وحدت فرماندهی یکی از اصول مهم مدیریت است که توسط نظریه‌پردازان مختلف مدیریت مطرح و به اهمیت آن تأکید شده است. وحدت فرماندهی سبب می‌شود تا سیاست‌ها، استراتژی‌ها و برنامه‌های بهینه و کارایی تدوین شود و تمام اجزای صنعت هم‌جهت و هم‌راستای یکدیگر در مسیر دست‌یابی به اهداف کلان حرکت کنند. این متولی میتواند نقشه راه صنعت، اهداف، استراتژی‌ها و چشم‌انداز صنعت را تدوین و جایگاه هر بخشی را در این نقشه مشخص کند. با این اقدام وحدت رویه در تمام اجزای صنعت ایجاد می‌شود و میتوان سیاست‌های کلانی را طراحی و اجرا کرد. در این شرایط است که دیگر موازی‌کاری و تداخل در برنامه‌ها ایجاد نمی‌شود؛ بنابراین با داشتن وحدت فرماندهی و متولی واحد میتوان برای صنعت برنامه‌ریزی دقیق و سیاست‌گذاری و دست‌یابی به اهداف را تسریع کرد. علاوه‌بر این مسئول و متولی صنعت که باید پاسخ‌گوی مشکلات باشد مشخص می‌شود و دیگر امکان شانه خالی کردن از مسئولیت‌ها و عدم پاسخ‌گویی از بین می‌رود.
با نگاهی به صنعت فاوا در کشور مشاهده می‌شود که این صنعت در تمامی این سال‌ها همواره دچار عدم وحدت فرماندهی در سطوح مختلف بوده است. صنعت فاوا از همان زمان ورود به کشور تاکنون نه تنها دارای متولی واحد و مشخصی نبوده بلکه دارای متولیان متعدد و بسیار زیادی بوده است. بهطوریکه نهادها و دستگاههای مختلف هر یک به نحوی خود را مسئول این صنعت دانسته‌اند و به‌نوعی به آن ورود پیدا کرده‌اند. جالب آن‌جاست که میزان فعالیت این نهادها در فاوا با تغییر دولت‌ها و مدیران تغییر کرده است؛ یعنی برخی نهادها در دوره‌هایی به‌شدت به حوزه فاوا ورود پیدا کرده‌اند و به نقش‌آفرینی در آن پرداخته‌اند و در دوره‌ای دیگر از میزان فعالیت خود در این حوزه کاسته‌اند؛ یعنی نگرش مدیران مختلف به فاوا و میزان علاقه‌مندی آنها به این حوزه مشخص‌کننده میزان تأثیرگذاری نهادهای مختلف در حوزه فاوا بوده است. این شرایط باعث بروز مشکلات فراوانی برای فاوا شده است که نتیجه نهایی آن عدم توسعه صنعت فاوا در کشور بوده است.
اولین و مهم‌ترین سطحی که در هر صنعتی وجود دارد سطح کلان است که به سیاست‌گذاری، برنامه‌ریزی و نظارت می‌پردازد. صنعت فاوا در سطح کلان دارای بیشترین تعداد و سیاست‌گذار است ، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات ، معاونت فناوری‌های نوین نهاد ریاست‌جمهوری، وزارت علوم (در حوزه پارک‌های علم و فناوری)، وزارت صنعت، معدن و تجارت (در سال‌های قبل و پیش از ادغام وزارت‌خانه‌ها، بخش تجارت الکترونیکی در وزارت بازرگانی و بخش صنعت فاوا در وزارت صنایع و معادن)، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی فعالیت هایی دارند که بر حوزه ی IT تاثیر گذار است. با یک حساب سرانگشتی ۹ نهاد و سازمان مختلف فاوا در سطح کلان تاثیرگذار هستند. ناگفته پیداست که این تعداد باعث بی‌برنامه شدن، عدم سیاست‌گذاری صحیح و هرج‌ومرج در حوزه فاوا خواهد شد.
در سطح رگولاتوری و مدیریت نهادی نیز وحدت فرماندهی وجود ندارد. البته در این حوزه به نسبت شرایط بهتر است و از ۹ متولی خبری نیست. در حوزه رگولاتوری وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و به‌صورت مشخص سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی و اخیراً شورای رقابت خود را متولی امر می‌دانند و به مباحث مربوطه ورود پیدا می‌کنند. در سطح کسب و کار نیز همانند سطح کلان وضعیت بسیار نامطلوب است و متولیان بسیار زیاد و متعددی وجود دارد که سبب سردرگمی کارآفرینان و سرمایه‌گذاران شده است. تقریباً مرکز فناوری اطلاعات هر وزارت‌خانه یا شرکت بزرگ دولتی ، شورای عالی انفورماتیک، نهادهای قانونی که طبق قانون تجارت و قانون کار باید با آنها در ارتباط بود مانند سازمان ثبت اسناد رسمی کشور، سازمان امور مالیاتی، سازمان تأمین اجتماعی، بیمه‌ها ، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد از جمله نقش آفرین فاوا در این سطح هستند.این تعداد باعث نامناسب شدن فضای کسب‌وکار در حوزه فاوا و کاهش سرمایه‌گذاری در آن شده است.
