گوگل؟ اپل؟ نه فناوری اطلاعات به سبک ذوب آهن

 ذوب آهن اصفهان را همه ما با محصول آهن و فرآیندهای فرآوری آن می‌شناسیم. یک واحد صنعتی بسیار بزرگ که جنس کار آن سخت و طاقت فرساست. پیش از انقلاب با کمک کارشناسان روسی ساخته شد و همچنان جزو مهمترین واحدهای صنعتی به شمار می‌رود. با این حال این سازمان به رغم آنکه جنس کارش با فلز و فولاد است اما در زمینه تکنولوژی نیز یکی از پیشگامان استفاده از کامپیوتر در ایران است.

در این  مصاحبه نظرات آقای مهندس فرهاد صادقی پور کارشناس الکترونیک را در خصوص وضعیت فناوری اطلاعات ذوب آهن را می خوانیم.  از سوابق فرهاد صادقی پور میتوان به کارشناس ارشد اتوماسیون صنعتی و ابزار دقیق واحد کوره بلند ، سرپرست اتوماسیون کارگاههای کارخانه ، معاون مدیر اتوماسیون و ارتباطات ، مدیر فناوری اطلاعات ذوب آهن اشاره کرد.

  تاریخچه IT  در ذوب آهن

قدمت IT در ذوب آهن به قدمت خود ذوب آهن است. از بدو راه‌اندازی ذوب آهن واحدی تحت عنوان مرکز محاسبات الکترونیکی مجهز به کامپیوترهای Mainframe اجاره‌ای شرکت IBM در ذوب آهن تاسیس شد. این Mainframe‌ها که عمدتا سیستم‌های پرسنلی، حقوق و دستمزد و حسابداری را در خود جای داده بودند تا سال ۱۳۷۵ در این شرکت مورد استفاده بودند. پس از آنکه موج استفاده از شبکه‌های جزیره‌ای و کامپیوترهای شخصی، دنیا و به تبع آن ایران را تحت تاثیر قرار داد ذوب آهن نیز به سراغ این شبکه‌ها رفت و سیستم‌های خود را توسعه داد. این سازمان سپس هم‌زمان با توسعه تکنولوژی به سراغ توسعه سیستم‌های متمرکز مراکز داده رفت و یکی از بزرگ‌ترین مراکز داده (دیتاسنتر)‌های کشور در داخل این شرکت راه‌اندازی شد.

    بخش فناوری اطلاعات در شرکتهای صنعتی بزرگ چه وظایفی را بر عهده دارند؟

 ذوب آهن تا امروز انواع سیستم‌های نرم‌افزاری داخلی و خارجی را مورد بهره‌برداری قرار داده است و از این نظر یکی از تکامل‌یافته‌ترین و با تجربهترین سازمان‌ها در استفاده از نرم‌افزار‌ها و ابزارهای آی تی در کشور است.

در کلان وظیفه گردش اطلاعات در سازمان و تبدیل داده به اطلاعات و نهایتا دانش بر عهده بخش فناوری اطلاعات میباشد.این مفاهیم از طریق ارائه و پشتیبانی سرویسهای مبتنی بر فناوری اطلاعات،مثل سیستم های کاربردی سازمانی که پوشش دهنده فرآیندهای سازمان میباشند حاصل میشود. از مصادیق بارز این نوع از سیستم ها میتوان سیستم های تولید،مالی،منابع انسانی،خرید،فروش ، پروژه ها،وب سایت و پورتال نام برد.سرویس های دیگر همچون اینترنت،ایمیل ،ارتباطات درون و برون سازمانی نیز ارایه میگردند.

       بخش فناوری اطلاعات ذوب از چه سالی و با چه هدفی ایجاد شد؟

ذوب آهن اصفهان در سال ۴۶ پایه گذاری شد و پس از راه اندازی واحدهای اصلی تولیدی مانند کوره بلند و فولاد سازی و با شکل گیری و توسعه سیستمهای MainFrame  در ایران حدودا از سال ۵۳  بخشی با عنوان مرکز محاسبات مجهز به کامپیوترهای بزرگ(آی بی ام مین فریم) با هدف محاسبات از جمله محاسبات حقوق و مزایا،نگهداری اطلاعات اموال و انبار شروع و سال به سال سیستم های جزیره ای و با همان رویکرد تکمیل گردید.از سال ۷۰ به بعد با ورود کامپیوترهای شخصی رویکردهای عوض شد.

