مشکلات شرکتهای طراحی وب : رقابت ناسالم ، زیر فروشی ، کپی کاری ، اداره کار ، تامین اجتماعی و دارایی

 

میثم غره الحمید کارشناس نرم افزار از سال ۱۳۸۷ با تاسیس شرکت فن آوران اطلاعات ترنج فعالیت خود را  در حوزه IT شروع کرد . از نمونه کارها  وی می توان به به نرم افزار مدیریت محتوای ترنج (Toranj CMS)  ، سایت مستر چنگال (معرفی و پیشنهاد بهترین رستوران و فست فود ها) ،سایت مستر تخفیف (سومین سایت تخفیف گروهی ایران)، سایت مستر اپ (سفارش موبایل اپلیکیشن)، سایت مستر محتوا (پلتفرم حوزه تولید محتوا ئو دیجیتال مارکتینگ)، اپلیکیشن نشونبده (نمایش مکان های ضروری روی نقشه)، سایت مستر ای پی آی(پلتفرم احراز هویت کاربران سایت و اپلیکیشن) اشاره کرد . در این گفتگو نظراتشان را در خصوص شرکتهای طراحی وب و مشکلاتشان را جویا شدیم که در ادامه می خوانیم.

 

 چه شد که وارد دنیای طراحی صفحات وب شدید؟

بزارین یکم به عقب برگردم . حقیقتش از سال ۷۴ توی خونه مون کامپیوتر داشتیم ، کلاس GW Basic ، Dos، NS  رفته بودم اما لحظه ای فکر نمیکردم رشته دانشگاهی و شغل و کسب و کارم هم کامپیوتر بشه . شاید باور نکنین اما حتی انتخاب رشته دانشگاهم هم کامپیوتر نبود . مهندسی کشاورزی رشته ای بود که میخواستم دانشگاه بخونم . اما شاید دوستان دهه شصتی بدونن کنکور تو زمان ما ، خیلی سخت تر از حالا بود و واقعن نمیشد به این راحتی دانشگاه خوب قبول شد . من کنکور سراسری و آزاد سال ۷۹ جای خوبی قبول نشدم و شدم پشت کنکوری و چشم به سال آینده . خیلی اتفاقی بهمن همون سال ، تکمیل ظرفیت نرم افزار کامپیوتر  جهاد دانشگاهی اصفهان قبول شدم و این شد اتفاق اول!سه ترم درس خوندم ، درسم هم بد نبود. اما ترم سوم کاردانی (بهار ۸۱) و درس مباحث ویژه و کارآموزی بود که اتفاق دوم افتاد و این شد که من شدم یه طراح وب !از همون موقع بود که دیگه فهمیدم توی زندگی شغلی آیندم چی میخوام و لحظه ای توی این هدفم شک نکردم . شاید خالی از لطف نباشه بگم تنها به خاطر یه شغل هست که حاضرم کار توی حوزره IT رو رها کنم و اون کار توی گلخونه و وقت گذروندن با گل و گیاهه.

به نظر شما تاثیرگذارترین تغییری که طراحی وب در طول این سال ها داشته است ، چه بوده است؟

حداقل من که از سال ۸۱ تا امروز دارم توی بازار وب کار میکنم ، تغییرات زیادی رو دیدیم . از وب استاتیک به وب داینامیک ، حضور و بروز نرم افزارهای مدیریت محتو و پروتال ها ، اهمیت پیدا کردن گرافیک در وب سایت ها ، تغییر وب سایت ها از چیزی که صاحب وب سایت دوست داره به چیزی که کاربر می پسنده ، وب ۲ ، طراحی واکنش گرا ، پر رنگ شدن نقش JS در وب (که البته شخصا اعتقاد دارم وب آینده در اختیار js خواهد بود) ، جایگاه بلامنازع موتورهای جستجو بالاخص گوگل ، تولید محتوا ، دیجیتال مارکتینگ و ….

از سال ۲۰۰۸ html5 توسط کنسرسیوم جهانی وب عرضه شد ، پیشرفت این تکنولوژی جدید را در وب دنیا و وب ایران چطور ارزیابی می‌کنید؟

بدون شک html5  باعث شد وب پویا تر ، زیبا تر ، اینتراکتیو تر و تعامل پذیر تری رو داشته باشیم.

به نظر شما چه مسائلی در وب ایران ، باعث جلوگیری از پیشرفت هرچه بهتر طراحی وب شده است؟

خیلی معتقد نیستم طراحی وب توی ایران پیشرفت نداشته . به هر حال ما تولید کننده تکنولوژی نیستیم و همیشه استفاده کننده تکنولوژی هستیم . اما به نظرم استفاده کننده خوبی هم هستیم . یادمه سال ۸۱ با دو نفر از دوستای مقطع کاردانی ، به عنوان یک تیم طراحی وب برای یکی از شرکت های داخل اصفهان که سفارش وب سایت میگرفت کار میکردیم . همون موقع اون شرکت از حوزه خلیج فارس سفارش وب سایت میگرفت و ما کار میکردیم . فک نمی کنم از اون زمان تا الان با توجه به فراگیر شدن اینترنت و در دسترس بودن منابع و حضور تعداد زیادی طراح و توسعه دهنده وب پیشرفت نکرده باشیم.

