عدم توازن در سرمایه گذاری فناوری اطلاعات با ظرفیتهای موجود

رضا شریعتی نیا دارای کارشناسی مهندسی فناوری اطلاعات و دانشجوی کارشناسی ارشد به عنوان مسئول فناوری اطلاعات در خدمت سازمان همیاری شهرداری های استان اصفهان فعالیت دارد. به سراغ او رفتیم تا در مورد هوشمندی شهر اصفهان و پتانسیل های موجود نظراتشان را جویا شویم.

سازمان همیاری شهرداری‌های اصفهان چه وظایفی را بر عهده دارد و چشم انداز واحد فناوری اطلاعات آن را بفرمایید.
با توجه به وظایف اساسی شهرداری ها، در تامین نیازمندیهای شهری و تاسیسات مورد نیاز عمومی با هدف کمک و اهتمام در کاهش اتکای اعضاء به عوارض، جهت اداره امور شهر و شهرداری و افزایش توان مالی شهرداری های عضو از طریق ایجاد درآمدهای ناشی از تولید، فعالیتهای اقتصادی، خدماتی بر طبق اصول بازرگانی و با شخصیت حقوقی مستقل، تاسیس و برابر مفاد اساسنامه اداره گردیده است و می تواند به کلیه عملیات و معاملات مالی و تجاری و بازرگانی اعم از واردات و صادرات و قبول نمایندگی شرکتها و مؤسسات تولیدی و خدماتی داخلی و خارجی و قبول پیمانکاری اعم از آنکه بطور مستقیم یا غیرمستقیم به تمام یا هر یک از موضوعات اساسنامه مربوط باشد، راساٌ یا به نمایندگی از طرف شهرداری های عضو، مبادرت نماید.به عنوان کارشناس و مسئول IT، در ابتدای فعالیت در این زمینه تلاش خود را در جهت ایجاد زیرساخت های مناسب انجام داده و بهبود مستمر را در حوزه فناوری اطلاعات از ماموریت های اصلی خود می دانم، اما همچنان تا تحقق چشم انداز ایده آل و استاندارد خود فاصله داریم.

در راستای پیاده سازی شهر هوشمند چه اقداماتی از سوی سازمان و شهرداری صورت پذیرفته است؟
استفاده از تکنولوژی های نوظهور در تمامی صنایع جهانی به یک ضرورت انکار ناپذیر تبدیل شده است. فناوری اطلاعات اکنون یکی از مسیرهای توزیع و گسترش این صنعت در جهان است، سازمان همیاری شهرداری ها نیز با توجه به فعالیت های خود و تعاملی که با شهرداری های استان داشته و دارد در این راستا اقدامات گسترده ای انجام داده که به تبع نمونه هایی از آن ها در سطح شهرهای استان مشهود بوده و امید است در آینده ای نه چندان دور شاهد این باشیم که مسیر پیشرفت برای خدمات هوشمند توسط کلیه ارگان ها و ادارات هموار و مورد حمایت قرار بگیرد.

در حال حاضر چه خدمات شهری بصورت آنلاین و الکترونیکی انجام می گیرد؟
نقش فناوری اطلاعات در انجام فرایندهای الکترونیکی جهت اداره بهتر شهر بر کسی پوشیده نیست که نمونه هایی از این خدمات را در سوالات قبلی اشاره کردم و در اینجا نیز گریزی به آن می زنیم؛ کارت های هوشمند، بانکداری هوشمند، آموزش الکترونیک، تجارت الکترونیک و … از جمله خدماتی است که می توان بازگو کرد. البته این خدمات تنها زمانی می‌توانند به درستی کار کنند که به آنها اعتماد کنیم و همه ی دستگاه ها در این اکوسیستم باید نقش خود را ایفا کنند و راهکارها را که با چهار هدف اصلی امنیتی یعنی دسترسی، یکپارچگی، محرمانه بودن و مسئولیت پذیری مطابقت دارند، ادغام کنند.

