هفته گذشته همزمان با روز جهانی ارتباطات و در مراسمی با حضور وزیر ارتباطات، دبیر شورای عالی فضای مجازی و معاونان و مدیران این وزارتخانه از ۳ پروژه مرکز تبادل ترافیک شبکه ملی اطلاعات، مرکز ملی تبادل اطلاعات و درگاه ملی خدمات دولت هوشمند رونمایی شد.
از سه پروژه مذکور که البته اطلاق واژه سنگین “پروژه” و طبق معمول “ملی” به برخی از آنها کمی سنگین به نظر میرسد، (و در زمان مقتضی به آنها پرداخته خواهد شد)، مشخصا دو مورد قرار است به مردم خدمات بهتری مبتنی بر دولت الکترونیکی ارایه کند.
اما نکته قابل توجه آنکه وزارت ارتباطات و زیرمجموعههایی که دستاندرکار اجرای طرحهای مذکور بودند، اطلاعات مشروح و شفافی از مختصات طرحها، زمان اجرای آنها، بودجهای تخصیصیافته و نحوه آگاهسازی مردم و دستگاههای مرتبط از این خدمات ارایه نکردند.
جالب آنکه سایت روابط عمومی وزارت ارتباطات، بخشی از اخبار مربوط به افتتاح طرحهای مذکور را به نقل از برخی خبرگزاریها بازتاب داد.
موضوع اینجاست که شاید چند فعال و دستاندرکار عرصه ICT با دیدن عناوین طرحها نسبت به کارکرد، خروجی و فواید احتمالی آنها اشراف داشته باشند، اما قرار است در بسترهای ایجاد شده، تقریبا تمامی دستگاهها حضور و مشارکت داشته باشند و بهرهبرداران نهایی نیز مردم باشند.
اما این که در خصوص پروژههای مذکور از قبل، در حین و پس از افتتاح، اصولا چه تدابیری برای اطلاعرسانی به ذینفعان، فرایند مشارکت و گردش کار و آغاز و پایان آنها در نظر گرفته شده، اطلاعی در دست نیست.
به هر حال اگر قرار است طرحهایی مهم در راستای تحقق دولت الکترونیکی و شبکه ملی اطلاعات نیز از جنس طرحهایی همچون اینترنت چیزها، نسل ۵ موبایل، اینترنت بالنی، جویشگرهای بومی و امثالهم باشد، که خب نقدی به روش آگاهسازی و اطلاعرسانی وارد نیست و تقریبا سرانجام آن معلوم بوده و اصولا کسی هم پیگیر و نگران سرانجام آن نخواهد شد. اما اگر وزارت ارتباطات، خود به عملیاتی شدن طرحهای مذکور باور و اعتقاد دارد، نمیتوان این موضوع را در افتتاحیههای کلیشهای با چند سخنرانی، کلیک روی یک ماووس و صلوات، تمام شده انگاشت و در کارنامههای مرسوم هفته دولت و دهه فجر هم چند خط دیگر به کارنامه عملکرد این نهاد اضافه کرد.
قدر مسلم واقعیت تلخ این است که نه ICT پیشران توسعه است و به تبع آن، نه وزارت ارتباطات در کانون توجهات قرار دارد. به این ترتیب از سوی نمایندگان مجلس و سایر نهادهای فرادستی نیز حساسیتی نه روی سرنوشت پروژهها و نه روی عملکرد دستگاههای متولی این عرصه دیده نمیشود. و ظاهرا همین بیتوجهیها، نوعی حاشیه امن و آرام ایجاد کرده تا صدای انتقادات و اعتراضات نیز راه به جایی نیابد. موضوعی که گویی از نگاه برخی متولیان عرصه ارتباطات و فناوری اطلاعات کشور پنهان نبوده و نیست.