در حوزه امنیت، نظارت و پیگیری جرایم نیز تعداد بسیار زیادی متولی و مسئول وجود دارد بهطوریکه گاهی بین آنها تداخل در وظایف و مسئولیت‌ها وجود دارد. شورای عالی فضای مجازی، معاونت امنیت سازمان فناوری اطلاعات، کمیته پیش‌گیری از جرایم سایبری، پدافند غیرعامل، صنعت امنیت وزارت دفاع (صافاوا)، وزارت اطلاعات، انجمن رمز، کارگروه امنیت فاوا ریاست جمهوری، پلیس فتا و شورای عالی اطلاع‌رسانی از جمله نهادهایی هستند که در مباحث امنیتی و نظارتی فاوا ورود پیدا می‌کنند. همان‌طور که مشاهده می‌شود در این حوزه نیز حدود۱۰ متولی وجود دارد که هریک به‌نوعی به ایفای نقش می‌پردازند و بخشی از وظایف را برعهده دارند. ازآنجایی‌که در سالیان اخیر کشور ما با تهدیدات سایبری زیادی مواجه بوده و تهدیدات دشمنان خارجی همواره برای کشور وجود داشته است لزوم وجود متولی واحد در این حوزه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
همان‌طورکه مشاهده کردید فاوا در ایران صنعتی است با ۱۰ها متولی و متصدی. بهطوریکه وزارت‌خانه‌ها، سازمان‌ها، شوراهای عالی و نهادهای اطلاعاتی و امنیتی هریک به‌نوعی در صنعت فاوا ورود پیدا کرده‌اند و بخشی از امور را برعهده گرفته‌اند. باعث شگفتی است که یک صنعت این همه متولی و مسئول در قوای متخلف کشور دارد و هر بخش آن در دست یک نهاد است. مشکل مشخص نبودن متولی و مدیریت متمرکز، مشکلی دیرینه و فراگیر در اقتصاد ایران است ولی به نظر میرسد این مشکل در هیچ‌یک از صنایع و بخش‌های کشور به اندازه صنعت فاوا حاد نباشد. در بخش‌های دیگر یا متولی مشخصی وجود ندارد و یا چند سازمان و نهاد متولی آن هستند اما در هیچ‌یک همانند فاوا بیش از ۲۰ متولی و مسئول وجود ندارد. به نظر میرسد با توجه به آثار منفی فراوانی که عدم وحدت فرماندهی در پی دارد یکی از عوامل مهم عدم توسعه صنعت فاوا در ایران همین موضوع باشد. تا زمانی که تکلیف متولی این صنعت مشخص نشود و تمام سازمان‌ها و نهادهای دیگر فعالیت‌های خود را زیر نظر این متولی انجام ندهند نمی‌توان امیدی به توسعه این صنعت در کشور داشت. با این شرایط وضعیت در استان اصفهان به گونه ی دیگر است.ارتباط و تعامل دفاتر استانی بعضی از متولیان کاملا مشهود است و نتیجه این تعاملات را در سطح خدمت رسانی به مردم مشاهده میکنیم.ولی شرایط مطلوب تری میتوان انتظار داشت.وقتی که مدیران ارشد و تصمیم گیر در استان را در یک سنگر و پشت یک میز ببینیم.
وقتی که در گلستان آی تی اصفهان مدیر اداره کل فناوری اطلاعات و ارتباطات استان اصفهان،مدیر سازمان تنظیم مقررات استان،مدیر فاوای شهرداری،مدیر فناوری اطلاعات شهرداری،مدیران فناوری اطلاعات استانداری،مدیر زیرساخت استان و مدیر عامل مخابرات اصفهان همگی در کنار هم برای پیشبرد وضعیت فناوری اطلاعات استان تلاش و همکاری دارند آن وقت است که بلبلان این حوزه نغمه سرایی خواهند کرد.
وجود نهادهای متعدد متولی فناوری اطلاعات یکی از مهم‌ترین مشکلات موجود بر سر راه گسترش فناوری و یکی از موانع این همگرایی است.هماهنگی، همگرایی وتعامل بیشتر متولیان آی تی موجب قدرتمند ترشدن این بخش و ارایه خدمات بیشتر به مردم می شود.همکاری وتعامل بین متولیان موجب توسعه بازار، برخورداری سهم بیشتر بازار برای فعالان این حوزه با حفظ رقابت سازنده به نحوی که مردم ازخدمات بهتر وبا کیفیت تر بهره مند شوند، خواهد شد.نگاه به سیر توسعه آی تی درایران ازبرنامه دوم توسعه تاکنون نشان دهنده رشد فزاینده بندها و مصوبات مرتبط با حوزه آی تی است ، این توسعه اهمیت آی تی و فناوری را مشخص می کند که می بایست بصورت اصولی جلو رود
با شرایط حاضر به نظر میرسد مصوبات و برنامه ریزی های زیای در حوزه های مربوط به فناوری اطلاعات وجود دارد. در برنامه های پنج ساله تکالیف روشنی وجود دارد که باید با تلاش مدیران به موقع تحقق یابد. به نظر میرسد استانداری میتواند به عنوان یک نهاد فرابخشی نقش مهمی را به عنوان محور فعالیت ها و هماهنگ کننده دستگاههای مختلف ایفا نماید. ضمن اینکه استانداری جایگاه مناسبی دارد که میتواند به عنوان ناظر عالی فعالیت دستگاهها در حوزه فناوری اطلاعات محسوب شود.