      اتوماسیون اداری ذوب آهن توسط چه شرکتی راه اندازی و پشتیبانی میشود؟

محصول شرکت همکاران سیستم می باشد واز سال ۸۳ راه اندازی شده و متناسب با ارتقائ نرم افزار در ذوب آهن نیز کاربردی تر شده است.ورژنهای قبلی بصورت سرور – کلاینت  و نسخه جدید (۸) تحت وب مبتنی بر پایگاه داده اوراکل میباشد.سیستم مبتنی بر هفت دامین میباشد که user ها بین آنها توزیع میگردند.از لحاظ پشتیبانی صرفا برنامه کاربردی توسط همکاران سیستم پشتیبانی میشود . زیر ساخت شامل ماشینهای مجازی و شبکه ودیتا بیس و محیط اجرائی در ذوب آهن اصفهان پشتیبانی میشود .

      توضیحاتی در خصوص نرم افزار برنامه‌ریزی منابع ذوب آهن بفرمایید.

Enterprise Resource Planing ذوب آهن اصفهان در سال ۸۳ با محصول اوراکل و با هفده برنامه کاربردی در ۵ ماژول مجزا راه اندازی شد.در سالهای بعد چند برنامه کاربردی اضافه و چند سیستم جانبی و همگرا و یکپارچه با محصول اوراکل  تهیه و الحاق شده است .ماژولهای اصلی سیستم شامل  ماژول SCM،ماژول Finance ،ماژول تعمیرات و نگهداری ،ماژول تولید و قیمت تمام شده و ماژول مدیریت منابع انسانی می باشد.علاوه بر ماژولهای استاندارد سیستم ERP، زیر سیستمهای ورود و خروج مهمانان داخلی و خارجی،سیستم برنامه ریزی و اجرای آموزش،سیستم جامع پرسنل پیمانکار،سیستم ورود و خروج کالا از سازمان ،سیستم ثبت و پیگیری تسهیلات مالی نیز در محیط ERP تولید و بکار گرفته شده اند.

     در خصوص سیستم ها،سخت افزارهای  مورد استفاده در ذوب آهن بفرمایید.

در لایه های متفاوت سرویس طبیعتا از سخت افزار های مجزا و مرتبط استفاده میشود که غالبا در لایه ارتباطات  و شبکه عمدتا از تجهیزات CISCO ، در لایه پردازش از تجهیزات HP-Blade ،در لایه ذخیره داده (SAN) از تجهیزات Qlogic و HP و Netapp   و در لایه کلاینت نیز برندهای گوناگون استفاده شده است.

طی یکسال اخیر ماژول هوش تجاری bi یا business inteligent در حال پیاده سازی است و طی دو ماه آتی تکمیل میشود.وظیفه این ماژول ارایه داشبوردهای مدیریتی و عملیاتی بر مبنای شاخصهای کلیدی (kpi) میباشد و در نهایت تبدیل اطلاعات به دانش جهت تصمیم سازی سازمان می باشد.

      در خصوص دیتاسنتر ذوب آهن بفرمایید که با چه اهدافی راه اندازی شد؟آیا هزینه در این موضوع توجیح داشت؟آیا با برون سپاری در این خصوص سازمان چابکتر نبود؟در راه اندازی دیتاسنتر از توان چه شرکتهایی بهره بردید؟

اهداف اصلی ایجاد مرکز داده ، محیطی امن و قابل دسترس و قابل اطمینان جهت نگهداری تجهیزات پردازشی و ذخیره سازی اطلاعات  با استفاده بهینه از منابع بوده است .

از لحاظ هزینه صد در صد توجیه داشته چون هزینه های نت تجهیزات  و انرژی مصرفی پس از راه اندازی به شدت کاهش پیدا کرد و دسترس پذیری سرویسها افزایش و نهایتا در عملیاتی کردن سرویسهای یکپارچه نقش بسزائی داشت .ضمن آنکه مقیاس پذیری سیستمها و توسعه های آتی به راحتی قابل انجام شد.