با هوشمندتر شدن گوشی های موبایل ، طراحی وب وارد دنیای جدیدتری شده است ، به نظر شما این دنیای جدید چه تغییراتی را در طراحی وب ایجاد خواهد کرد؟

حدود سال  ۱۳۹۰ بود که فریم ورک بوت استرپ (bootstrap) وارد طراحی وب ایران شد و البته اون موقع هنوز گوشی های هوشمند به اندازه امروز پرکاربرد نشده بود. بوت استرپ یا فریم ورک های مشابه برای ریسپانسیو سازی یا واکنش گرا شدن طراحی وب سایت ها ، به شدت به رشد و گسترش استفاده از وب سایت ها بر روی گوشی های تلفن همراه کمک کرد و امروز جزء لاینفک طراحی وب چه در دنیا  و چه در ایران است.گسترش و دسترسی پذیری وب سایت ها بر روی گوشی های تلفن همراه ، توسعه هر چه بیشتر کسب و کارها ، رشد روز افزون دسترسی به دانش در هر ساعت از شبانه روز و بدون محدویت مکان رو در دسترس قرار خواهد داد.

بعد از عبور از دوران اوج طراحی وپیاده سازی وب سایت ها ، وضعیت فعلی شرکتهای طراحی وب را چگونه ارزیابی میکنید؟

از یک جنبه با صحبت شما در مورد این که از دوران اوج طراحی وب سایت عبور کردیم موافقم چون ما هم از سال ۹۳ احساس کردیم دوران اوج طراحی وب گذشته و باید فوکوس کنیم روی حوزه به روز تر و جدیدتری که طراحی و تولید اپلیکیشن موبایل بود . این خط مشی رو تا الان ادامه دادیم و دوران پر فراز و نشیبی هم داشتیم . اما الان که به گذشته نگاه میکنم متوجه میشم شاید ما اشتباه کردیم و تمام فوکوس خودمون رو در محدوده زمانی سال ۹۳ تا اوایل ۹۷ که جو ایجاد استارتاپ توی کشور خیلی فراگیر بود روی طراحی و تولید اپلیکیشن گذاشتیم و از توسعه تیم طراحی وب سایت غافل شدیم . بازار با کسی شوخی نداره ، اگه کم فروغ بشی ، شرکت ها و توسعه دهندگان جدید سریع جای خالیت رو پر میکنن. این اتفاقی بود که ما دقیقا تجریه اش کردیم. به نظرم شرکت ها باید تمرکز روی کسب و کاری که توش تخصص و مهارت دارن داشته باشن.

گسترش حوزه های کاری به طبع باعث بوجود آمدن مشکلاتی میشود که جای خالی قانون را محسوس میکند.به نظر شما در این خصوص چه تدابیری باید اندیشه شود؟

بهتره جواب این سئوال رو کارشناسان و متخصصان حقوق در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بدن ، اما مطمئنا هر پدیده جدید ، با خودش مزایا و معایبی داره که باید با فرهنگ سازی و کمک دستگاه های نظارتی چه دولتی و چه غیر دولتی میشه موانع رو رفع کرد  . در حال حاضر نظام صنفی رایانه ای ، اینماد ، انجمن صنفی کسب و کارهای اینترنتی و … به عنوان نهادهایی که میتونن تاثیر بسازیی داشته باشن در حال ارائه خدمات هستن.

مهمترین مشکلات شرکتهای طراحی وب سایت را چه چیزهایی میدانید؟

به عقیده من مشکلات شرکت های طراحی وب سایت یا بهتر بگم شرکت های نرم افزار رو میشه به دو دسته مشکلات درونی و بیرونی تقسیم کرد .

مشکلات درونی ، مسائلی هست به درون شرکت بر می گرده مثل عدم وجود زبان مشترک بین شرکت و مشتری ، انتظارات و خواسته های غیر متعارف مشتری در پروژه ، عدم پرداخت هزینه های واقعی پروژه ها از طرف مشتری و شاید مهترین مسئله ، تیم کاری شرکت هست . پروژه های نرم افزاری اکثرا مبتنی بر کار تیمی هستند و متاسفانه ما ایرانی ها ، در بحث کار تیمی خیلی ضعیف هستیم  و این مشکل ریشه داره در فرهنگ ما ایرانی ها . شاید بارزترین و مشهود ترین نمونه اش رو بشه در حجم مدال آوری و موفقیت در ورزش های انفرادی در مقایسه با ورزش های تیمی مشاهد کرد.البته نمونه های موفق در ورزش های تیمی هم داریم ، مثل تیم ملی والیبال.حتی این تغییر فرهنگ و افزایش بهره وری در کاری های تیمی رو میشه توی مجموعه های نرم افزاری و مشاغل دیگه به خصوص استارتاپ ها دید و البته باز هم به نظرم دوستان و تیم های تهرانی یه قدم از بقیه شهرها در ایجاد فرهنگ کار تیمی جلو تر هستن.اگه بخوام مهمترین چالش شرکت های نرم افزاری که شرکت طراحی سایت هم جزء اون ها هستن رو ذکر کنم ، تیم ورک و کار تیم هست.

