بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس نشان داد جمع اعتبارات فناوری اطلاعات و ارتباطات در لایحه بودجه امسال بیش از ۱۸ هزار میلیار ریال کاهش داشته است. مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی وضعیت اعتبارات فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور در لایحه بودجه ۱۳۹۷ را بررسی و اعلام کرد:
جمع اعتبارات فناوری اطلاعات و ارتباطات در لایحه بودجه امسال بیش از ۱۸ هزار میلیار ریال کاهش داشته است، این کاهش در قانون بودجه سال ۹۵ نیز وجود داشت، اما میزان کاهش در سال جاری بسیار مضاعف است. سهم اعتبارات فناوری اطلاعات از کل بودجه عمومی نشانگر میزان توجه به این حوزه نسبت به دیگر حوزه‌های کشور است.
براساس این گزارش سهم جمع اعتبارات متمرکز و برنامه‌ای این بخش، از کل بودجه عمومی کشور در سال‌های۹۱ تا ۹۵ همواره افزایش یافته و از رقم ۸/۰ به حدود ۷/۲ درصد رسیده است. اما این رقم از سال ۹۶ شروع به کاهش کرد و در لایحه بودجه سال ۹۷ به رقم ۷/۲ رسیده است. با وجود گسترش روزافزون فناوری اطلاعات و ارتباطات و توجه ویژه این بخش در قانون برنامه ششم کشور، در لایحه بودجه سال ۹۷ به بخش فاوا کم‌تر توجه شده است.
اعتبارات حوزه فناوری اطلاعات
براساس گزارش مرکز پژوهش‌ها ۷ درصد از اعتبارات مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات تملک دارایی سرمایه‌ای، ۲۶ درصد برنامه‌ای- هزینه‌ای و ۶۷ درصد اعتبارات متفرقه است. مرکز پژوهش‌ها با انتقاد از این نوع تقسیم‌بندی نوشته است: حتی اگر اعتبارات متفرقه مرتبط با هر ردیف برنامه‌ای به درستی ذکر شده باشند، موجب می‌شود که نتوان تصویر درستی از مجموع اعتبارات برنامه‌ای ترسیم کرد.
اعتبارات برنامه‌ای هزینه‌ای: اعتبارات برنامه‌ای در لایحه بودجه ۹۷ نسبت به قانون بودجه ۹۶ کاهش ۹ درصدی داشته و از رقم ۲۸ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال به رقم ۲۵ هزار و ۷۴۰ میلیارد ریال رسیده است. برنامه توسعه دولت الکترونیکی، برنامه توسعه فناوری اطلاعات و برنامه تامین پهنای باند اینترنت از مهم‌ترین برنامه‌های لایحه بودجه سال ۹۷ است.
ب- اعتبارات تملک دارایی: اعتبارات تملک دارایی مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات در قانون بودجه سال ۹۶ بیش از ۹ هزار و ۲۷۷ میلیارد ریال بود که در لایحه بودجه سال ۹۷ با کاهش شدید ۲۴ درصدی مواجه شده و به رقم ۷ هزار و ۴۴ میلیارد ریالی رسیده است. این روند می‌تواند منجر به طولانی‌تر شدن اجرای پروژه‌های مهم حوزه فاوا شود و به دنبال آن ممکن است بهره‌مندی از مزایای پروژه‌های کاربردی حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات را به تاخیر بیندازد.
اعتبارات ردیف‌های متفرقه: اعتبار ردیف‌های متفرقه (اعم از انتقال یافته به جدول ۷ و ۱۰ و متفرقه عادی) در لایحه بودجه سال ۹۷ نسبت به قانون بودجه ۹۶ کاهش ۱۶ درصدی داشته و از رقم ۸۰ هزار و ۷۴ میلیارد ریال به رقم ۶۷ هزار و ۲۳۸ میلیارد ریال رسیده است.