وضعیت فعلی شهر اصفهان در هوشمندی را چگونه می بینید؟
شهرهای هوشمند، تجسم رویایی در آینده نیستند بلکه به لطف راهکارهای نوآورانه، بسیاری از آنها در حال حاضر فعال و یا به سرعت در حال گسترش می‌باشند. برای شهر اصفهان نیز تلاش بسیار زیادی در جهت بهبود صورت گرفته است ولی به نظر بنده تا زمانی که مشتری، خدمات خوبی در بستر اینترنت دریافت نکند چیزی برای ارائه وجود ندارد و باید تلاش بیشتر بصورت مستمر صورت پذیرد.

آیا می توانیم مدعی باشیم زیرساخت مورد نیاز شهر هوشمند را ایجاد کرده ایم؟
عده ای از کارشناسان و صاحب نظران معتقدند ظرفیت و توان لازم در حوزه فناوری اطلاعات درمبحث شهر هوشمند وجود دارد، اما متاسفانه منابع مالی برای ایجاد زیرساخت های فنآوری در کشور فراهم نیست، از لحاظ هزینه کرد و سرمایه گذاری در حوزه فناوری اطلاعات بسیار ضعیف عمل کرده ایم که انتظار می رود برای این موضوع تدابیر لازم اندیشیده شود و با توجه به درک موضوع، تا رسیدن به جایگاه ایده آل در این عرصه فاصله زیادی باقی مانده است.

یکی از پارامترهای شهر هوشمند پیادسازی دولت الکترونیک است، وضعیت دولت الکترونیک را چگونه ارزیابی می کنید.
یکی از مهم‌ترین مقولات در جامعه اطلاعاتی، مساله دولت الکترونیک است. هدف اصلی دولت الکترونیکی، فراهم آوردن « محیط دیجیتالی » برای ارائه اطلاعات، ایجاد ارتباطات و ارائه خدمات است .
رشد فناوری اطلاعات و پدید آمدن مساله رقابت در جهان و رشد استفاده از اینترنت بین مردم جهان منجر به تغییر انتظارات مردم با پیشرفت های صورت گرفته در جهان شد که همین مولفه ها باعث شده احساس نیاز به دولت الکترونیک بیش از پیش حس شود. این در حالی است که هنوز بسیاری از سازمان های بزرگ کشوری پرونده های مراجعین خود را در قالب پرونده های کاغذی نگهداری می کنند، بدون شک نباید هم انتظاری بهتر از جایگاه فعلی‌مان در حوزه توسعه دولت الکترونیک داشت و در آن بخش هایی هم که به استانداردهای دولت الکترونیک دست یافته ایم، بسیاری از اوقات شاهد این هستیم که شهروندان علی رغمی که مشخصات خود را به صورت الکترنیک وارد می کنند مجدداً با مراجعه حضوری و ارائه اصل مدارک اقدام می کنند.
واقعیت این است که دولت الکترونیک زمانی محقق می شود که همه نهادها برای پیاده سازی همه جانبه آن همکاری کنند. البته که به اجرای دولت الکترونیک در ایران، ایراداتی وارد است، بنده معتقدم که نیروهای موجود در ادارات از دانش کافی برای انجام امور رایانه ای برخوردار نیستند و حتی بسیاری با آن غریبه هستند و این ناهماهنگی در بین بخش‌های سیاستگذاری و گستردگی بوروکراسی اداری از بزرگترین مشکلات ایجاد دولت الکترونیکی یکپارچه در کشور بوده، چرا که چندین نهاد مختلف در ایران معمولا به نتیجه واحد و یکسانی در تصمیم گیری مسائل نمی‌رسند.
برخی بر این باورند که مسائل حوزه فناوری اطلاعات و شهر هوشمند نباید جایگزین روش سنتی شود، بلکه باید به عنوان یک کانال توزیع در کنار دیگر کانال ها قرار بگیرد که به نظر میرسد یک باور غلط بوده و روی آوردن مدیران از روش های سنتی به مدرن با توجه به پیشرفت های سریع در عصر ارتباطات و جایگزینی فناوری اطلاعات در امور می تواند زمینه ساز تحولاتی نو و شگرف را همراه داشته باشد.

