در سال‌های اخیر، به‌ویژه پس از دولت تدبیر و امید، شرکت‌های حوزه فاوا دوران پرآشوبی را پشت سر گذاشته‌اند.این شرکت‌ها علاوه بر تحمل فشارهای مالی و شکنندگی که عموما متوجه آنها است، با چالش قیمت تمام‌شده پروژه‌ها، کسری بودجه دولت، مهاجرت نیروهای متخصص و تحریم‌ها نیز مواجه بوده‌اند که در این راستا درصدد یافتن راه‌هایی برای بقای خود در این عرصه به‌شدت در‌حال تغییر بوده‌اند.
این امر بیانگر نیاز هرچه بیشتر به حمایت رسانه‌های تخصصی از این‌گونه شرکت‌ها است. تعامل شرکت‌ها با رسانه‌ها و اقدامات مدیریتی در این شرکت‌ها شاید زمانی کافی به نظر می‌رسید، ولی قطع این روابط اکنون ممکن است به مشکلات عملکردی، مالی و حتا تعطیلی برای آنها منجر شود.موضوعات مربوط به این صنعت و رسانه‌های تخصصی که در این متن مورد توجه قرار گرفته، برای کسانی که درگیر عملیات و مدیریت شرکت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات هستند، اهمیت بیشتری دارد.
موضوعات و دغدغه‌های صنعت، تامین مالی و واگذاری پروژه‌های مختلف دولتی، خصوصی و ملی، محدودیت‌های فنی و سازمانی، پاسخگویی به اولویت‌های سند چشم‌انداز و… است که در تجزیه و تحلیل اقتصادی مدنظر قرار می‌گیرد و رسانه‌های تخصصی معمولا بخش‌های قابل رویت این موضوعات هستند.سیاست مالی، درآمد دولت و تصمیم‌گیری در مورد پروژه‌ها بخشی از شرایط کلی اقتصادی است که شرکت‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. آگاهی از چنین سیاستی برای درک آنچه در کلیات محیط اقتصادی رخ می‌دهد و همچنین تعیین استراتژی‌های مناسب، نیازمند پیگیری‌های رسانه‌ای توسط رسانه تخصصی فعال، کارآمد و اثرگذار است.یکی از شرایط و خصوصیات مدیران کارآمد صنف، توانایی آنها برای کامیابی صنف بدون در نظر گرفتن منافع شخصی و شرکتی ایشان است. این توانایی زمانی به دست می‌آید که فعالان صنعت، صنف و رسانه‌های تخصصی درکی صحیح و مشترک از سیاست‌های اقتصادی و تاثیرات آنها بر شرکت‌های فاوا داشته باشند.
این سیاست‌های مشترک وابسته به سیاست‌های کلان دولت به شرح ذیل است:
*سیاست پولی
سیاست پولی به تاثیر دولت بر سیستم بانکی، تامین نقدینگی و سطح سود بانکی مربوط می‌شود. کشورهایی که رسانه‌های پویایی دارند همگی دارای بانک‌های مرکزی هستند که وظایف مهمی را به عهده دارند.وقتی که اقتصاد در رکود به سر ببرد، بانک مرکزی معمولا نقدینگی را بیشتر می‌کند (از طریق معاملات اوراق بهادار در بازارهای مالی و تغییرات نرخ سود) و این باعث کاهش نرخ سود می‌شود.وقتی هزینه وام گرفتن پایین بیاید، معمولا سرمایه‌گذاری و فعالیت اقتصادی افزایش می‌یابد و این تا زمانی ادامه دارد که اعتماد بر کسب و تجارت و سرمایه‌گذاری کاهش نیابد.به‌خاطر اهمیت مسایل متاثر از سیاست بانک مرکزی، پیگیری مسیر سیاست پولی برای رسانه‌های تخصصی لازم است؛ کاری که عصر ارتباط در سال‌های اخیر به‌صورت ویژه پیگیری می‌کند.
