بیش از ۷ میلیون دستگاه پوز بانکی (پایانههای پرداخت کارت خوان) در کشور داریم اما اینکه این دستگاه پوز با چه کاربری و دست چه افرادی قرار دارد، مهم است.برهمین اساس چندی پیش مدیرکل دفتر بازرسی ویژه و مبارزه با فرار مالیاتی سازمان امور مالیاتی از بانک مرکزی درخواست کرده بود هر چه زودتر دستگاههای پوز را از نظر مالیاتی شناسنامهدار کند که این بانک تا پایان امسال فرصت انجام آن را دارند.
با توجه به خروج تعدادی کارتخوان از کشور و استفاده از این ابزار برای سوءاستفاده و ایجاد اختلال قیمتی در بازار ارز تصمیم گرفته شد تا زیرساخت شناسایی و مسدودسازی کارتخوانهای خارجی طراحی و عملیاتی شود که در همین راستا بانک مرکزی دستوراتی را به شاپرک و شرکتهای پرداخت الکترونیک ابلاغ کرد و مسدودسازی کارتخوانهای خارجی و برخورد با صاحبان این کارتخوانها در برنامهای جدی و فشرده در دستور کار قرار گرفت.
برهمین اساس در اولین سری از این اقدامات ۹۳۰ پایانه طی دی تا نیمه بهمن سال ۹۷ در کشورهای خارجی شناسایی و مسدود شد و با ادامه این اقدامات حدود ۳۷۰ پایانه دیگر شناسایی و مسدود شدند تا به این ترتیب طی سال ۹۷ در مجموع ۱۳۰۴ پایانه فعال در خارج از کشور غیرفعال شود. از این تعداد پایانه ۱۲۰۷ مورد توسط شرکتهای پی.اس.پی و ۹۷ پایانه نیز توسط شرکت شاپرک شناسایی و مسدود شدهاند.
در چندین سال اخیر فقدان قانون در خصوص خروج دستگاه کارتخوان از کشور سبب شده بود تا تعدادی کارتخوان از ایران خارج و برای استفادههای مختلف از جمله صرافیها به خصوص در کشور کانادا و حتی در فروشگاههای برخی کشورهای همسایه نصب و برای گردشگران قابل استفاده باشد که در التهابات ارزی از برخی از این دستگاهها سوءاستفاده شد.
اخیرا هم در ادامه این اقدام شرکت شبکه الکترونیکی پرداخت(شاپرک) دی ماه امسال اعلام کرد:« در ادامه اقدامات نظارتی مرتبط با کارتخوانهای خارج از کشور، از این پس نام و کد ملی دارندگان کارتخوان فعال در خارج از کشور در فهرست سیاه قرار میگیرد و تمامی درگاههای پرداخت الکترونیکی تعریف شده در ایران که با همان کد ملی فعال است، مسدود و از دریافت خدمات پذیرندگی محروم خواهند بود.»
این اقدامات نظارتی در راستای اجرای مقررات بانک مرکزی جمهوری اسلامی مبنی بر ممنوعیت فعالیت کارتخوانها خارج از کشور انجام میشود.
درنتیجه از ابتدای اعلام و ابلاغ ممنوعیت فعالیت کارتخوانهای خارج از کشور بالغبر ۱۵۰۰ پایانه فعال در دیگر کشورها توسط شرکتهای ارائهدهنده خدمات پرداخت شناسایی و مسدود شدهاند.
شاپرک نیز با استفاده از روشهای حضوری بیش از ۲۰۰ پایانه فعالِ خارج از کشور را شناسایی و مسدود کرده بود موفق شده در آبان ماه امسال با بهکارگیری روشهای داده محور برای رصد رفتار پذیرندگان، بیش از ۵۰ پایانه دیگر را شناسایی و مسدود کند.
به تازگی هم سیدحسن حسینی شاهرودی، سخنگوی کمیسیون اقتصادی مجلس در گفت و گو با ایبِنا، با اشاره به شناسایی ۵ هزار دستگاه کارتخوان در خارج از کشور و لغو فعالیت آن ها از سوی بانک مرکزی، گفته است: شناسایی این دستگاه ها اقدامی در راستای کاهش پولشویی در خارج از کشور با نام ایران بوده است.
او با تاکید بر اینکه تاکنون ۵ هزار دستگاه کارتخوان در خارج از کشور به همت بانک مرکزی شناسایی شده است، افزود: متاسفانه برخی دیگر از این دستگاه ها با فیلترینگ و وی.پی.ان وارد میشوند که امکان شناسایی آنها سخت شده از این رو باید سامانه ای برای دستگاههای کارتخوان ایجاد شده و شناسنامه دار شود تا اطلاعات دارنده دستگاه به سامانه سازمان مالیاتی داده شود تا به عنوان فعال اقتصادی شناخته شوند.
این کارشناسان مالیاتی معتقد است؛ بانک مرکزی باید با فشار بر بانک ها نسبت به شناسنامه دارکردن کارتخوانها اقدام کند و باید واگذاری دستگاههای کارتخوان با حساب و کتاب صورت بگیرد، درحال حاضر شاهد خروج ارز از کشور و هر نوع مبادله ای با این نوع دستگاهها در کشورهای همسایه هستیم.