درآمدهای بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات
در لایحه بودجه ۹۷ درآمد حاصل از فعالیت‌های مرتبط با فناوری اطلاعات و ارتباطات، حدود ۱۰۱ هزار و ۷۹۹ میلیارد ریال پیش‌بینی شده است. این رقم نسبت به قانون بودجه سال ۹۶ کاهش ۷/۰ درصدی را نشان می‌دهد.
درآمد دولت از فعالیت‌های فناوری اطلاعات و ارتباطات در قانون بودجه سال ۹۳ بالغ بر ۵۱ هزار میلیارد ریال بود و در قانون بودجه سال ۹۴ با ۳۶ درصد افزایش به رقم ۶۹ هزار میلیارد ریال رسید، در قانون بودجه سال ۹۵ با ۴ درصد افزایش به ۷۲ هزار میلیارد ریال رسید، در قانون بودجه سال ۹۶ با ۴۲ درصد افزایش به ۱۰۲ هزار میلیارد رسید اما در لایحه بودجه سال ۹۷ کاهش هفت دهم درصدی دارد.
بودجه شرکت‌ها (بنگاه‌های) دولتی فاوا
۱۴ شرکت فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در لایحه بودجه سال ۹۷ وجود دارد که از بین این شرکت‌ها صندوق حمایت از تحقیقات و توسعه صنایع الکترونیک شرکت مادرتخصصی در لیست واگذاری قرار دارند.
بودجه شرکت‌های دولتی فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در طول سال‌های اخیر افزایش یافته و سهم قابل توجهی از مجموع بودجه بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات را به خود اختصاص داده است.
درآمد شرکت‌های مذکور در لایحه بودجه سال ۹۷ مبلغ ۶۵ هزار و ۶۹ میلیارد ریال پیش‌بینی شده که نسبت به سال گذشته ۳ هزار و ۸۴۳ میلیارد ریال افزایش داشته است. این افزایش درآمد بیشتر مربوط به شرکت‌های مرکز گسترش فناوری اطلاعات، شرکت سهامی صنایع الکترونیک شیراز و شرکت سهامی ارتباطات زیرساخت است. البته نباید این نکته را از نظر دور داشت که در کنار افزایش درآمدها، هزینه‌ها نیز تا حدودی به همان نسبت افزایش یافته است. بررسی رشد هزینه‌ها و درآمدهای شرکت‌های فعال در عرصه فاوا حاکی از آن است که میانگین رشد سالیانه هزینه‌های این شرکت‌ها در طول سال‌های ۹۳ تا ۹۷ از رشد ۱۶ درصدی برخوردار بوده و درآمدها نیز ۱۷ درصد رشد داشته است.
نتیحه گیری
مرکز پژوهش‌های مجلس در پایان این گزارش نوشته است:
جمع اعتبارات فناوری اطلاعات و ارتباطات در لایحه بودجه سال ۹۷ نسبت به قانون بودجه سال ۹۶ حدود ۱۶ درصد کاهش داشته و به رقم ۱۰۰ هزار میلیارد ریال رسیده است. این رقم ۷/۲ درصد از جمع کل اعتبارات عمومی کشور در سال
۹۷ است. کاهش اعتبارات فناوری اطلاعات و ارتباطات در سال ۹۷ می‌تواند به طولانی‌تر شدن اجرای پروژه‌های مهم حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات منجر شود و به دنبال آن ممکن است بهره‌مندی از مزایای پروژه‌های کاربردی حوزه فناوری
اطلاعات و ارتباطات را با تاخیر مواجه کند. اجرای احکام مرتبط با فاوا در برنامه ششم توسعه
نیازمند تصویب بودجه لازم در لایحه بودجه سنواتی است. تصویب بودجه لازم برای توسعه بخش فاوا به طور مستقیم به افزایش درآمد دولت در این بخش و کاهش هزینه در بخش‌های دیگر کمک شایانی خواهد کرد.