*قوانین و مقررات دولتی
علاوه بر سیاست مالی و پولی، ابزارهای دیگری نیز وجود دارند که دولت بتواند تجارت را تحت تاثیر قرار دهد. فلسفه سیاسی حاکم بر چنین سیاستی موضوع مهمی است؛ زیرا با وجود فلسفه‌های سیاسی مختلف، تمایلی کلی برای مقررات‌زدایی و کاهش کنترل مستقیم دولت در چند سال گذشته وجود داشته است. تغییرات در سیاست‌های خاص دولت‌های مختلف در این روند کلی قابل توصیف است. دولت احمدی‌نژاد آغازگر مقررات‌زدایی بود و این روند توسط دولت بعدی عموما پیگیری نشد. این تغییر نشان داد که شرکت‌های خصوصی از دولت «بزرگ« خسته شده‌اند و می‌خواهند دولت کمتر در امور کسب و تجارت دخالت کند.
خروج آمریکا از برجام و تصمیمات دولت روحانی تاثیر بزرگی بر شرکت‌های فاوا و رسانه‌های این حوزه گذاشت؛ زیرا فرایند کاهش ارزش پول ملی در برابر دلار و بازگشت تحریم‌ها عواقب منفی افزایش شدید قیمت‌ها را دربر داشت.
*اقتصاد بین‌الملل
دو نیروی کلی توازن وجود دارد که از اهمیت ویژه‌ای برای اقتصاد برخوردارند؛ اولی بودجه داخلی دولت یعنی درآمد منهای هزینه و دیگری مابه‌التفاوت میان واردات و صادرات یعنی حساب‌های خارجی است.
اقتصاد خرد: مصرف‌کنندگان، شرکت‌ها و بازار
اقتصاد خرد با چگونگی تصمیم‌گیری واحدهای اقتصادی (خانوارها وشرکت‌ها ) درباره فعالیت اقتصادی خودشان سروکار دارد. هر جامعه‌ای باید سوالات اقتصادی زیر را خطاب قرار دهد: (الف) چه کالاها و خدماتی تولید می‌شود؟ (گزینه‌های کمیابی)، (ب) آنها چگونه تولید می‌شوند؟ (مسایل مربوط به فناوری و سازماندهی فناوری و صنعتی)، (ج) برای چه کسانی تولید می‌شوند؟ (توزیع). رابطه نزدیکی میان اقتصاد خرد و کلان وجود دارد. محیط اقتصاد کلان مجموعه‌ای است که درون آن تصمیمات اقتصاد خرد گرفته می‌شود و سیاست‌های دولت نیز مسایل مربوط به اقتصاد خرد را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کانال اصلی طرح و همچنین پاسخ به تمامی پرسش‌های فوق، رسانه‌ها هستند.
خانوارها و افراد: «مصرف‌کنندگان»
اقتصاددانان بر این باورند که این افرادند که بهره‌وری را به حداکثر می‌رسانند. بهره‌وری، به رضایتمندی و لذت بردن از مصرف (امروز یا فردا) کالا یا خدمات خاصی برمی‌گردد. تجزیه تحلیل اقتصادی از بهره‌وری گزینه‌های انتخاب‌شده افراد را مورد بررسی قرار می‌دهد. برای مثال، کاهش بینندگان شبکه‌های تلویزیون از دیدگاه اقتصاد خرد یعنی تئوری انتخاب مصرف‌کننده و افزایش دامنه انتخاب‌ها.رسانه پل ارتباط شرکت‌ها و مصرف‌کنندگان است. از یک‌سو تریبون معرفی محصولات و خدمات شرکت‌ها به کاربران نهایی و از سوی دیگر صدای مصرف‌کنندگان را به ارایه‌کنندگان این محصولات و خدمات می‌رساند.شب عید امسال شاید بی‌رونق‌ترین پایان سال برای فعالان حوزه فاوا باشد ولی باید پذیرفت که هر کسب‌وکاری در یک نقطه از فعالیت‌های خود با بحران مواجه می‌شود. در چنین شرایطی نقش رسانه بیش از هر چیز دیگری اهمیت دارد. این رسانه است که می‌تواند از ترفندهای مختلف برای مدیریت بحران استفاده کند. اما باید در نظر داشت، هر حرکت اشتباهی ممکن است به نابودی کسب‌وکار منجر شود.
خلاصه سخن اینکه صنعت فاوای کشور به رسانه‌های تخصصی نیازمند است و غفلت فعالان و دلسوزان صنف شاید به جوانمرگی همین معدود رسانه‌های باقی‌مانده منجر شود.
مهدی بگلری- مدیر مسئول هفته نامه عصر ارتباط