اما مشکلات بیرونی ! رقابت ناسالم ، زیر فروشی ، کپی کاری ، اداره کار ، تامین اجتماعی ، دارایی و …

اکثر فعالان فناوری اطلاعات هنوز با موضوع مالیات درگیر هستند.وضعیت شرکتهای طراحی وب سایت در این خصوص چگونه است؟

جانا سخن از زبان ما میگویی ! متاسفانه هنوز فاصله زیادی بین شرکت های حوزه IT با توجه به ماهیت کارهای این حوزره با دستگاه های دولتی وجود داره و به قول معروف هنوز زبان مشترکی بین شرکت های حوزه فناوری اطلاعات مخصوصا استارتاپ ها که معمولا پرداخت آنلاین پایه و اساس رشد و پیشرفت کسب و کارشون هست و مجموعه های دولتی پیدا نشده . البته حرکت های خوبی در جریانه و دوستان دولتی سعی دارن تسهیل کنن این روند رو . از جمله طرح های خوب که از طرف سازمان فناوری اطلاعات ارائه شد ، میشه به  طرح نوآفرین  اشاره کرد که خیلی میتونه کمک بزرگی برای کسب و کارهای نوپا باشه.

با وجود حضور شرکتهای فعال در ایران ، سایت‌های دولتی ما از نظر طراحی در سطح پایینی قرار دارند. علت این موضوع را در چه می بینید؟

البته چند سالیه تغییراتی شگرفی در طراحی UI و UX وب سایت های دولتی هم دیده میشه . خوبی فعالیت در بستر آنلاین اینه که مجبوری نزدیک به تکنولوژی روی بمونی وگرنه از دایره رقالب کنار گذاشته میشی . اما اگر به نظرم عمده دلیل اینکه می بینیم سایت های دولتی ، از طراحی های چشم نواز و کاربر محوری برخوردار نیستن ، اینه که شاید چون خدمات سایت های دولتی رقابتی نیست و مثلا برای پرداخت مالیات به سایت اداره مالیات یا برای دریافت گزارش سابقه بیمه سایت سازمان تامین اجتماعی مراجعه کرد و کاربر هیچ انتخاب دیگه ای به عنوان آلترنیتو نداره . شاید مونوپول بودن خدمات سایت های دولتی باعث میشه سازمان های دولتی دلیلی بر کاربر پسند کردن سایت ها شون نمی بینن . در بخش خصوصی ، چون کاربرحق انتخاب داره برای دریافت خدمات ، شرکت ها در سایت خود با المان های بسیاری که یکی از اونها  طراحی  گرافیکه سعی در متقاعد کردن کاربر برای استفاده از سایت خودشون میکنن.

در ماه های اخیر بواسطه شرایط ویژه شاهد قطع دسترسی اینترنت بودیم.تاثیر قطع اینترنت برای شرکتهای طراحی وب چگونه بود؟

به نظرم قبل از قطع اینترنت که جدیدا دامن گیر کسب و کار ها اینترنتی شد ، فیلتر برخی از پتلفرم ها در داخل و تحریم برخی خدمات و سرویس ها از خارج  به رشد کسب و کارهای آنلاین  ضربه بسیار بزرگی وارد کرد . اما اگه بخوام دقیقا جواب سئوالتون رو بدم و در مورد ضربه ای که قطع اینترنت به کسب و کارهای آنلاین و شرکت های طراحی سایت زد صحبت کنم ، میتونم به افت شدید سئوی سایت های ایرانی به خاطر عدم دسترسی موتور های جستجو و مخصوصا گوگل به محتوای سایت های ایرانی اشاره کنم که این مشکل ، ضربه اعتباری و مالی بسیار بزرگی به کسب و کارهای آنلاین و شرکت های طراحی وب زد.

اگر موضوعات دیگری مدنظر دارید که تمایل به بازگو کردن دارید بفرمایید

تشکر میکنم از خوانندگان این گزارش و همینطور از شما بخاطر فرصتی که در اختیار بنده گذاشتین . لازم میدونم در آخر عنوان کنم که این مطالب که عنوان شد بیشتر درد دل یک فعال حوزه IT هست . اگه بار علمی خاصی نداشت ، اگه کسی بخاطر صحبت های من آزرده شد ازشون پوزش میخوام . امیدوارم نکته ای توی صحبت های من باشه که شاید بتونه راه گشا مسیر پیشرفت برای یک نفر یا یک کسب و کار باشه.

ما زنده به آنیم که آرام نگیریم ، موجیم که آسودگی ما عدم ماست  .  .  .