلیشان افزایش داد.
کار غیرقانونی و پرداخت در بستر امن!
موضوع زمانی جالب میشود که با کلیک روی گزینه خرید این معامله غیرقانونی بهراحتی به سایت شاپرک و درگاه یک بانک هدایت میشوید تا پول در بستری امن! به حساب فروشنده فیلترشکن واریز شود و شاید اگر PSPها (ارایهدهندگان درگاههای بانکی) سری به مشتریان خود بزنند، میتوانند آمار کامل و دقیق از اقتصاد فیلترشکنها ارایه دهند!این روالها اما در کشور ما ناشناخته و عجیب نیست. در مورد سایتهای شرطبندی و قمار هم این رویه پابرجاست و درگاههای بانکی با توجیهات و بهانههای مختلف در اختیار متخلفان قرار دارد.موضوع زیان مالی و امنیتی فیلترشکنها به کشور هم، نه سوژه اصلی این گزارش است، نه اصولا موضوع جدیدی است و نه ظاهرا برای عموم مردم اهمیت دارد؛ ایرانیها به تخلفات مشهود عادت کردهاند.
آیا این بازار مافیا دارد؟
اکنون اما پرسش اصلی اینجاست که آیا بازار علنی و مطمئن فروش فیلترشکن، مافیا دارد؟ سوالی که در سالهای قبل هم مطرح شد اما هنوز معمای حلنشده باقی مانده است.**پرسش در خصوص وجود مافیا از آنجا ناشی میشود که طبق معمول سایتهای عرضه فیلترشکنهای پولی برقرار هستند، درگاه بانکی دارند و اتفاقا از نمونههای رایگان به مراتب بهتر و سریعتر کار میکنند و هیچ مانعی هم بر سر کار خود نمیبینند و در این یک دههای که کارشان رونق داشته هیچ وقت تهدید جدی نشدهاند و ارادهای برای برخورد با آنها وجود نداشته است.از سوی دیگر کار انسداد فیلترشکنها نیز از دیماه ۹۷ و به گفته وزیر ارتباطات در دستور کار این وزارتخانه قرار گرفته است که همین موضوع بسیاری از کاربران را به سمت خرید فیلترشکنهای پولی و سریع هدایت کرده است.این در حالیست که خبر از راه اندازی اپراتور رسمی فروش فیلترشکن در ایران سروصدای زیادی به پا کرد تا جایی که کاربران شبکه های اجتماعی به این موضوع واکنش نشان دادند و از چرایی فیلترکردن و فروش فیلتر سخن گفتند.
در کنار کاربران فضای مجازی که به کنایه از مافیای فروش اینترنت و بازار داغی که معلوم نیست سودش به جیب چه کسانی میرود، سخن میگویند، حسامالدین آشنا مشاور فرهنگی رییسجمهور هم در کانال تلگرامی خود جملهای نوشت تا این پرسشها تقویت شود که آیا بازار فیلترشکن ایران مافیا دارد؟**وی در کانال خود نوشت: “هم انحصار پیامرسان خوب نیست هم بازار انحصاری ویپیان.” این که ماجرای این حرف مشاور رییس جمهور چیست و خطابش کیست، عوام از آن بی اطلاع هستند. **البته ناگفته نماند که در ادامه این کنایه معنادار هیچ صدایی هم از هیچ مرجع و نهادی برای تایید یا تکذیب درنیامد تا روشن شود سرنخ ماجرا در کجاست.
قصه پر غصه ی فیلترینگ
با این فیلترینگ گسترده کنونی که حتی سایتهای علمی را نیز در برگرفته، اگر بگوییم نصف کاربران اینترنت در ایران از فیلترشکن استفاده میکنند.در حال حاضر قیمت یک ماهه یک فیلترشکن مبلغ ده هزارتومان می باشد.به گفته وزیر فناوری اطلاعات و ارتباطات حدود ۳۰ میلیون کاربر از فیلترشکن استفاده میکنند.اگر فقط ما از تعداد ۳۰ میلیون ، یک سوم را کسانی در نظر بگیریم که برای فیلترشکن ماهیانه ده هزار تومان پرداخت می کنند ، مبلغ کلی فروش فیلترشکن در ایران به عدد صد هزار میلیارد تومان می رسد.با این حساب گروه اولی که از فیلترینگ چه در اینترنت و چه موبایل سود میبرند، فیلترشکن فروشان هستند.
گروه دیگری که از فیلترینگ و به خصوص مسدود شدن اپلیکیشن های موبایلی منتفع میشوند، اپراتورهای تلفن همراه هستند.طرح منصفانه اینترنت که چند سالی است که در ایران پیاده سازی شده است .در این طرح ترافیک کاربران به دو بخش ترافیک بین الملل و ترافیک داخلی تقسیم می شود.حال در نظر بگیریم تمامی سایت ها با پسوند .ir جز ترافیک داخلی محسوب می شود .البته در نظر بگیرید که بسیاری از سایت ها بر روی سرورهای خارجی هستند ولی ما این موضوع را نادیده می گیریم.بر طبق آمار سایت nic.ir مجموع آمار سایت های ثبت شده تعداد ۱۲۱۴۲۴۵ تا لحظه نگارش این مطلب بوده است.در مقابل سایر پسوند دامنه ها تا سال ۲۰۱۷ حدود ۳۳۰ میلیون می باشد که اگر تعداد دامنه های ir را از آن کسر کنیم نهایتا ۳۲۸ میلیون سایت با پسوند غیر ir خواهیم داشت.
بنابر آخرین آمار مربوط به ایران که در این سایت آمده کل دامنههای ثبت شده در ایران ۱۲۱۴۲۴۵ مورد بود که ایران را در رتبه ۴۰ قرار میدهد. به عبارت دیگر، ایران تنها دارای ۱/ ۰درصد از دامنههای ثبت شده جهانی، یعنی حتی کمتر از یک درصد است. در این ردهبندی آمریکا با ۱۰۴میلیون و ۴۶۱هزار و ۶۷۱ مورد ، آلمان ۷میلیون و ۸۱۱ هزار و ۷۴ و چین ۴ میلیون و ۹۱هزار و ۷۹۴ در صدر جدول کشورهای با بیشترین دامنه قرار دارند. آمار سایت w3techs حاکی از آن است که بیشترین دامنه با سهم ۶/ ۴۶درصدی به com. تعلق دارد و همچنین وبسایتها با دامنه ایران (ir.)۱/ ۱درصد از کل وبسایتها را تشکیل میدهد. البته وبسایتهای ایرانی با دامنههای دیگر مانند net. و org. و com. و در نظر گرفته نشدهاند و در نتیجه درصد کل وبسایتهای ایرانی از مقدار ۱/ ۱ درصد بیشتر است. آمار نقل شده از سایت alexa نشان میدهد که ۴/ ۸۴درصد وب سایتهای مورد استفاده به زبان فارسی، ۴/ ۱۵درصد به زبان انگلیسی است.
بدین ترتیب ملاحظه می شود در بهترین حالت کمتر از ۲ درصد از محتوای اینترنت با ترافیک داخلی محاسبه می شود وکاربر یا بایستی قید دو برابر بودن ترافیک بین الملل را زده و به محتوای مورد نظر خود دست یابد یا بایستی بعد از اتمام ترافیک منتظر سپری شدن ترافیک خود با سرعت ۱۲۸ کیلوبابت بماند!!!!