در خصوص طراحی و تاسیس و راه اندازی مرکز داده از پیمانکاران با تجربه (مشاور شرکت تیام شبک و مجری شرکت ایریسا) استفاده شد .در خصوص سرویسهای پشتیبانی تا چندی قبل، سیاست برون سپاری انجام میگردید که بنا بر دلایل متعددی از جمله عدم ارتقا مطلوب بسترهای ارتباطی و زیر ساخت به لحاظ فیزیکی و امنیتی ، خروجی عالی ومورد انتظار حادث نشده و در راستای کاهش هزینه های جاری و افزایش توان نیروهای داخلی تصمیم در راستای درون سپاری گرفته شد.

     از چالش‌های و دستاوردهای قبل و بعد از استقرار فناوری اطلاعات در ذوب آهن بفرمایید؟

استفاده از فناوری اطلاعات در ذوب آهن همانند دیگر سازمانها با حداقل ها شروع و بر اساس استراتژی های سازمان در سالهای متمادی تکمیل شد، با توجه باینکه هدف اصلی استقرار فناوری اطلاعات تسهیل دسترسی به اطلاعات و نهایتا توانمند کردن سازمان جهت تصمیم گیری صحیح و به موقع می باشد. لذا بزرگترین چالش تغییر نگرش ها و استراتژی ها همزمان با تغییر مدیران ارشد /مدیران/سرپرستان سازمان می باشد.عدم حمایت سازمانی چه مدیران و چه از لحاظ مقاومت کاربران در مقابل تغییر و انطباق با Best.Practice یکی دیگر از چالشها بود .از دستاوردهای مهم میتوان به روان سازی گردش اطلاعات و عملیات و همچنین کاهش هزینه های عملیاتی بدلیل استقرار ERP و MES اشاره کرد.

        با زبان آمار استفاده از IT در کاهش هزینه ها و چابکی سازمان بفرمایید؟

در صورتی که سیستم های اطلاعاتی بعنوان یک راه حل کامل بصورت موفق آمیز پیاده سازی و مورد بهره برداری قرار گیردبطور طبیعی سازمان برای گردش عملیات مربوطه هم هزینه کمتر هم با سرعت بیشتر و چابکترمی تواندبه اطلاعات صحیح و قابل اطمینان دسترسی داشته باشد. بعنوان مثال سیستم حضور و غیاب  و گردش کار آن را در نظر بگیرید،برای ذوب آهن با جغرافیای گسترده و نیروی انسانی ۱۶۰۰۰ نفر ،ثبت ورود و خروج درچهار شیفت،ثبت و نگهداری سوابق گوناگون مثل مرخصی ،استعلاجی،ماموریت و نهایتادر پایان هر ماه محاسبه کارکرد و سوابق اطلاعاتی هر پرسنل به چه نیروی اعظیم  به لحاظ ساختاری نیاز است .ضمن آنکه امکان محاسبات و تصمیم گیری در لحظه از خصوصیاتی است که بدون جاری سازی بر مبنای it  غیر ممکن است.

      توصیه ی شما به شرکتهای صنعتی در بهره برداری از فناوری اطلاعات چیست؟؟

استانداردهای کار را پیاده سازی و بهره برداری کنیم.به عبارت دیگر فرهنگ استفاده از فناوری اطلاعات منطبق با اصول و رویه های یکسان  باید برای سازمان نهادینه شود.

همچنین نیاز به تشکیل هسته های تحقیقاتی و عملیاتی به منظور شناسائی نیازهای شرکت (با منظر پیشرو بودن Pro.Active) و همچنین شناسائی بهترین راه حلهای روز دنیا ، ضمن ارتقا سطح دانشی اعضا هسته ، تدوین نقشه راه و نهایتا برنامه های کوتاه مدت و بلند مدت عملیاتی ازامور مهم است.

     نظرتان در خصوص وضعیت فناوری اطلاعات در ایران چیست؟آیا مدیران ارشد سازمانی نیازمبرم به این تکنولوژی را درک کرده اند؟ ؟

تغییرات سریع تکنولوژی و نیاز های روز افزون سازمان از یک طرف و تغییرات سریع و کوتاه مدت مدیران ارشد که خود باعث تغییرات سریع در استراتژی های سازمان میباشد مانعی برای همراستائی تکنولوژی اطلاعات با استراتژی های سازمان است .هر چند امروزه مدیران ارشد سازمانی نیاز به این تکنولوژی را حس کرده اند ، عمدتا بدلیل کمتر سیستماتیک بودن مجموعه ها و درگیر بودن مدیران ارشد به مباحث تولید و … ، کمتر به این نیازها بصورت جدی و متمرکز نگاه میشود.