علی رغم تاثیر فناوری اطلاعات در زندگی شهری، شاهد بی اعتنایی در اختصاص بودجه و به طبع آن کندی در اجرای زیر ساخت های آن هستیم، علت این بی توجهی را در چه می بینید؟
واقعیت همانطور است که عنوان کردید، در سال ۱۳۹۸ و سال های قبلی شاهد بی اعتنایی و اختصاص بودجه متناسب با ارتقای وضعیت فعلی پیش بینی نشده و پیشرفت تکنولوژی در سال های اخیر آنقدر زیاد بوده که اختصاص بودجه متناسب و متوازن با دیگر بخش ها رشد نداشته است و اراده ای برای سرمایه‌ گذاری ویژه در این بخش دیده نمی شود و می توان این مشکل را یکی از معضلات اصلی دانست و به زودی شاهد این اتفاق مهم باشیم که بستر زیرساخت به بهترین شکل ممکن تجهیز شده و آماده بهره برداری باشد.

یکی از بخشهای جذاب در میان فعالان کارآفرینی، خدمات شهری بصورت هوشمند و اینترنتی است. در این حوزه سازمان چه اقدامات و امکاناتی را در جهت تسهیل امور برای کارآفرینان صورت داده است؟
با یک گریز به کشورهای اروپایی می بینیم که آنها با استفاده از اینترنت و اپلیکیشن ها زنجیره فروش خود را تغییر داده اند به این صورت که به جای راه اندازی یک شعبه فیزیکی، هزینه های مربوط به آن را در بخش فروش مجازی و درگاه فنآوری اطلاعات پیاده کرده و شاهد نتایج شگفت آوری بوده اند. هم اکنون موضوع تغییر زنجیره فروش مبحثی بسیار جدی است که فعالان در حوزه کارآفرینی به جای راه اندازی شعبه فیزیکی با هزینه های سرسام آور می توانند از بسترهای دیگری به فروش و ارائه خدمات بپردازند.
سازمان همیاری شهرداری ها در این حوزه و با توجه به وظایف و چشم اندازهای خود تنها به شهرداری های زیر مجموعه و شرکت های تابعه خود می تواند این امکان را فراهم نماید و برای سایر اشخاص حقیقی یا حقوقی امکان تسهیل امور در حوزه کارآفرینی طبق اساسنامه سازمان غیر ممکن می باشد.

به نظر شما اکوسیستم کارآفرینی اصفهان چه جایگاهی در ایران دارد ؟
طبق آمار و مطالعاتی که داشتم اصفهان یکی از معدود شهرهای کشور است که در چند حوزه به‌ عنوان یک شهر کارآفرین شناخته شده است. و تعدادی از ارگان ها به خصوص شورای اسلامی شهر و شهرداری اصفهان حساسیت و علاقه‌مندی زیادی در رابطه با موضوع کارآفرینی و ورود به کسب‌ و کارهای نوپا دارند که نشان از اهمیت و تعامل این موضوع با دیگر اهداف دارد. البته با وجود نیروهای تحصیل‌کرده، خلاق و صاحب ایده در اصفهان، با کندی اکوسیستم کارآفرینی مواجه هستیم و به نظر می‌رسد هیچ مشکل در ابعاد فکری و دانشی نداریم، بلکه ضعف در حوزه‌های اجرایی، اکوسیستم کارآفرینی را با مشکل مواجه کرده است.
در پایان در خصوص بکارگیری جوانان روشن فکر، خلاق و استفاده از ایده های نو و عدم بکارگیری بازنشستگان در بحث مدیریت شهری، برای جنابعالی که نماد یک جوان روشنفکر و کارشناس خبره در حوزه فناوری اطلاعات محسوب می شوید و مجموعه پر تلاش عصر ارتباط و پایگاه خبری اصفهان ارتباط آرزوی توفیق روز افزون داشته باشم.